TY - JOUR ID - 3934 TI - شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مفهوم خودسازماندهی شهری با استفاده از روش فراترکیب JO - دانش شهرسازی JA - UPK LA - fa SN - AU - صفار سبزوار, فاطمه AU - دانشور, مریم AU - حنایی, تکتم AU - سیدالحسینی, سید مسلم AD - دانشجوی دکترای شهرسازی- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران AD - استادیار گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران AD - استادیار گروه شهرسازی ، دانشکده هنر و معماری، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی ،مشهد ، ایران AD - دانشیار گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 3 IS - 4 SP - 53 EP - 71 KW - سیستم‌های پیچیده KW - خودسازماندهی شهری KW - فراترکیب DO - 10.22124/upk.2020.14199.1278 N2 - بیان مسأله: از زمان ورود مفهوم خودسازماندهی از حوزه­ی سیستم­های پیچیده به حوزه­ی مطالعات شهری، این موضوع مورد توجه پژوهشگران بسیاری قرار گرفته است و محققین مختلف با رویکرد های متفاوتی به آن نگریسته­اند، اما فقدان پژوهشی که تمام ابعاد، ویژگی­ها و مؤلفه­های این مفهوم را مورد بررسی قرار داده و درک جامعی از خودسازماندهی شهری را ارائه نماید، احساس می­گردد. هدف: هدف از این پژوهش، شناسایی ابعاد و مؤلفه­های مفهوم خودسازماندهی شهری و تلاش برای دستیابی به درک جامعی از آن می­باشد. نتایج این پژوهش می­تواند ابعاد مختلف مفهوم خودسازماندهی شهری را جهت بهره­گیری در توسعه­ی شهرها و محلات کشور روشن سازد. روش: برای رسیدن به هدف مذکور در تحقیق حاضر از روش فراترکیب استفاده شده است. در گام اول از میان 62 مقاله­ی اولیه­ی یافته شده، تعداد 29 مقاله به صورت اصولی و با استفاده از روش کسپ غربال شده­اند. در گام بعدی مقالات نهایی با محوریت سؤال پژوهش، در نرم­افزار MAXQDA کدگذاری شده و یافته­های کیفی مورد تحلیل و ترکیب قرار گرفت. یافته­ها:  در این پژوهش، طی فرآیند استخراج اطلاعات تعداد 108 کد شناسایی شد و سپس با توجه به میزان شباهت مفاهیم، در قالب پنج مقوله­ی "زمینه ها و عوامل مؤثر"، "نظریات پشتیبان"­، "ویژگی­ها"، "دامنه­ی کاربرد" و "مقیاس"، دسته بندی شده و تلاش گردید که هر کدام از مقولات مذکور به تفکیک نوع دیدگاه تشریح گردد. نتیجه ­گیری: در پژوهش پیش رو، برای نخستین بار ابعاد و مؤلفه­های خودسازماندهی شهری به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج  این پژوهش نشان می­دهد، اگرچه مطابق با نظریات موجود، ماهیت فرآیندهای خودسازماندهی شهری بر پایه­ی تعاملات محلی و به دور از دخالت نیروهای خارجی مانند دولت قرار دارد، اما جهت مطالعه این فرآیندها و بهره­گیری از آنها در فرآیندهای برنامه­ریزی، توجه به نقش عوامل محیطی و خارجی نیز ضروری به نظر می­رسد. UR - https://upk.guilan.ac.ir/article_3934.html L1 - https://upk.guilan.ac.ir/article_3934_ce27434161c2ad0cb6dd90e3d9539e13.pdf ER -