کندو‌کاوی در تغییر نگرش‌های مفهومی در شهر در شرایط بیماری‌های همه‌گیر از منظر برنامه‌ریزی و طراحی شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد طراحی شهری، گروه طراحی شهری، دانشگاه هنر، تهران ایران

چکیده

بیان مسئله: مدیریت بحران‌های حوزه سلامت، با هدف تقویت تاب‌آوری جوامع محلی، طیف وسیعی از مفاهیم در ابعاد برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری، اقدام و کنترل در تمام مراحل قبل، هنگام و بعد از رخداد در برمی‌گیرد. شهرها به صورت دوره‌ای با برخی از این بحران‌ها درگیر هستند.
هدف: پژوهش حاضر با بررسی شیوع کووید -19، تغییر نگرش‌های مفهومی به شهر به زبان برنامه‌ریزی و طراحی شهری در جهت کنترل و انطباق با شرایط جدید تحلیل می‌کند تا درک بهتری از تغییرات و تأثیر آن‌ها در مدیریت موضوعات مرتبط به‌دست آورد.
روش: تحقیق کیفی و مروری حاضر به روش تحلیل محتوای نگرش‌های درحال تغییر و با مراجعه به متون علمیِ مدیریت شهری در گفتمانِ جهانیِ پس از ورود ویروس، سعی در استنباط و استخراجِ محورهای جدید سیاست‌گذاری داشته است. بنابراین، با جست‌وجوی کلیدواژه‌های مرتبط در پایگاه‌های معتبر علمی در بازۀ زمانی آغاز شیوع تا همه‌گیری آن، مفاهیم اولیه با بررسی حدود 50 مقاله استخراج و استنباط گردید. در ادامه ارتباط مؤلفه‌ها باهم سنجیده شد و تحلیل‌های تلفیقی در ابعاد رویه‌ای و ماهوی مرتبط با برنامه‌ریزی شهری مورد بازبینی قرار گرفت.
یافته‌ها: براساس یافته‌های پژوهش، شهرهای دارای عرصه‌های عمومی باز، واجد سیستم‌های شفاف مدیریت داده‌های مکانی و اقدمات مشارکتیِ مرتبط با تحلیل زمانیِ رویدادها، فرصت‌های بهتری جهت اجرای ایده‌های برنامه‌ریزی و طراحی شهری در مدیریت بیماری‌های همه‌گیر وجود دارد.
نتیجه­ گیری: محدوده‌های جدید محلات پس از این بیماری، براساس معیارهایی مانند قابلیت جداسازی و اقدامات سریعِ تشخیصی بازتعریف می‌شوند و مفاهیم مکانی-زمانیِ جدیدی از اختلاط محیط‌های واقعی-مجازی در محل‌های کار و زندگی، ترکیب‌بندی‌های فضایی جدیدی از عرصه‌های عمومی در نظام فعالیتی و سناریوهای حساس به زمانِ رشد بیماری مورد توجه قرار می‌گیرد. از سوی دیگر کیفیت‌های با قابلیت جداسازی نظام فعالیت و حرکت و دسترسی، به واسطۀ ترکیب لایه‌هایی از محیط‌های طبیعی و مصنوع را در سلسله‌مراتب مبتنی بر مدیریتِ زمان-جریان محورِ عملکردها فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Exploration of changing conceptual attitudes in the city in the context of epidemic diseases from the perspective of urban design and planning

نویسندگان [English]

  • Hadi Pendar 1
  • Zohreh Ziaratizadeh 2
1 Assistant Professor, Department of Urban design , Art university, Tehran, Iran
2 Department of Urban design , Art university, Tehran, Iran
چکیده [English]

The Disaster Risk Reduction Management Process aims to strengthen community resilience, a range of theoretical concepts and practical measures in terms of planning policy and control at three stages before, during, and after disasters. Cities, as centers of demographic, economic, and social concentration, are periodically involved in some pervasive crises. This paper examines the prevalence of Covid 19 virus from different perspectives, expresses the necessary actions and changes in conceptual attitudes to the city to control and adapt to new conditions. For this purpose, referring to the scientific texts related to urban planning and design in the global discourse after Corona's arrival and its adaptation to the current conditions of urban planning and design in Iran, global policies have been deduced and extracted and its validity in Iran is also discussed. For this purpose, by searching for keywords related to the research topic in reputable scientific and research websites and in the time period (2019-2020) related to the onset of the virus outbreak until its completion, up to 50 scientific articles were reviewed and explored. The basic concepts were extracted and expanded. After exploratory and analytical review, the relationship between the components was measured and integrated analysis in the form of procedural and substantive concepts related to urban planning knowledge was reviewed and reviewed. Based on research findings, cities with extended open spaces in public realms, with transparent spatial data management systems and participatory actions related to the temporal analysis of events, have better opportunities to implement urban planning and design ideas in the management of epidemics. Openness, transparent, participatory cities are better equipped to manage epidemics than other cities. After the Corona era, new spatial-temporal concepts of mixing real-virtual environments in workplaces and living spaces, new spatial compositions of public arenas in the activity system, and scenarios sensitive to the time of disease development. The qualities that provide the ability to separate in the system of activity and movement and access through the combination of layers of natural and artificial environments in the hierarchy based on time-flow management-based of functions, also activity and movement will make tangible changes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pandemic
  • Covid 19
  • urban transformation
  • spatial composition
  • time-flow-based management
افشار، مهرداد. (1399). تأثیر کرونا بر معماری و شهرسازی [اخبار]. بازیابی‌شده در 31 فروردین 1399، از
پندار، هادی. (1399). بازخوانی تجارب جهانی (با تأکید بر چین و آمریکا) در کنترل محیطی و راهبردهای برنامه‌ریزی شهری جهت جلوگیری از شیوع ویروس کرونا؛  تشخیص معیارهای زمینه‌ای جهت مناسب‌سازی برای کلانشهر تهران. مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
پندار، هادی. (1399). بررسی و اعتبارسنجی نقشه‌های خطرپذیری مرتبط با کووید 19 با تأکید بر معیارهای رفتاری- مکانی، گفتمان طراح شهری، دانشگاه تربیت مدرس، 2 (1)، 97- 107.
حاتمی، حسین؛ رضوی، منصور؛ افتخار اردبیلی، حسن؛ مجلسی، فرشته؛ سیدنوزادی، محسن؛ پریزاده، محمدجواد. (1398). کتاب جامع بهداشت عمومی. تهران: ارجمند.
سالاری، محمد. (1398). شیوع کرونا و چالش جدید برنامه‌ریزی و طراحی شهری [اخبار]. بازیابی‌شده در 13 اسفند 1398. از https://shora.tehran.ir/default.aspx?tabid=68&ArticleId=20151
قوامی، شهرزاد؛ پورزرگر، محمدرضا. (1394). بررسی مؤلفه‌های قلمروهای انسانی در کالبد جمعی (از دیدگاه ادوارد هال)، مقاله منتظر شده در دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی، ترکیه: موسسه مدیران ایده پردازان پایتخت ایلیا، انجمن اقتصاد و انرژی.
یزدی، محمد. (1399). تأثیر منفی کرونا بر محیط‌زیست و انسانی [اخبار].. بازیابی‌شده در 12 فروردین 1399. از  www.irna.ir/news/83734490/.