TY - JOUR ID - 6224 TI - نقشه برداری ذهنی از فضای دوم-مفهومی شهر؛ مطالعه‌ای تطبیقی از ساکنان سکونتگاه‌های رسمی و غیررسمی شهر رشت JO - دانش شهرسازی JA - UPK LA - fa SN - AU - رخساری, حمید AU - جعفری مهر آبادی, مریم AU - حاتمی نژاد, حسین AD - دانشجو دکترا جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی، تهران AD - استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه گیلان AD - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران، تهران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 6 IS - 4 SP - 22 EP - 44 KW - نقشه ذهنی KW - بازنمایی فضایی KW - جی ای اس کیفی KW - سکونتگاه‌های غیر رسمی KW - شهر رشت DO - 10.22124/upk.2022.16526.1473 N2 - بیان مسئله: فضاهای شهری عرصه گفتمان طبقات اجتماعی متفاوت است و عملکرد این فضاها برای ساکنان مختلف شهر در سه لحظه اساسی درک شده، تصور شده و زندگی شده یا زیسته‌ روشن می‌شوند؛ فضای دوم-مفهومی شهر همان بعد تصور شده یا بازنمایی فضای شهر است؛ این فضا در مطالعات نقشه‌های ذهنی تحت عنوان فضای تصور شده به‌عنوان دومین بعد در مطالعات نقشه‌های ذهنی موردتوجه قرارگرفته شده است.هدف: در این پژوهش به بررسی این فضا در نقشه ذهنی ساکنان سکونتگاه‌های رسمی منطقه یک و ساکنان سکونتگاه‌های غیررسمی منطقه چهار شهر رشت پرداخته‌شده است.روش: با توجه به ماهیت موضوع روش برداشت اطلاعات شامل «مصاحبه شفاهی و مشاهده میدانی» بوده است؛ که نوع اطلاعات برداشتی شامل: نقشه‌های کروکی، گفتگو رودررو، یادداشت‌برداری و عکس‌برداری بوده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های کیفی پژوهش از رویکرد نقشه‌برداری جی‌آی‌اس کیفی(QGIS)  در زیر تحلیل تاریخ شفاهی به روایت بصری  با تکنیک تراکم هسته فضایی به تحلیل فضای دوم-مفهومی در نقشه‌های ذهنی دو طبقه شهری پرداخته‌شده است.یافته‌ها: نتایج نمایش سه قلمرو از سطوح فضایی در شهر رشت حکایت از این داشته است که، در فضای دوم-مفهومی شهر رشت؛ یک بازنمایی فضا توسط بخش دولتی با نقش میانجی سرمایه‌داران شهری به نفع طبقه متوسط شهری در حال اتفاق افتادن در فضای شهر است. و این سازوکار تولید فضا در جهت جذب سرمایه‌داران بخصوص در بخش مرکزی و توسعه بخش خدماتی در مرکز و شمال و افول بخش تولیدی در حاشیه شهر است.نتیجه‌گیری: فضای شهری مبتنی بر نوعی از روابط اجتماعی طبقات شهری است که قدرت‌های حاکم آن را می‌سازند و از آن بهره می‌گیرند. روابطی که برحسب ایدئولوژی حاکم تعریف می‌شوند و از طریق سیاست‌های برنامه‌ریزی فضایی تولید و بازتولید می‌شود. UR - https://upk.guilan.ac.ir/article_6224.html L1 - https://upk.guilan.ac.ir/article_6224_60002abe2b049f8e1398dab394ee3b07.pdf ER -