%0 Journal Article %T واکاوی مفهوم‌شناختی تهویه شهری: تبیین مدل‌های مفهومی و شناسایی شاخص‌های اندازه‌گیری %J دانش شهرسازی %I دانشگاه گیلان %Z 2645-5412 %A کشاورز محمدیان, مهسا %A خلیلی, احمد %A مفیدی شمیرانی, سید مجید %D 2021 %\ 09/23/2021 %V 5 %N 3 %P 65-89 %! واکاوی مفهوم‌شناختی تهویه شهری: تبیین مدل‌های مفهومی و شناسایی شاخص‌های اندازه‌گیری %K طراحی شهری مبتنی بر عملکرد تهویه %K تهویه طبیعی شهری %K اندازه‌گیری شاخص‌ها %R 10.22124/upk.2021.18549.1600 %X بیان مسئله: آلودگی هوا و نزول کیفیت هوای شهری در 30 سال آینده به عنوان یکی از اصلی‌ترین چالش‌های ساکنین کلان‌شهرها و دلیل اصلی مرگ و میر زودرس مطرح خواهد بود. به نظر می‌رسد که در کنار رشد لجام‌گسیخته جمعیت شهری، تغییرات کالبدی منتج از بکارگیری رویکردهای سنتی در نظام‌های برنامه‌ریزی و طراحی شهری، موجب نزول کیفیت هوا در شهرها شده است.هدف: پژوهش حاضر، در نظر دارد تا با مرور ادبیات مرتبط با تهویه طبیعی، چارچوبی نظری و عملیاتی برای مفهوم‌سازی و سنجش تهویه شهری در مقیاس میانی (محله و بلوک)، ارائه دهد.روش: پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و موردکاوی است و در نظر دارد تا با تبیین ارکان و محورهای اصلی مفهوم تهویه شهری، مؤلفه‌های اثرگذار بر تهویه شهری و ابعاد اثرپذیر از آن را مشخص و از این ره شاخص‌های عام سنجش کیفیت تهویه شهری را استخراج نماید.یافته‌ها: در مقاله حاضر، پنج عامل اثرگذار بر تهویه طبیعی و پنج حوزه اثرپذیر از آن به تفکیک مقیاس مشخص شده و در نهایت مدل مفهومی پژوهش که نماینگر تصویری کلان از ارتباطات میان مؤلفه‌های تأثیرگذار و نوع کنش آنها با مفهوم تهویه شهری است؛ ارائه شده است. همچنین با بهره‌گیری از ماتریس ارزیابی گولر و تعیین معیارهای اولویت‌بندی، از میان 35 شاخص عام مستخرج از مطالعات جهانی، 10 شاخص به عنوان شاخص‌های نهایی سنجش تهویه انتخاب گردیدند.نتیجه ­گیری: شناسایی شاخص‌های 10 گانه مورفولوژیک تأثیرگذار بر تهویه طبیعی، نشان از آن دارد که اعمال این شاخص‌ها در توسعه‌های شهری مبتنی بر تهویه ممکن است در تقابل با برخی از دستورالعمل‌های عام توسعه‌ای سایر رویکردهای شهری قرار گیرد. اختلافات ماهوی میان راهبردهای کلان رویکردهایی چون توسعه پایدار، شهر فشرده و ... با راهکارهای مدنظر در توسعه شهری مبتنی بر تهویه طبیعی، از جمله این تفاوت‌هاست؛ که تدقیق و تلفیق راهکارهای چندوجهی را با توجه به زمینه اقدام ضروری می‌نماید. %U https://upk.guilan.ac.ir/article_4782_ada5628884f0f6fc2d96816b3c915294.pdf