بازآفرینی میادین شهری با تاکید بر تعاملات اجتماعی بر اساس اصول نوشهرگرایی (مطالعه موردی: میدان امام(ره)، بندرانزلی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

بعضی از اندام های شهری می تواند نقش کلیدی در ایجاد جاذبه برای افزایش تعاملات اجتماعی داشته باشند، یکی از مهم ترین این نوع اندام ها، میدان ها هستند، باز آفرینی این نوع از اندام های شهری یک رویکرد برای افزایش تعاملات اجتماعی در مرکز شهر است.افزایش تعاملات اجتماعی امروزه یکی از مهم ترین دغدغه های طراحان شهری برای باز افرینی است. میدان ها آیینه تمام نما از فرهنگ، آداب و رسوم و داشته های فرهنگی یک شهر است، در نتیجه حضور جمعیت در آن میتواند به اشاعه و تقویت این عامل های فرهنگی بی انجامد، در حال حاضر میدان به صورت فلکه معنی گرفته است و فقط نقش ترافیکی دارد و به عنوان  فرصت ارتقا اجتماعی به آن توجه نمی گردد.  در تحقیق پیش رو از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با ابزار جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای و پیمایشی استفاده شده است. در این تحقیق با استفاده از جدول  SWOTو تحلیل سلسله مراتبی AHP با بهره گیری  از  نرم افزار Expert Choice به وزن دهی عوامل نوشهرگرایی موثر بر تعاملات اجتماعی پرداخته شده است. باز آفرینی میدان امام(ره) بندرانزلی به عنوان یک میدان مرکزی و سنتی که شاهد وقایع تاریخی و فرهنگی بزرگ بوده است سبب افزایش تعاملات اجتماعی گردد. با توجه به فرآیند طی شده در تحقیق ، هفت عامل افزایش تراکم در بافت، پیاده محوری ، حفظ بافت واجد ارزش، حفظ و تقویت فضای سبز، اتصال و پیوستگی، حمل و نقل هوشمند میتواند نقش بسزایی در باز آفرینی میدان شهری داشته باشد که شاخص اتصال و پیوستگی با وزن 0.203 در وضعیت مطلوب، شاخص حس امنیت و امنیت فیزیکی با وزن0.084 در وضعیت نا مطلوب ،  به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Reconstruction of Urban Plazas with an Emphasis on Social Interaction Based on the Principles of New Urbanism (Case Study: Imam Square of Bandar Anzali)

نویسندگان [English]

  • Amir Reza Karimi Azeri 1
  • Behzad tourandaz 2
1 Associate Professor, Department of Art and Architecture, University of Guilan, Rasht, Iran
2 architecture, University of Guilan, Guilan Province, Rasht
چکیده [English]

Some of the urban organs can play a key role in creating city attractions in order to increase social interaction. One of the most important of these types of organs is urban plaza the reconstruction of which can serve as an approach to increase social interaction in city center. Increasing social interaction in reconstruction is one of the most important concerns of urban designers. Plazas are a mirror of culture, customs, and cultural heritage of cities; as such, the presence of population can spread and enhance these cultural factors. However, they are currently known as squares and only play a traffic role; they are, in fact, not considered as an opportunity for social promotion. Reconstruction of Imam Khomeini Square of Bandar Anzali, a central and traditional square, which has witnessed significant cultural and historical events, can lead to an increase in social interactions. In the present study, descriptive-analytical method was utilized. In this survey-based and library research, SWOT table, AHP analysis and Expert Choice software were used to weigh the new urbanism factors which influence social interactions. Based on the findings, seven main factors including increasing density in texture, walkability, maintaining valuable texture, preserving and increasing green space, connection and continuity, sense of security and physical security, and intelligent transportation were found to play a significant role in reconstructing the urban plaza. Connection and continuity indicator had the highest weight (.203) and was in an optimal state whereas sense of security and physical security indictor had the lowest weight (.084) which was indicative of its undesirable status among the aforementioned factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban area
  • New urbanism
  • Social interactions
  • Recreation
  • Urban space
ابراهیمی، محمد حسن. ( 1388). میدان فضاهای تعریف شده شهرهای ایرانی. نشریه هویت شهر، 3(4)، 107-119
پاکزاد، جهانشاه. (1384). راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران. تهران : وزارت مسکن و شهرسازی.
پاکزاد، جهانشاه. ( 1384). مبانی نظری طراحی شهری. تهران : وزارت مسکن و شهرسازی.
پوراحمد، احمد، حبیبی، کیومرث، کشاورز، مهناز.(1389). سیر تحول مفهوم شناسی باز آفرینی شهری به عنوان رویکرد نو در بافت های فرسوده شهری. مطالعات شهر ایرانی- اسلامی، 1(1)، 73-92.
پورجعفر، محمدرضا، دهقانی، فهیمه. (1390). نقش بازآفرینی مناظر فرهنگی به ارتقای کیفیت زندگی شهروندی(نمونه موردی: مجموعه زندیه شیراز). فصلنامه نقش جهان، 1(1)، 81-94.
ثبوتی، هومن، نصیری، نازنین، بابایی،سپیده. (1388). بازآفرینی هویت در میادین شهری با هدف ارتقای فعالیت اجتماعی (نمونه موردی : سبزه میدان شهر زنجان). کنگره بین المللی پایداری در معماری و شهرسازی، شهر مصدر، دوبی.
حبیبی، سید محسن. (1379). فضای شهری و حیات مدنی. هنرهای زیبا، 7، 21-33
درستکار، احسان، ماجدی، حمید. (1394). تحلیل کیفیت بازآفرینی فضای عمومی شهریبر مبنای رضایتمندی کابران فضا(نمونه موردی میدان منیریه تهران). نشریه انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، 11، 29-39.
ماریون، رابرتز .(1381). طراحی شهری و تجدید حیات شهری. مترجم: معلمی، بهرام، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.         
شجاعی، دلارام؛ پرتوی، پروین.(1394). عوامل موثر بر ایجاد و ارتقا اجتماع پذیری در فضاهای عمومی با مقیاس های مختلف شهر تهران (نمونه موردی : فضاهای عمومی در دو محله و یک ناحیه منطقه 7 تهران). باغ نظر، 12(34)، 93-108.
کاشانی جو، خشایار. (1389). باز شناخت رویکرد نظری بر فضای شهری. مجله هویت، 4(6)، 95-106
مان، نرمال. (1364). اصول روانشناسی. ترجمه محمود ساعتچی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
فیروزبخت، مهرداد. (1397). بازآفرینی بافت های فرسوده شهری با تاکید بر توسعه گردشگری شهری(مورد پژوهی: منطقه یک تهران، مطالعات جغرافیا. عمران و مدیریت شهری، 4(1)، 109-125.
فیضی، محسن، اسدپور، علی اسد پور. (1392). فرآیند باز آفرینی منظر میادین شهر تهران با هدف ارتقای تعاملات اجتماعی شهروندان. فصلنامه مطالعات شهری،2 (7)،3-14.
فنی، زهره، شیرزادی، فرزانه. (1397). تحلیل عوامل موثر بر بازآفرینی فضا های تاریخی شهر(مطالعه موردی: میدان مشق- تهران)، مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه انسانی. 13(1)، 179-197.
مدنی پور، علی. (1387). فضای عمومی و خصوصی شهر، ترجمه فرشاد نوریان. شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، تهران.
موسوی، میرطاهر. (1385). مشارکت اجتماعی یکی از مولفه های سرمایه اجتماعی. رفاه اجتماعی،23 (6)، 67-96.
نقی زاده، محمد، ثقه الاسلامی، عمر الاسلام، بشیری، سعید. (1392). فرآیند طراحی فضاهای شهری بر مبنای اصول زیبایی شناختی ایرانی–اسلامی (نمونه موردی: میدان وحدت اسلامی تهران). مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 11، 41-51.
نوریان، فرشاد، آریانا، اندیشه. (1391). تحلیل چگونه حمایت قانون از مشارکت عمومی در بازآفرینی شهری (مورد مطالعه؛ میدان امام علی(عتیق) اصفهان). نشریه هنر های زیبا- معماری و شهرسازی، 17(2)، 27-15.
هاشم پور، وحید، سمواتی، سمیر.( 1392). معیارهای تاثیرگذار در ارتقاء تعاملات اجتماعی در فضای عمومی شهری، کنفرانس بین المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری، تبریز.
Alexander, Ch,)1968(, A patter Language which Generates Multi-Service Center Berkeley: Center for Environmental Structure.
Alpopi, C., & Manole, C. (2013). Integrated urban regeneration–solution for cities revitalize. Procedia Economics and Finance6, 178-185.
Aykac P., Rifaio0lu MN, Altn5z AGB, Güçhan N., (2009). Design Interventions as Regenerators in Historic Towns: Proposal for Ayvalk Historic depots Region, In the International Conference on the Urban Projects, Architectural Intervention in Urban Areas, TU, Delft, The Netherlands.
Noon et al (2000), Economic Regeneration and Funding, in: Roberts, Peter; Sykes, Hugh (eds.): Urban Regeneration. London: A Handbook.
The Urban Task Force. (2003). Towards an urban renaissance. Routledge.
Gehl, J. (2011). Life between buildings: using public space. Island press.
Gehl, j. )2002(. Public Space and Public Life, City of Adelaide Available At, www.Adelaidecity Council.Com.(Date of Access:2011/8/12)
Fuller, M., & Moore, R. (2017). The death and life of great American cities. Macat Library.
Lang, T. (2005). Insights in the British debate about urban decline and urban regeneration. Erkner, LeibnizInstitute for Regional Development and Structural Planning25.
Lynch, K. (1984). Reconsidering the image of the city. In Cities of the Mind (pp. 151-161). Springer, Boston, MA.
Sasaki, M. (2010). Urban regeneration through cultural creativity and social inclusion: Rethinking creative city theory through a Japanese case study. Cities27, S3-S9.