%0 Journal Article %T تبیین نقش رویکردهای نوگرایانه بر سیر تحول میادین شهری از منظر مولفه های عینی، کالبدی و عملکردی در ایران و ازبکستان در دوره قاجار و پهلوی‌اول %J دانش شهرسازی %I دانشگاه گیلان %Z 2645-5412 %A اسلامی, نازنین %A البرزی, فریبا %A سلطان زاده, حسین %D 2023 %\ 01/21/2023 %V 6 %N 4 %P 45-67 %! تبیین نقش رویکردهای نوگرایانه بر سیر تحول میادین شهری از منظر مولفه های عینی، کالبدی و عملکردی در ایران و ازبکستان در دوره قاجار و پهلوی‌اول %K شهرسازی معاصر ایران‌ %K شهرسازی معاصر ازبکستان %K مدرنیسم شوروی %K میادین شهری %R 10.22124/upk.2022.18342.1591 %X بیان‌ مسئله: شهرسازی دوران قاجار، نقطه گسست گذشته ‌سنتی با آینده مدرن ایران است و زمینه پیدایش تفکر دو‌ دهه پهلوی‌‌ اول را فراهم می‌سازد. همچنین در این دوران، در ازبکستان نیز تحولات ‌‌متعددی تحت فرآیندهای مدرنیزاسیون شوروی سابق صورت ‌می‌گیرند. از این‌رو، به نظر می‌رسد تحولات شکل‌گرفته در میادین ایران و ازبکستان در این ادوار، دارای شباهت‌ها و تفاوت‌هایی باشند.هدف: هدف از پژوهش حاضر تبیین نقش جریان‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی نوگرای حاکم بر این جوامع و نحوه تاثیرگذاری آن‌ها بر تحولات میادین‌‌شهری ایران و ازبکستان در دوره قاجار‌ و ‌پهلوی‌اول می‌باشد تا به این سوالات پاسخ داده‌ شود: آیا جریان‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی نو‌گرا در کشور‌های ایران و ازبکستان بر سیر تحول میادین شهری در این دو کشور تاثیر‌گذار بوده‌اند؟ تحولات شهرسازی ایران و ازبکستان در دوره قاجار و پهلوی‌‌اول دارای چه ساختار، ماهیت و وجه‌های تفاوت و شباهتی بوده‌اند؟روش: این پژوهش به صورت تاریخی-تطبیقی و با رویکردی کیفی به کمک مطالعات ‌اسنادی صورت‌گرفته ‌‌است که از روش‌‌تحقیق‌ تاریخی-تفسیری در بخش گردآوری مبانی ‌نظری‌ تاریخی و روش‌تحقیق توصیفی-تحلیلی در زمینه تحلیل و مقایسه تحولات‌ شهرسازی طراحی میادین ‌شهری ایران و ازبکستان استفاده شده‌‌است. جامعه‌آماری شامل تمام میدان‌هایی می‌باشد که در دوره قاجار و پهلوی‌اول تحت‌تاثیر اندیشه‌های نوگرایانه دستخوش تغییرات کالبدی و عملکردی شدند و جامعه‌نمونه شامل آن تعداد از میدان‌هایی می‌باشد که در بازه‌زمانی مشابه قرار‌داشته‌اند و از نظر سیر تحولات کالبدی، عملکردی و عینی دارای شباهت‌هایی می‌باشند.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که مولفه‌های نوگرایانه در هر سه بعد عینی، کالبدی و عملکردی در دو کشور به صورت هم‌سان تجلی یافته‌اند و ظهور مولفه‌های عملکردی، نسبت به دو مولفه دیگر شاخص‌تر بوده است.نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهند که در هر دو کشور طراحی میدان‌ به شیوه‌های نوین با مولفه‌هایی نظیر اختلاط عملکردی کاربری‌های اطراف میدان، برون‌گرایی‌کالبدی، شفافیت‌‌‌بصری و ساختن ساختمان‌ها به سبک ‌نئوکلاسیک ‌به‌طور مشابه ظهور پیدا‌‌کرده‌است. %U https://upk.guilan.ac.ir/article_6225_e34fef99b8f320d4ff38ac6ab9087c25.pdf