مکان های سوم شهری؛ صحنه خلق پاتوق های اجتماعی و تفریحی جامعه مطالعه موردی: بررسی تطبیقی کافه های مناطق 1 و 4 شهر اورمیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه شهرسازی، دانشکده معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه شهرسازی، دانشکده معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

بیان مسئله: امروزه مکان­های سوم شهری همواره محلی برای جاری شدن حیات غیررسمی در مقابل حیات رسمی بوده است. کافه­های شهری به عنوان یکی از پدیده­های خرد اجتماعی، فضایی مدرن و روشن­فکر و بخشی از مکان­های سوم شهری، فضاهای شهری فراتر از مکان زیست و کار به حساب می­آیند که با تأکید بر پویایی، سرزندگی و کارایی مطلوب فضا، بستر تعاملات اجتماعی پایدار، حضورپذیری فعال شهروندان و شکل­گیری حیات اجتماعی را فراهم می­آورند.
هدف: تحقیق حاضر با هدفی کاربردی و ماهیتی توصیفی- تحلیلی در تلاش است تا با بهره­گیری از اندیشه اولدنبرگ در اسناد کتابخانه­ای، به بررسی تطبیقی کافه­های شهری مناطق 1 و 4 شهر اورمیه از منظر صحنه­ی سازگار و مناسب پاتوق­های تفریحی و اجتماعی جامعه بپردازد.
روش:شیوه­های مورد استفاده در تجزیه و تحلیل داده­های تحقیق، بهره­گیری از روش­های سندگزینی، شناسایی میدانی و نمونه­گیری طبقه­ای و استفاده از تکنیک­های آنتروپی شانون و ماباک جهت وزن­دهی مولفه­ها و رتبه­بندی مناطق پیشنهادی می­باشد.
یافته‌ها: براساس تحلیل داده­های تحقیق و طبق یافته­ها، شاخص «شخصیت­بخشی» در منطقه 1 شهر ارومیه، بیشترین میزان مطلوبیت و سازگاری را به خود اختصاص داده است. همچنین شاخص­ «آسایش و آرام بودن» وضعیت مناسبی را در منطقه 1 شهر داشته است. به علاوه شاخص­های «مکان تفریح و گذران اوقات فراغت» و «پویایی تعامل بومی و محلی» در منطقه 4 شهر اورمیه، به ترتیب نامناسب­ترین وضعیت موجود را در میان سایر شاخص­ها به خود اختصاص داده است.
نتیجه ­گیری: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل حاکی از آن است که منطقه 1 شهر اورمیه با برخورداری از توسعه روزافزون و چشمگیر در ابعاد فیزیکی، اجتماعی، کیفیتی فضا و فرهنگی، شرایط مطلوب­تری در امر بهبود و خلق مکان­های سوم شهری (کافه) و بازتولید پاتوق­های تفریحی و اجتماعی جامعه شهری داشته است.

تازه های تحقیق

  • تأکید بر تحقق­پذیری اهداف جامعه مدنی دموکراسی و تقویت حیات غیررسمی شهروندان به دنبال ظهور تحولات گسترده در شیوه نگرش به مسائل اجتماعی و فرهنگی.
  • بازتعریف مفهوم "مکان سوم شهری" و تعیین پاتوق مطلوب جامعه شهری اورمیه از نقطه­نظر کافه­های اجتماعی و تفریحی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Urban Third Places; Scene of Creating Social and Recreational Society Hangouts in the Community, Case study: A Comparative Study of Cafes in Regions 1 and 4 of Urmia City

نویسندگان [English]

  • Asghar Abedini 1
  • Meysam Saket Hasanlouei 2
1 Department of Urban Planning, Faculty of Architecture, Urban Planning and Art, Urmia University, Urmia, Iran
2 Faculty of Architecture, Urban Planning and Art, Urban Planning Department, Urmia University, Urmia, Iran
چکیده [English]

Background: Nowadays, the third urban places is a place to emanate informal life versus official life. Urban cafes include as one of micro-social phenomena, modern and intellectual space and part of third urban places, urban spaces are considered beyond the place of living and working, which emphasizes dynamism, vitality and they provide the desired efficiency of space, a platform for sustainable social interactions, the active presence of citizens and the formation of social life.
Objectives:The present study, with applied purpose and descriptive- analysis nature tries to use Oldenburg's idea in library documents to make comparative study of cafes in regions 1 and 4 of Urmia city from the perspective of a compatible and suitable scene for recreational and social hangouts.
Methodology: Methods used in analyzing research data, using document selection methods, field identification and stratified random sampling and the use of Shannon and Mabac entropy techniques to weigh the components and ranking the proposed regions.
Results: Based on the analysis of research data and according to the findings, the "personality" indicator in region 1 of the Urmia has the highest level of desirability and compatibility. Also, the indicator of "comfort and tranquility" has a good situation in region 1 of the city. In addition, the indicators of "place of recreation and leisure" and "dynamics of local and indigenous interaction" in the 4th region of Urmia, respectively, have the most unfavorable situation among other indicators.
Conclusion: The results of the analysis indicate that the of regions 1 of Urmia city with increasing and significant development in physical, social, quality of space and cultural dimensions, had more favorable conditions in improving and creating third urban places (cafe) and reproduction of recreational and social hangouts of urban society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cafe
  • Social and Recreational Hangout
  • Third Place
  • Region
  • Urmia
ادنانی، روح­اله. (1387). تالار شهر جدید اندیشه. پایان­نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، دانشکده معماری و شهرسازی، گروه مهندسی معماری.
آزادارمکی، تقی. (1384). پاتوق و مدرنیته ایرانی. تهران: انتشارات لوح فکر.
ترکمان، احمد؛ قائد، مجتبی و شمتوب، سوگل. (1396). پاتوق، فضای جمعی شهری و معماری و محل تعاملات اجتماعی و فرهنگی (مطالعه موردی شهر برازجان). پژوهش و برنامه­ریزی شهری، 8(31)، 225-248.
حقیقی بروجنی، سمر؛ یزدانفر، سیدعباس و بهزادفر، مصطفی. (1394). احیای فضاهای شهری با استفاده از کافه­های فضای باز (مطالعه موردی خیابان چهارباغ اصفهان). هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی، 20(3)، 31-42.
خسروی یگانه، الهه. (1390). روشنفکرانی که دیگر کافه نمی­روند. روزنامه اعتماد، 2232.
ذکایی، محمدسعید. (1389). جامعه­شناسی جوانان. تهران: انتشارات نشر آگه.
شارع­پور، محمود. (1393). شهر، فضا و زندگی روزمره. تهران: انتشارات تیسا.
شارع­پور، محمود. (1387). جامعه­شناسی شهری. تهران: انتشارات سمت.
صادقی، نگین؛ ذبیحی، حسین و اسلامی، سیدغلامرضا. (1394). مقایسه تطبیقی مکان­یابی فضای سوم و نقشه شناختی احساس امنیت در فضای شهری (مطالعه موردی شهر اصفهان). برنامه­ریزی فضایی (جغرافیا)، 5(2)، 93-116.
غمام­نو، المیرا. (1394). بررسی نقش فرهنگی کافه­ها در تولید فضای شهری موفق (بررسی موردی خیابان انقلاب، حدفاصل چهارراه کالج تا میدان انقلاب). پایان­نامه منتشر نشده مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، دانشکده معماری، شهرسازی و هنر، گروه مهندسی شهرسازی.
فاضلی، نعمت­اله. (1390). کافی­شاپ و زندگی شهری. تهران: انتشارات تیسا.
فراش خیابانی، مریم و شهابیان، پویان. (1397). از کافه­ها بیاموزیم: کافه­ها به مثابه دگرفضاها. فصلنامه مطالعات شهری، 8(30)، 109-121.
فردوسی، مهراوه. (1392). از شکل کلاسیک کافه­ها فاصله می­گیریم. روزنامه اعتماد، 2734.
محبی، آرش. (1389). از قهوه­خانه تا کافه؛ نگاهی به کافه­های معروف ایرانی. ماهنامه مدیریت ارتباطات، 10.
محمدی، بهنام. (1395). جوانان، شهر، کافه­نشینی: مطالعه­ای در شهر زنجان. پایان­نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه علوم اجتماعی.
مرکز آمار ایران. (1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن. استان آذربایجان غربی، شهر ارومیه.
نظام­آبادی، مریم. (1386). کافی­شاپ نشینی در میان زنان جوان تهرانی؛ معانی، انگیزه­ها و کارکردها. پایان­نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده علوم اجتماعی، گروه مطالعات فرهنگی.
هال، ادوارد تی. (1992). بعد پنهان (ویرایش هفتم). ترجمه منوچهر طبیبیان. (1371). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
 
Adnani, R. (2008). Andisheh New City Hall (Unpublished Master's thesis). Islamic Azad University of Qazvin Branch, Faculty of Architecture and Urban Planning, Department of Architectural Engineering. (In Persian)
Azadarmaki, T. (2005). Iranian hangouts and modernity. Loh Fekr Tehran: Publications. (In Persian)
Carmona, M. (2010). Public Places, Urban Spaces: The Dimensions of Urban Design. Routledge.
Farash Khiabani, M., & Shahabian, P. (2019). Learning from Cafes: Cafes as “Other Spaces”. Journal of Urban Studies (Motaleate Shahri), 8(30), 109-121. (In Persian)
Fazeli, N. (2011). Coffee Shop and Urban Life. Tehran: Tisa Publications. (In Persian)
Ferdowsi, M. (2013). We are moving away from the classic shape of cafes. Etemad Newspaper, 2734. (In Persian)
Gehl, J. (1987). Life between Buildings. New York: Van Nostrand Reinhold.
Haghighi Boroojeni, S., Yazdanfar, S., & Behzadfar, M. (2015). The Role of Outdoor Cafes in Urban Regeneration Case of Isfahan Chahar Bagh Avenue. Honar-Ha-Ye-Ziba: Memary va Shahrsazi, 20(3), 31-42. (In Persian)
Hall, E. T. (2013). The Hidden Dimension (7th Ed. & M. Tabibian, Trans.). Tehran: Tehran University. (In Persian)
Khosravi Yeganeh, E. (2011). Intellectuals who no longer go to cafes. Etemad Newspaper, 2232. (In Persian)
Mehta, V., & K. Bosson, J. (2009). Third Places and the Social Life of Streets. Environment and Behavior, 42(6), 779-805.
Mohammadi, B. (2017). Youth, City and Café Retreat: A Study in the Zanjan City (Unpublished Master's thesis). University of Guilan, Faculty of Literature and Humanities, Department of Arts in Sociology. (In Persian)
Mohebbi, A. (2010). From coffee shop to cafe; Take a look at the famous Iranian cafes. Communication Management Monthly, 10. (In Persian)
Nezamabadi, M. (2007). Coffee Shops and Young Girls in Tehran (Meaning, Motivations and Functions) (Unpublished Master's thesis). Allame Tabatabaee University, Social Sciences Faculty, Cultural Studies Department. (In Persian)
Pamučar, D., & Ćirović, G. (2015). The selection of transport and handling resources in logistics centers using Multi-Attributive Border Approximation area Comparison (MABAC). Expert systems with applications42(6), 3016-3028.
Qhamamno, E. (2015). Investigating the cultural role of cafes in the production of successful urban space (a case study of Enghelab Street, the distance between College Crossroads and Enghelab Square) (Unpublished Master's thesis). Islamic Azad University of Tehran Center Branch, Faculty of Architecture, Urban Planning and Art, Department of Urban Engineering. (In Persian)
Sadegi, N., Zabihi, H., & Eslami, S. (2015). Comparative Analysis about Third Space Location and Cognitive Map of Citizen Safety Feeling Toward a Strategy to Reduce Fear of Crime (Case Study: Isfahan City). Spatial Planning, 5(2), 93-116. (In Persian)
Sharepoor, M. (2008). Urban Sociology (1st ed.). Tehran: Samt Publications. (In Persian)
Sharepoor, M. (2014). City, space and everyday life (1st ed.). Tehran: Tisa Publications. (In Persian)
Statistical Center of Iran. (2016). General Population and Housing Census. West Azerbaijan province, Urmia city. (In Persian)
Torkaman, A., Ghaed, M., & Shemtoub, S. (2018). Hangout, the Urban and Architectural Public Space for Social and Cultural Interactions (Case Study: Borazjan City). Journal of Research and Urban Planning, 8(31), 225-248. (In Persian)
Waxman, L. (2008). The Coffee Shop: Social and Physical Factors Influencing Place Attachment. Journal of Interior Design, 31(3), 35-53.
Zakaee, M. (2010). Sociology of Youth. Tehran: Agah Publishing. (In Persian)