2024-03-29T09:17:14Z
https://upk.guilan.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=520
دانش شهرسازی
دانش شهرسازی
1397
2
1
نقدی بر فرایند برنامه ریزی جامع شهر رشت با رویکردی تطبیقی (طرحهای جامع سه گانه شهر)
حمید
حجتی
محمد رضا
پورمحمدی
رسول
قربانی
پنج دهه از تهیه و اجرای طرحهای توسعه شهری موسوم به جامع در ایران میگذرد و باوجود حصول به برخی نتایج مثبت، مطلوبیت لازم و مورد نظر کارشناسان و مردم حاصل نشده است. مقاله حاضر کوشیده است پس از شرح مختصری در خصوص ویژگیهای الگوی جامع، بر مبنای روش توصیفی و تحلیلی منطبق با دادههای اخذ شده و سپس پردازش آنها، طرحهای توسعه شهری رشت با تمرکز بر طرح جامع دوم شهر رشت را مورد بررسی اجمالی قرار داده، میزان تحقق اهداف و پیشبینیهای آن را (طرحهایی که اجرایی شده) مورد ارزیابی قرار دهد. مشخصاً ارزیابی نتایج اجرای طرح جامع دوم رشت نشان می دهد اشتباهات فاحشی در پیش بینیها و هدفگذاریهای آن وجود داشته است. از جمله اینکه برآورد جمعیت شهر رشت در طرح جامع و طرح تفصیلی آن به ترتیب با 1/9 درصد (46944 نفر) و 02/6 درصد (33654 نفر) اشتباه (یا به عبارت دیگر برآورد مازاد) همراه بوده است. همچنین در زمینه حدود گسترش و شبکه ارتباطی شهر، طرح جامع و تفصیلی دوم رشت 13 درصد و 6/22 درصد اشتباه (مازاد بر برآورد) داشته اند. در خصوص مساحت و سرانه کاربریهای شهری نیز حدود 28/20 درصد از مساحت کاربریها و 76/24 درصد از سرانهها در پایان اجرای طرح، مازاد بر پیشبینی بوده (پیش بینی طرح جامع و تفصیلی دوم شهر رشت در این زمینه با کمبود مواجه بوده) است. سرانجام اینکه طرح جامع دوم شهر رشت همچون طرحهای جامع سایر شهرها، دارای نارسایی هایی چون عدم انعطاف، شرح خدمات گسترده و تأکید بر کالبد بوده که البته بیشتر ناشی از ضعف در ماهیت الگوی طرح جامع است.
"طرح جامع
"طرح تفصیلی"
"شهر رشت"
"ارزیابی"
2018
05
22
1
22
https://upk.guilan.ac.ir/article_2920_cd2dfa9ead77ea8aaab6c646f3049bff.pdf
دانش شهرسازی
دانش شهرسازی
1397
2
1
بررسی فرایند دلبستگی کودکان به محله با استفاده از شیوه عکاسی توسط ساکنین؛ مطالعه محله گلسار شهر رشت
علی اکبر
سالاری پور
وجود رابطه مثبت با محله تا حد زیادی به سلامت روانی و جسمانی ساکنین کمک می نماید. احیاء نقش محلههای شهری و ارتقاء جایگاه آنها در زندگی شهروندان در گرو شناختی عمیق از محتوی رابطه فرد با محله است. باتوجه به اهمیت محله در شکل دهی پایههای هویت مکان در کودکان و همچنین تربیت نسلهای آتی، مقاله حاضر به بررسی فرایند دلبستگی کودکان به محله میپردازد. مقاله حاضر از روشهای کیفی برای دستیابی به هدف خود بهره میبرد. برای این کار از شیوة عکاسی توسط ساکنین استفاده میگردد. به این ترتیب بعد از ارائه توضیحات لازم به کودکان از آنها خواسته شد عکسهایی از مکانها، ویژگیها، افراد و یا هرچیز مورد علاقه خود در محله تهیه نمایند. سپس در جلسات مصاحبه عمیق انفرادی از آنها خواسته شد راجع به هر عکس توضیحاتی ارائه دهند و زندگی خود و خانواده در محله را شرح دهند. نتایج نشان میدهد بازی، طبیعت، خدمات و تسهیلات و منظر محله ارکان اصلی در مدل دلبستگی کودکان به محله هستند. همچنین می توان گفت ابعاد اجتماعی و کالبدی در هر یک از زمینه های موضوعی-معنایی فوق به هم آمیخته بوده و قابل تفکیک نیستند. بنابراین، اقدامات شهرسازی در این محله باید به گونهای صورت پذیرد که بهصورت همزمان کودکان را هم با ابعاد کالبدی و هم با ابعاد اجتماعی درون محله درگیر نماید. حفظ و احیاء مفهوم محله در شهرهای کشور زمانی ممکن خواهد بود که کودکان در شهرهای مختلف این مفهوم را تجربه و زندگی کرده باشند.
عکاسی توسط ساکنین
محله گلسار
معانی مکان
کودکان
2018
05
22
23
39
https://upk.guilan.ac.ir/article_2921_c1dc59d90dccf5436b8933794188bb11.pdf
دانش شهرسازی
دانش شهرسازی
1397
2
1
بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار هتلها بر پویایی اقتصادی کلانشهرها (موردمطالعه: عملکرد بازار هتلهای تهران)
محسن
اکبری
محمد
حاتمی نژاد
میلاد
هوشمند چایجانی
بهبود وضعیت اقتصاد شهرها تا حد زیادی به بهبود عملکرد سازمانها و نهادهای فعال در شهرها وابسته است. عملکرد چالشی مستمر و همیشگی برای کسبوکارهای اقتصادی محسوب میشود. در این میان نگاه راهبردی به مسئله عملکرد همواره توجه به دو عامل؛ بیرونی و درونی را محور بررسیهای خود قرار داده است؛ اما این امر بیشتر حول توجه به عناصر ملموس درونی در پژوهشهای پیشین بوده است. حال آنکه شواهد حاکی از ایجاد مزیتهای پایدارتر توسط عناصر ناملموس سازمانی است. بر این اساس در پژوهش حاضر با تأکید بر عناصر و منابع ناملموس درونی مانند؛ قابلیتهای سازمانی، سرمایههای فکری و اجتماعی و توجه به عدم اطمینان محیطی بهعنوان عامل بیرونی، به دنبال تفسیر استراتژیک عملکرد بازار کسبوکارها است. برای این منظور با استفاده از روششناسی پیمایشی و ابزار پرسشنامه و با تمرکز بر حوزه گردشگری، هتلهای سه، چهار و پنج ستاره، شهر تهران را مورد هدف بررسی خود قرار داده است. بر این اساس پس از جمعآوری 89 پرسشنامه از مجموع 48 هتل شناسایی شده و با استفاده از تکنیک حداقل مربعات جزئی و نرمافزار smart PLS نتایج بررسیها نشان داد؛ ضمن تأثیرگذاری قابلیتهای سازمانی بر عملکرد بازار، سرمایه فکری و اجتماعی نیز بر قابلیتهای سازمانی اثر میگذارند. همچنین نتایج بر تائید نقش تعدیل گری عدم اطمینان محیطی اشاره دارند.
عملکرد بازار
سرمایه فکری
سرمایه اجتماعی
قابلیت سازمانی
اقتصاد شهری
2018
05
22
41
55
https://upk.guilan.ac.ir/article_2922_11cb2366f322879da410f042a91308b3.pdf
دانش شهرسازی
دانش شهرسازی
1397
2
1
نقش فضا و کالبد در تحقق شهر خلاق ایرانی – اسلامی
نورالدین
عظیمی
سهیلا
رضایی آدریانی
حسن
احمدی
شهر خلاق مرکز نوآوری، فناوری و تبدیل ایده به ثروت است. شهر خلاق مفهومی عمیق با دامنة تأثیرگذاری بالا و بر کلیه جنبهها و ابعاد شهری تأثیرگذار است و از آنها تأثیر میپذیرد. یکی از ابعاد تأثیرپذیر، بعد محیطی و مکانی شهر است، بدین معنا که ساختار کالبدی شهر بایستی طوری باشد که جاذب افراد و تسهیلکننده شرایط زندگی آنان باشد. در این صورت شهر محیطی مطلوب برای زندگی طبقه خلاق خواهد شد. برای سنجش میزان خلاقیت شهرها، شاخصهای مختلفی ارائهشده است که در تمامی آنها به کالبد و محیط شهری از یکسو و شرایط اجتماعی، فرهنگی جامعه از سوی دیگر تأکید شده است.هدف این پژوهش شناسایی نقش کالبد و فضا در شکلگیری شهر خلاق ایرانی– اسلامی میباشد. برای این منظور با بهرهگیری از دیدگاههایطلاب و اساتید علوم دینی به شناسایی آن دسته از عوامل کالبدی- فضایی که میتواند زمینه تحقق شهر خلاق ایرانی-اسلامی را در شهرهای ما فراهم کند، پرداختهایم. این تحقیق مبتنی بر 230 پرسشنامه پنج گزینهای لیکرت و مصاحبه عمیق میباشد که توسط طلاب علوم دینی در حوزه علمیه اصفهان تکمیل شده است. دادههای بهدست آمده با بهرهگیری از تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل محتوا در چهار دسته حقوق شهروندی زنان، گردشگری و ارتباطات، توسعه مراکز جدید، حملونقل و ترافیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد که 1) کالبد و محیط شهر خلاق میتواند حافظ حقوق بانوان و مناسب حضور آنان در محیط شهر باشد؛ 2) استقرار مراکز تفریحی و گردشگری متنوع و همراه با بهرهگیری از فرصتها و پتانسیلهای تاریخی سبب تقویت صنعت گردشگری و جذب طبقه خلاق میشود؛3) توسعه و پراکنش مناسب مراکز علمی پژوهشی نقش مهمی در تحقق شهر خلاق ایفا میکنند و 4) سیستم حملونقل و شبکهی ارتباطی پایدار به عنوان بخش لاینفک کالبد شهری میباشد.
شهر خلاق ایرانی – اسلامی
فضا
کالبد
تحلیل عاملی
2018
05
22
57
70
https://upk.guilan.ac.ir/article_2923_6d4d496bf30bbf52f1dda948604c5a47.pdf
دانش شهرسازی
دانش شهرسازی
1397
2
1
اولویت بندی فضایی توسعه حمل و نقل جاده ای در استان های ایران با تأکید بر مدل تصمیم گیری WASPAS
محمد
مولائی قلیچی
کرامت الله
زیاری
مرتضی
نصرتی هشی
راضیه
کاردگر
حمل و نقل یکی از مهمترین ارکان توسعه شهری است که برای جابهجایی مردم و کالاها ضروری بوده و دستیابی به بهرهوری سازنده در مناطق شهری فقط با تأمین نیازهای جابهجایی برآورده خواهد شد. حمل ونقل پایدار یکی از مهمترینعوامل تأثیرگذار در رسیدن به توسعه در منطقه است؛ زیرا با داشتن یک حمل ونقل پایدار میتوان عدالت را در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی ایجاد کرد که خود نمایانگر پیمودن راه درست در راستای دستیابی به توسعه منطقهای است. هدف از پژوهش حاضر سطحبندی توسعه یافتگی حمل و نقل جادهای در استانهای ایران می باشد که در این راستا از تکنیک تصمیمگیری WASPAS استفاده شده است که یکی از انواع مدلهای جدید گسسته و جبرانی برای حل مـسائل تـصمیمگیری چندشاخصه بوده و هدف آن انتخاب بهترین گزینه میباشد. باتوجه به مؤلفههای مورد بررسی و ماهیت کاربردی پژوهش، روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. نتایج نشان داد بین استان ها از نظر توسعه حمل و نقل جاده ای نابرابری زیادی وجود دارد، بطوریکه وجود کلانشهرهایی همچون شیراز، اصفهان، مشهد، تهران، تبریز، اهواز (به استثنای کلانشهر کرج) بر توسعه حمل و نقل استان موثر بوده و رتبه های بالایی را به خود اختصاص داده اند. از سوی دیگر استان های قم و البرز علی رغم نزدیکی به پایتخت، از وضعیت مناسبی در توسعه شبکه حمل و نقل جاده ای برخوردار نبوده اند.
حمل و نقل جاده ای
برنامه ریزی منطقه ای
اولویت بندی
زیرساخت های حمل و نقل
WASPAS
2018
05
22
71
89
https://upk.guilan.ac.ir/article_2924_994eb70415f944a9ae8f041aa131079b.pdf
دانش شهرسازی
دانش شهرسازی
1397
2
1
ارزیابی سطح تاثیرپذیری آلودگی صوتی از کاربریهای زمین شهری (مطالعه موردی ناحیه یک- منطقه شش تهران)
نازنین
بیژنی نصرآبادی
آزاده
توکلی
یونس
خسروی
محمدکاظم
جباری
یکی از چالشهای اصلی برنامهریزی شهری ایجاد فضاهای شهری با قابلیت ارائه کیفیت بالای زندگی است. هدف این مطالعه، دستیابی به رابطه بین ساختار و کاربریهای شهری با آلودگی صوتی، بررسی میزان تأثیرمتغیرهای کالبدی و بررسی تأثیر فرم و ساختار شهری بر آلودگی صوتی و زمینهسازی برای مطالعات آینده بهمنظور کاهش آلودگی صوتی مناطق حسّاس (بیمارستانها، مدارس و غیره) است. مطالعه حاضر در ناحیه یک، منطقه شش شهر تهران باتراکم بالای واحدهای تجاری، اداری و آموزشی و ترافیک سنگین انجام شده است. تراز معادل صدا (Leq) در 16 ایستگاه در چهار بازه زمانی پاییز و زمستان 1395 و بهار و تابستان 1396 در ساعات اوج ترافیک صبح و عصر اندازهگیری شد. اندازهگیریها در نزدیکی کاربریها و خیابانهای اصلی ناحیه انجام و نقشههایصوتی توسط نرمافزار Arc Map 10.3 تهیه شد. میزان Leq در اطراف تقاطعها و خیابانهای اصلی ناحیه یک بیشتر از سایر مناطقو در خیابانهای فرعی کمترین میزان تراز معادل صدا مشاهده شد. از بین تمامی کاربریها، تجاری و صنعتی- کارگاهی با محدوده کلی تراز معادل صدا از dB72 تا 84 بیشترین میزان آلودگی صوتی و کاربری بهداشتی- درمانی با محدوده کلی تراز معادل صدا از حدود dB58 تا 72 کمترین میزان آلودگی صوتی را در اطراف خود دارد. مقدار تراز معادل صدا (Leq) در اطراف تمامی کاربریها و خیابانهای ناحیه یک نسبت به حد استاندارد آنها بسیار بیشتر است و فرمشهری، نوع و مکان کاربریها در ناحیه یک هر دو روی میزان ترازهای معادل صوتی ناحیه تأثیر میگذارند.
آلودگی صوتی
کاربری
تراز معادل صدا
فرم شهری
تهران
2018
05
22
91
103
https://upk.guilan.ac.ir/article_2925_f50a4a137ac9e29fc5faf1b89b1ade1e.pdf
دانش شهرسازی
دانش شهرسازی
1397
2
1
تبیین و ارزیابی معیارهای آسایش و آرامش در حملونقل همگانی درون شهری، مورد مطالعه: خط 28 اتوبوسرانی کلانشهر اصفهان
مهین
نسترن
محمد جواد
نوری
فریناز
ریخته گران
پژوهشها نشان داده است که گرایش بیش از اندازه شهروندان به حملونقل شخصی میتواند پیامدهای ناگواری را برای شهر و شهروندان به همراه داشته باشد. در مقابل این نوع گرایش، پژوهشگران و سیاستگذاران گرایش به حملونقل عمومی را به عنوان راهکار اساسی کاستن از پیامدهای گرایش به حملونقل شخصی معرفی نمودهاند. آنچه موجب ترغیب شهروندان به استفاده از ناوگان حملونقل عمومی میگردد، آسایش و آرامش آنها در سفرهای شهری است. هدف این مقاله، بازخوانی دو مقوله آسایش و آرامش سفر در بحث حملونقل همگانی میباشد. اینکه آسایش و آرامش در سفرهای درون شهری که بهوسیله حملونقل عمومی انجام میشود، در قالب چه معیارها و شاخصهایی قابل تبیین است، پرسش اساسی این پژوهش را شکل میدهد. در این راستا، ابتدا مفاهیم آسایش، آرامش و آسایش و آرامش در سفرهای درون شهری مطرح گردیده و سپس شاخصهای (18 متغیر) مربوطه در قالب مدلی مفهومی ارائه شده است. مورد مطالعه این مقاله خط 28 اتوبوسرانی کلانشهر اصفهان است. جهت ارزیابی متغیرها از مدل F'ANP استفاده شده است. یافتهها نشان میدهد که آسایش و آرامش در سفرهای درون شهری توسط ناوگان حمل و نقل عمومی متأثر از پنج عامل 1- کیفیت ارائه خدمات و امکانات، 2- ظرفیت مسافر و زیبایی محیط، 3- کارایی حملونقل عمومی، 4- کارآمدی سفر 5- ایمنی و امنیت میباشد. همچنین متغیرهایی که بیشترین تأثیر را در برهم زدن آسایش و آرامش در مورد مطالعه داشتهاند، به ترتیب عبارتاند از «کیفیت وسایل گرمایشی، سرمایشی و تهویه هوا»، «تمهیدات در نظر گرفته شده برای معلولین»، «پاکیزگی محیط ایستگاهها و داخل اتوبوسها» و «امکانات ایستگاه (جانپناه و صندلیها)» و در مقابل متغیرهایی که بیشترین تأثیر را در تأمین آسایش و آرامش سفر داشتهاند، به ترتیب شامل «امکان نشستن در طول زمان سفر»، «زیبایی محیط سفر»، «فاصله مناسب ایستگاهها از مبدأ مسافرین» و «فاصله ایستگاههای اتوبوس خط مورد نظر تا ایستگاههای اتوبوس سایر خطوط» میباشند.
آسایش
آرامش
آسایش و آرامش در سفرهای درون شهری
حملونقل همگانی
مدل F'ANP
2018
05
22
105
121
https://upk.guilan.ac.ir/article_2926_12e64075df1753e06e4d0b9e0c7a93de.pdf