بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار هتل‌ها بر پویایی اقتصادی کلان‌شهرها (موردمطالعه: عملکرد بازار هتل‌های تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 دانشجوی دکتری سیاستگذاری بازرگانی، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

بهبود وضعیت اقتصاد شهرها تا حد زیادی به بهبود عملکرد سازمان‌ها و نهادهای فعال در شهرها وابسته است. عملکرد چالشی مستمر و همیشگی برای کسب­وکارهای اقتصادی محسوب می­شود. در این میان نگاه راهبردی به مسئله عملکرد همواره توجه به دو عامل؛ بیرونی و درونی را محور بررسی­های خود قرار داده است؛ اما این امر بیشتر حول توجه به عناصر ملموس درونی در پژوهش­های پیشین بوده است. حال آنکه شواهد حاکی از ایجاد مزیت­های پایدارتر توسط عناصر ناملموس سازمانی است. بر این اساس در پژوهش حاضر با تأکید بر عناصر و منابع ناملموس درونی مانند؛ قابلیت­های سازمانی، سرمایه‌های فکری و اجتماعی و توجه به عدم اطمینان محیطی به‌عنوان عامل بیرونی، به دنبال تفسیر استراتژیک عملکرد بازار کسب­و­کارها است. برای این منظور با استفاده از روش‌شناسی پیمایشی و ابزار پرسشنامه و با تمرکز بر حوزه گردشگری، هتل­های سه، چهار و پنج ستاره، شهر تهران را مورد هدف بررسی خود قرار داده است. بر این اساس پس از جمع­آوری 89 پرسشنامه از مجموع 48 هتل شناسایی شده و با استفاده از تکنیک حداقل مربعات جزئی و نرم‌افزار smart PLS نتایج بررسی­ها نشان داد؛ ضمن تأثیرگذاری قابلیت‌های سازمانی بر عملکرد بازار، سرمایه فکری و اجتماعی نیز بر قابلیت­های سازمانی اثر می­گذارند. همچنین نتایج بر تائید نقش تعدیل گری عدم اطمینان محیطی اشاره دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Social Capital and Market Performance of Hotels on the Economic Dynamics of Metropolitan Areas: A Case Study of the Market Performance of Tehran Hotels

نویسندگان [English]

  • Mohsen Akbari 1
  • Mohammad Hataminejad 2
  • Milad Hooshmand Chaijani 3
1 Management, Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran.
2 Management, Literature and humanities, University of Guilan, Rasht, Iran
3 Strategic Management, Farabi Pardis, University of Tehran, Qom, Iran
چکیده [English]

Improving urban economy mainly depends on the improved performance of active organizations and institutes in cities. Improving performance is a continuous challenge for businesses. In the meantime, a strategic look at the problem of performance has always focused on both the external and internal factors, but the previous studies have mainly considered the tangible inherent elements while evidence suggests a more sustainable advantage is rooted in the intangible elements of the organization. Accordingly, the current study, highlighting the internal intangible elements and assets such as organizational capabilities, intellectual and social capital, and attention to environmental uncertainty as an external factor has sought to strategically interpret the market performance of businesses. To this end, with a focus on tourism, three-, four-, and five-star hotels in Tehran have been investigated through survey method with a questionnaire. Accordingly, after collecting 89 questionnaires from 48 hotels, the least squares model was used through smart PLS software to analyze the data. The results showed that organizational capabilities have a significant effect on market performance and intellectual and social capital affect organizational capabilities as well. The results also confirmed the role of environmental uncertainty moderation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • market performance
  • intellectual capital
  • Social Capital
  • organizational capability
  • urban economy
احمدی، فریدون و توره، ناصر، 1396، بررسی کارآمدی آموزش معنویت در ایجاد سرمایه اجتماعی با تأکید بر آموزه‌های دین مبین اسلام (موردمطالعه: کارکنان سازمان‌های دولتی شهر سنندج)، نشریه مدیریت سرمایه اجتماعی، دوره 2، شماره 1، صص.137-158.
احمدی، یعقوب و محمدی بلبان آباد، اسعد، 1392، بررسی ارتباط ابعاد سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی (مطالعه موردی: کارکنان گمرکات استان کردستان)، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد شوشتر، دوره 7، شماره 21، صص. 153-178.
اکبرپور سراسکانرود، محمد و نوربخش، سید فاطمه، 1389، نقش اکو توریسم در توسعه پایدار شهری و روستایی (نمونه مورد: جزیره قشم)، فصلنامه مسکن و محیط روستا، دوره 29، شماره 132، صص 61-76.
اکبری، محسن؛ ابراهیم پور ازبری، مصطفی و هوشمند چایجانی، میلاد، 1395، تأثیر عوامل نهادی بر عملکرد پایدار بنگاه‌ها، فصلنامه چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، دوره 15، شماره 28، صص.81-100.
امینی بیدختی، علی‌اکبر و شریفی، نوید، 1391، بررسی رابطة بین رونق گردشگری و سرمایة اجتماعی در مناطق ساحلی دریای خزر، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 7، شماره 17، صص 121-149.
ایمانی کیا، هادی و رضایی، عماد، 1396، حسابداری سرمایه‌های فکری و تأثیر آن بر پویایی اقتصاد ملی، اولین همایش حسابداری، مدیریت و اقتصاد با رویکرد پویایی اقتصاد ملی.
پور زمانی، زهرا؛ جهانشاد، آزیتا و محمودآباد، عتی، 1391، تأثیر سرمایه فکری بر ارزش بازار و عملکرد مالی، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 19، شماره 2، صص. 17-30.
خدادادحسینی، سید حمید؛ خدامی، سهیلا و مشبکی، اصغر، 1394، طراحی مدل عملکرد بازار مبتنی بر قابلیت‌های پویای بازاریابی با رویکرد چابکی عملیاتی، پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 19، شماره 3، صص. 83-112.
دانایی‌فرد، حسن؛ برزگر، فاطمه و احمدی، هانیه، 1394، سازوکارهای ارتقای قابلیت‌های سازمانی در بخش دولتی، فصلنامه مدیریت سازمان‌های دولتی، دوره 3، شماره 3، صص.91-106.
دوستار، محمد و اکبری، محسن، 1392، نگارش تحقیق علمی (طرح تحقیق، پایان‌نامه، مقاله و جلسه دفاعیه)، نشر: ده سرا.
رنجبر، محسن و جرفی، احمد، 1390، ارزیابی پیامدهای گردشگران شهری در اقتصاد شهر به روش آماری نمونه موردی: شهر اهواز، فصلنامه جغرافیایی چشم‌انداز زاگرس، دوره 4، شماره 11، صص.45 تا 66.
سرور، هوشنگ؛ پورطاهری مهدی، پرهیزکار اکبر،کاظمیان غلامرضا، 1389، جهانی‌شدن اقتصاد و چالش پایداری در منطقه کلان‌شهری تهران، نشریه برنامه ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی)، دوره14، شماره2، صص 23-42.
سید تقی دیزج، عاطفه؛ شجاعی، عطیه و موسوی نژاد، سیده فاطمه، 1395، بررسی نقش گردشگری شهری در رشد و توسعه اقتصادی شهرها، اولین همایش بین‌المللی اقتصاد شهری (با رویکرد اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل) اردیبهشت‌ماه 1395.
طاهری دمنه، محسن؛ فرمانی، سکینه و مستوفی‌الممالکی، رضا، 1390، بررسی چالش‌های موجود در صنعت گردشگری شهر شیراز در ارتباط با محدودیت مراکز اقامتی، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، دوره 2، شماره 8، صص 117-132.
کاظمی، مهدی، 1386، مدیریت گردشگری، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت.
کشاورز، لقمان؛ فراهانی، ابوالفضل و اعظمیان بیدگلی، اعظم، 1395، تدوین مدل ارتباطی رهبری دانش با مدیریت سرمایه فکری و سرمایه اجتماعی منابع انسانی اداره کل ورزش و جوانان استان اصفهان، نشریه مدیریت منابع انسانی در ورزش، دوره 4، شماره 1، صص.87-99.
کوشا زاده، سید علی؛ رحیم نیا، فریبرز و افخمی روحانی، حسین، 1391، اثر اعتماد به مدیران بر تفکر راهبردی سازمانی و نقش آن‌ها در بهبود عملکرد سازمانی از راه تعهد سازمانی در بستر آموزش عالی، فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره 35، شماره 12، صص.163-187.
مافی، عزت‌الله و سقایی، مهدی، 1389، نگاهی به اقتصاد گردشگری در کلان‌شهرها؛ مطالعه موردی: کلان‌شهر مشهد، نشریه جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، دوره 8، شماره 15، صص 267-292.
محمد زاده سالطه، حیدر، 1395، تأثیر فرصت‌های سرمایه‌گذاری، رشد شرکت و بهره‌وری سرمایه بر عملکرد شرکت در بازار سرمایه ایران، نشریه مدیریت بهره‌وری، دوره 9، شماره 36، صص.141-162.
موغلی، علیرضا و باوند پور، مریم، 1389، شناسایی عوامل مؤثر بر مدیریت ارتباط با مشتری و بررسی سهم هر یک از عوامل در اثربخشی، نشریه مدیریت فردا، دوره 9، شماره 23، صص.63-76.
میر کمالی، سید محمد و ظهور پرونده، وجیهه، 1387، مدیریت سرمایه فکری ضرورتی برای سازمان‌های عصر دانایی محور، چشم‌انداز مدیریت بازرگانی دوره 7، شماره 28، صص. 79-102.
نصراللهی، زهرا؛ جهانبازی، ندا و ناصری، طاهره، 1393، رده‌بندی استان‌های کشور برحسب جاذبه‌های گردشگری، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 9، شماره 28، صص. 17-37.
نوع پسند، سید محمد؛ رمضان پور، اسماعیل و عطاری اصل، پیمان، 1395، تأثیر قابلیت بازاریابی، نوآوری و یادگیری بر عملکرد سازمان «مطالعه موردی: پتروشیمی تبریز»، فصلنامه مدیریت بهره‌وری، دوره 42، شماره 36، صص. 95-124.
نیکو، حسین و مروتی شریف‌آبادی، علی، 1396، تأثیر مدیریت ارتباط با مشتری بر جنبه‌های عملکرد سازمانی (موردمطالعه: هتل‌های 3 تا 5 ستاره مشهد)، مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 12، شماره 39، صص. 27-48.
Alegre, J., & Chiva, R. (2008). Assessing the impact of organizational learning capability on product innovation performance: An empirical test. Technovation, 28(6), 315-326.
Andrews, R., Beynon, M. J., & McDermott, A. M. (2015). Organizational capability in the public sector: a configurational approach. Journal of Public Administration Research and Theory, 26(2), 239-258.
Appiah-Adu, K., Okpattah, B. K., & Djokoto, J. G. (2016). Technology transfer, outsourcing, capability and performance: A comparison of foreign and local firms in Ghana. Technology in Society47, 31-39.‏
Barreto, I. (2010). Dynamic capabilities: A review of past research and an agenda for the future. Journal of management36(1), 256-280.
Blyler, M., & Coff, R. W. (2003). Dynamic capabilities, social capital, and rent appropriation: Ties that split pies. Strategic Management Journal, 24(7), 677-686.
Chen, W., & Inklaar, R. (2016). Productivity spillovers of organization capital. Journal of Productivity Analysis45(3), 229-245.
Chung, Shao-His (2009), Environmental Coping Capacity, Environmental Uncertainty and Performance. Academy of Management Journal, 30(4), 798-807.
Dinda, S. (2014). Inclusive growth through creation of human and social capital. International Journal of Social Economics, 41(10), 878-895.
Duncan, R. B. (1972). Characteristics of organizational environments and perceived environmental uncertainty. Administrative science quarterly, 313-327.
Engström, T. E., Westnes, P., & Furdal Westnes, S. (2003). Evaluating intellectual capital in the hotel industry. Journal of Intellectual Capital, 4(3), 287-303.
Ghosh, D., & Olsen, L. (2009). Environmental uncertainty and managers’ use of discretionary accruals. Accounting, Organizations and Society34(2), 188-205.
Grant, R. M. (1991). The resource-based theory of competitive advantage: implications for strategy formulation. California management review33(3), 114-135.
Guo, H., Zhao, J., & Tang, J. (2013). The role of top managers' human and social capital in business model innovation. Chinese Management Studies, 7(3), 447-469.
Habib, A, Hossain, M, and Jiang, H, (2011), Environmental Uncertainty and Market Pricing of Earnings Smoothness, Advances in International Accounting, No 32, PP. 11-40.
Hsu, Y. H., & Fang, W. (2009). Intellectual capital and new product development performance: The mediating role of organizational learning capability. Technological Forecasting and Social Change76(5), 664-677.
Kim, Y, Kim, SS, Seo, J, & Hyun, J. (2011). Hotel employees' competencies and qualifications required according to hotel Divisions. Journal of Tourism, Hospitality & Culinary Arts; 3(2): 1-18.
Land, S., Engelen, A., & Brettel, M. (2012). Top management's social capital and learning in new product development and its interaction with external uncertainties. Industrial Marketing Management, 41(3), 521-530.
Leonidou, L. C., Leonidou, C. N., Fotiadis, T. A., & Zeriti, A. (2013). Resources and capabilities as drivers of hotel environmental marketing strategy: implications for competitive advantage and performance. Tourism Management, 35, 94-110.
Li, Y., Chen, H., Liu, Y., & Peng, M.W. (2014). Managerial ties, organizational learning, and opportunity capture: A social capital perspective. Asia Pacific Journal of Management, 31(1), 271-291.
López-Gamero, M. D., Molina-Azorín, J. F., & Claver-Cortés, E. (2011). Environmental uncertainty and environmental management perception: A multiple case study. Journal of Business Research64(4), 427-435.
Martins, A., & dos Reis, F. L. (2010). The model of intellectual capital approach on the human capital vision. Journal of management research, 2(1), 15-22.
Moore, M., & Fairhurst, A. (2003). Marketing capabilities and firm performance in fashion retailing. Journal of Fashion Marketing and Management: An International Journal7(4), 386-397.
Morgan, S. L, & Sorensen, A. B. (1999). Parental networks, social closure, and mathematics learning: a test of Coleman's social capital explanation of school effects. American Sociological Review, 64(5), 661-681.
Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. Academy of management review23(2), 242-266.
Nisbet, P. (2007). Human capital vs social capital: Employment security and self-employment in the UK construction industry. International Journal of Social Economics, 34(8), 525-537.
Sainaghi, R., & Baggio, R. (2014). Structural social capital and hotel performance: is there a link?. International Journal of Hospitality Management, 37, 99-110.
Sardo, F., Serrasqueiro, Z., & Alves, H. (2018). On the relationship between intellectual capital and financial performance: A panel data analysis on SME hotels. International Journal of Hospitality Management75, 67-74.‏
Schulz, A. K., Wu, A., & Chow, C. W. (2010). Environmental uncertainty, comprehensive performance measurement systems, performance-based compensation, and organizational performance. Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics17(1), 17-39.
Shrivastava, S., Pazzaglia, F., Sonpar, K., & McNamara, P. (2016). Unpacking the effect of exploration during environmental uncertainty: Evidence from the information technology sector. Canadian Journal of Administrative Sciences, 33(1), 36-49.
Subramaniam, M., & Youndt, M. A. (2005). The influence of intellectual capital on the types of innovative capabilities. Academy of Management Journal, 48(3), 450-463.
Taie, E. (2014). The effect of intellectual capital management on organizational competitive advantage in Egyptian hospitals. International Journal of Business and Social Science. 5 (2), 160-167.
UNWTO (2011). Tourism Towards 2030, Report presented to the 19th session of the UNWTO General Assembly, Gyeongiu, Republic of Korea, 8–14 October.
Vomberg, A., Homburg, C., & Bornemann, T. (2015). Talented people and strong brands: The contribution of human capital and brand equity to firm value. Strategic Management Journal, 36(13), 2122-2131.
Williams, K., and Durrance, J.C. (2008). Social networks and social capital: Rethinking theory in community Informatics. The Journal of Community Informatics, 4 (3), 1-20.
Wu, C.M, C.R. Ay. & B.Y.H. Lien (2009), the role of social capital and organizational learning in promoting innovation performance, Information Systems and Change Management, 4(2), 171-186.
Zott, C. (2003). Dynamic capabilities and the emergence of intraindustry differential firm performance: insights from a simulation study. Strategic management journal, 24(2), 97-125.