ارزیابی سطح تاثیرپذیری آلودگی صوتی از کاربری‌های زمین شهری (مطالعه موردی ناحیه یک- منطقه شش تهران)

بیژنی نصرآبادی, نازنین; توکلی, آزاده; خسروی, یونس; جباری, محمدکاظم

doi:10.22124/upk.2018.8896.1022

ارزیابی سطح تاثیرپذیری آلودگی صوتی از کاربری‌های زمین شهری (مطالعه موردی ناحیه یک- منطقه شش تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

² استادیار، گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

³ دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

10.22124/upk.2018.8896.1022

چکیده

یکی از چالش‌های اصلی برنامه‌ریزی شهری ایجاد فضاهای شهری با قابلیت ارائه کیفیت بالای زندگی است. هدف این مطالعه، دستیابی به رابطه بین ساختار و کاربری‌های شهری با آلودگی صوتی، بررسی میزان تأثیرمتغیرهای کالبدی و بررسی تأثیر فرم و ساختار شهری بر آلودگی صوتی و زمینه‌سازی برای مطالعات آینده بهمنظور کاهش آلودگی صوتی مناطق حسّاس (بیمارستان‌ها، مدارس و غیره) است. مطالعه حاضر در ناحیه یک، منطقه شش شهر تهران باتراکم بالای واحدهای تجاری، اداری و آموزشی و ترافیک سنگین انجام شده است. تراز معادل صدا (L_eq) در 16 ایستگاه در چهار بازه زمانی پاییز و زمستان 1395 و بهار و تابستان 1396 در ساعات اوج ترافیک صبح و عصر اندازهگیری شد. اندازهگیریها در نزدیکی کاربری‌ها و خیابانهای اصلی ناحیه انجام و نقشه‌های‌صوتی توسط نرمافزار Arc Map 10.3 تهیه شد. میزان L_eq در اطراف تقاطع‌ها و خیابان‌های اصلی ناحیه یک بیشتر از سایر مناطقو در خیابان‌های فرعی کم‌ترین میزان تراز معادل صدا مشاهده شد. از بین تمامی کاربری‌ها، تجاری و صنعتی- کارگاهی با محدوده کلی تراز معادل صدا از dB72 تا 84 بیشترین میزان آلودگی‌ صوتی و کاربری‌ بهداشتی- درمانی با محدوده کلی تراز معادل صدا از حدود dB58 تا 72 کم‌ترین میزان آلودگی ‌صوتی را در اطراف خود دارد. مقدار تراز معادل صدا (L_eq) در اطراف تمامی کاربری‌ها و خیابان‌های ناحیه یک نسبت به حد استاندارد آن‌ها بسیار بیشتر است و فرم‌شهری، نوع و مکان کاربری‌ها در ناحیه یک هر دو روی میزان ترازهای معادل صوتی ناحیه تأثیر‌ می‌گذارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

طراحی شهری

عنوان مقاله [English]

An Evaluation of the Effects of City Land Use on Noise Pollution: A Case Study of Zone 1 of Region 6 of Tehran

نویسندگان [English]

Nazanin bijani nasrabadi ¹
Azadeh Tavakoli ²
Younes Khosravi ²
Mohammad Kazem Jabari ³

¹ Masters student, Department of Environment, College of Science, Zanjan University, Zanjan, Iran

² Assistant Professor, Department of Environment, University of Zanjan, Zanjan, Iran

³ PhD Student, Department of urbanization Sciences, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran

چکیده [English]

One of the main challenges of urban planning is the creation of urban spaces with high quality life. The objectives of this study are to determine the relationship between urban planning and noise pollution, to investigate the influence of physical variables and the effect of urban forms on noise pollution, and to pave the way for future studies to reduce noise pollution in the vicinity of sensitive zones (hospitals, schools, etc.). This study was carried out in the zone 1, region 6 of Tehran, with the high density of commercial, official, and educational organizations along with heavy traffic. The equivalent sound level (L_eq) in 16 stations in the fall-winter period of 2015-2016 and the spring-summer period of 2017, in morning and evening peak traffic time, was measured. The measurements were conducted in the vicinity of main uses and streets of the area and noise maps were also prepared by means of the Arc Map 10.3 software. The extent of L_eq around the intersections and main streets of zone 1 was more than that of other areas and the lowest equivalent sound level was observed in secondary streets. From all of the land uses, commercial and industrial zones experience the highest level of noise, with the overall range of L_eq from 72 to 84 dB and health-therapy zone has the lowest level of noise pollution, with the overall range of L_eq from 58 to 72 dB. The extent of L_eq around all land uses and streets of zone 1 is much more than standards. Urban forms and the types of uses and their location in zone 1 both affect the amount of sound equivalent levels in the area.

کلیدواژه‌ها [English]

Noise Pollution
Land use
equivalent sound level
urban planning
Tehran

مراجع

شرکت کنترل کیفیت هوا-واحد صوت، 1381، گزارش تدوین ترازهای صوتی و تعیین نقاط بحرانی در منطقه شش شهر تهران.

غلامی، اعظم، 1390، بررسی آلودگی صوتی ناشی از ترافیک در منطقه 6 شهر تهران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته آلودگی‌های محیط‌زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

فتحی، ساناز؛ نصیری، پروین، منظم اسماعیل‌پور، محمدرضا؛ مرادی، رویا؛ رزاقی، فاطمه، 1394، بررسی میزان آلودگی‌صوتی در منطقه 5 تهران، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، شماره 2، صص 7 - 1.

قریب، فریدون، 1392، شبکه ارتباطی در طراحی شهری، چاپ ششم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

کریمی، الهام؛ نصیری، پروین؛ عباسپور، مجید؛ منظم، محمدرضا؛ تقوی، لعبت، 1391، بررسی وضعیت آلودگی‌صوتی در منطقه 14 تهران، فصلنامه انسان و محیط زیست، شماره 23، صص 12-1.

مجیدی، فرامرز؛ خسروی، یونس، 1395، ارزیابی آلودگی صوتی بخش مرکزی شهر زنجان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS). مجله سلامت و محیط‌زیست فصلنامه‌ی علمی پژوهشی انجمن علمی بهداشت محیط ایران، شماره 1، صص 102- 91.

مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، 1386، تهیه الگوی توسعه و طرح تفضیلی منطقه و همکاری با منطقه شش.

موسوی، وحید، 1392، بررسی میزان آلودگی صوتی در محیط های شهری و ارائه راهکارهای عملیاتی جهت کاهش تراز کلی صدا به سطح استاندارد (مطالعه موردی: پالایشگاه گاز پارسیان)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته ایمنی- بهداشت و محیط‌زیست، دانشگاه تهران، پردیس بین المللی ارس.

مهرآوران، حسین؛ زبانی، ساناز؛ قوسی، روزبه، 1385، بررسی میزان تراز معادل صدا در مناطق مختلف شهری و تعیین نقاط بحرانی از نظر آلودگی صوتی با اندازه‌گیری و مدل‌سازی، هفتمین کنفرانس حمل و نقل و ترافیک ایران، تهران- سازمان حمل و نقل و ترافیک تهران، معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران.

یوسفی، الهام، 1390، بررسی تاثیر فرم شهری بر آلودگی صوتی با استفاده از GIS در شهر یزد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی منابع طبیعی- محیط‌زیست، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، تهران.

Doygun, Hakan., Gurun, Knsat Derya., 2008, Analyzing and mapping spatial and temporal dynamics of urban traffic noise pollution: a case study in Kahramanmaras, Turkey, Environmental Monitoring and Assessment, 142, 65- 72.

Gozalo, Guillermo Rey., Morillas, Juan Miguel Barrigón., Carmona, J. Trujillo., González, David Montes., Moraga, Pedro Atanasio., Escobar, Valentín Gómez., Gómez, Rosendo Vílchez., Méndez Sierra, Juan A., Gajardo, Carlos Prieto, 2016, Study on the relation between urban planning and noise level, Applied Acoustics, 111, 143–147.

Guedes, Italo C. Montalvão., Bertoli, Stelamaris R., Zannin, Paulo H.T., 2011, Influence of urban shapes on environmental noise: A case study in Aracaju – Brazil, Science of the Total Environment Journal, 412-413, 66–76.

Jahandar, Nima., Hosseinpour, Amin., Sahraei, Mohammad Ali., 2012. Traffic Noise under Stop and Go Condition in Intersections- A Case Study. International Journal of Chemical and Environmental Engineering, 62, 465- 468.

King, Gravin., Mieszkowski, Marek Ronald., Jason, Timothy., Rainham, Daniel G., 2012, Noise levels associated with urban land use, Journal of urban health: bulletin of the New York academy of medicine, 6, 1017- 1030.

Lam, Kin-Che., Ma, Weichun., Chan, Pak Kin., Hui, Wing Chi., Chung, King Lam., Chung, Yi-tak Teresa., Wong, Chun Yin., Lin, Hui., 2013, Relationship between road traffic noisescape and urban form in Hong Kong, Environmental Monitoring and Assessment, 185, 9683–9695.

Mansouri, Nabiollah., Pourmahabadian, Mohammad., Ghasemkhani, Mehdi., 2006, Road traffic noise in downtown area of Tehran, Iranian Journal of Environmental Health, Science and Engineering, 13(4), 267-272.

Mehravaran, H., Zabani, S., Nabi bidhendi, GH.R., Ghousi, R., Keshavarzi shirazi, H., 2011, Noise pollution evaluation method for identification of the critical zones in Tehran, International Journal of Environmental Research, 5(1), 233-240.

Piccolo, Antonio., Plutino, Diego., Cannistraro, Giuseppe, 2005. Evaluation and analysis of the environmental noise of, Messina Italy. Journal of Applied Acoustics, 66: 447- 465.

Ryu, Hunjae., In-Kwon, Park., Chun, Bum-Seok., Chang, Seo II., 2017, Spatial statistical analysis of the effects of urban form indicators on road-traffic noise exposure of a city in South Korea, Applied Acoustics Journal, 115, 93–100.

Sanchez, Gemma Maria Echevarria., Renterghem, Timothy Van., Thomas, Pieter., Botteldooren, Dick., 2016, The effect of street canyon design on traffic noise exposure along roads, Journal of Building and Environment, 97, 96- 110.

Sheng, Ni., Tang, U.Wa., 2011, Spatial Analysis of Urban Form and Pedestrian Exposure to Traffic Noise, International Journal of Environmental Research and Public Health, 6, 1977-1990.

Silva, Lígia T., Oliveira, Marta., Silva, José F., 2014, Urban form indicators as proxy on the noise exposure of buildings, Applied Acoustics Journal, 76, 366–376.

Tang, U.W., Wang, Z.S., 2007, Influences of urban forms on traffic- induced noise and air pollution: Results from a modelling system, Journal of Environmental Modelling & Software, 22, 1750- 1764.