سنجش و اولویت بندی شاخص های شهر اکولوژیک در توسعه شهری با مدل-یابی معادلات ساختاری (SEM ) (مورد مطالعه: شهر بندرعباس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

2 دکتری ژئومورفولوژی، استاد گروه سنجش از دور و GIS، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

3 دکتری برنامه ریزی و مدیریت محیط، استادیار گروه علوم جغرافیایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

چکیده

امروزه برنامه ریزی با تأکید بر بعد اکولوژیکی رکن جدایی ناپذیر توسعه پایدار شهری محسوب می شود که طی آن توسعه شهری مبتنی بر رویکرد اکولوژیک از طریق کاهش اثرات زیست محیطی فعالیت های اقتصادی و بیشینه کردن روابط اجتماعی به دنبال رسیدن به شهر سالم است. این پژوهش با ماهیت توسعه ای-کاربردی و از نوع توصیفی-تحلیلی با سنجش شاخص های شهر اکولوژیک در توسعه شهری به اولویت بندی و مدل‌یابی ابعاد مؤثر بر توسعه شهری اکولوژیک در بندرعباس پرداخته است.‌ مطابق با نتایج تحلیل، شاخص "منظر و چشم انداز شهری" و "سلامت شهری" به عنوان متغیر مستقل به ترتیب با بار عاملی 0.94 و 0.88 بیشترین تأثیر و شاخص آلودگی فضای شهری نیز با 0.47- کمترین میزان اهمیت را بر روی سازه توسعه شهری اکولوژیک به عنوان متغیر وابسته دارند. همچنین شاخص "نفوذ در طبیعت و محیط" با ضریب 0.79، حمل و نقل پایدار با ضریب 0.75، حس تعلق به مکان با ضریب 0.74 به ترتیب جایگاه های سوم تا پنجم را دارند. متغیر مشارکت اجتماعی و دسترسی به خدمات شهری نیز به ترتیب با ضریب 0.63 و 0.51 در رتبه ششم و هفتم قرار دارند. مقادیر آمارهای مستخرج از مدل نظری تحقیق نیز همگی حاکی از انطباق خوب و مناسب مدل است و گویه های انتخاب شده برای سنجش الگوی توسعه بندرعباس مبتنی بر رویکرد شهر اکولوژیک از اعتبار لازم برخوردار بوده و به خوبی می توانند سازه/مؤلفه های هشتگانه تحقیق را مورد سنجش قرار دهند.
اکولوژیگ از اعتبار لازم برخوردار بوده و به خوبی می توانند سازه/مؤلفه های هشتگانه تحقیق را مورد سنجش قرار دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Measuring and prioritizing ecological city indicators in urban development by structural equation modeling (SEM) (Case study: Bandar Abbas city)

نویسندگان [English]

  • Parisa Mohammadi ghafari 1
  • Sayed Ali Almodaresi 2
  • Abbas Moradi 3
1 Ph.D. Student of Geography and Urban Planning, Yazd Branch, Faculty of Humanities, Islamic Azad University of , Yazd, Iran
2 Ph.D. Geomorphology Professor, Department of Remote Sensing and GIS, Faculty of Humanities, Islamic Azad University of Yazd, Iran
3 Ph.D. Environmental Planning and Management Assisstant Professor, Department of Geographical Sciences, Faculty of Humanities, University of Hormozgan , Bandar Abbas, Iran
چکیده [English]

Today, planning with emphasis on the ecological dimension is an integral pillar of sustainable urban development, during which urban development based on ecological approach seeks to achieve a healthy city by reducing the environmental impact of economic activities and maximizing social relations. This research has a descriptive-analytical nature with a descriptive-analytical nature by measuring the indicators of the ecological city in urban development and has prioritized and modeled the dimensions affecting the ecological urban development in Bandar Abbas. According to the results of the analysis, the index of "urban landscape" and "urban health" as an independent variable with a factor load of 94.0 and 88.0, respectively, the most impact and the index of urban space pollution with 47.0 - the least importance on the structure of urban development Ecological as a dependent variable. Also, the index of "influence on nature and environment" with a coefficient of 79.0, sustainable transportation with a coefficient of 75.0, and sense of belonging with a coefficient of 74.0 have the third to fifth positions, respectively. The variables of social participation and access to urban services are also ranked sixth and seventh with a coefficient of 63.0 and 51.0, respectively. The values of the statistics extracted from the theoretical model of the research all indicate that the model fits well and appropriately, and the items selected to measure the Bandar Abbas development model based on the ecological city approach had
the necessary validity.
and the items selected to measure the Bandar Abbas development model based on the ecological city approach had the necessary validity.and the items selected to measure the Bandar Abbas development model based on the ecological city approach had the necessary validity.and the items selected to measure the Bandar Abbas development model based on the ecological city approach had the necessary a a validity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ecological city indicators
  • urban development
  • structural equation modeling (SEM)
  • urban growth

Abedi, Z., Ahmadian, M., Panahi, M., & Soltani Khamse, P. (2016). Providing appropriate ecological
footprint strategies for urban sustainable development. The 2nd International Congress on Earth
Sciences and Urban Development, Tabriz. (In Persian)

Amin Nayeri, B., Zali, N., & Motavaf, S. H. (2019). Identification of regional development drivers by scenario Planning. International Journal of Urban Management and Energy Sustainability1(2), 67-80.


Azizi, M. M. (2001). Urban Sustainable development, an analysis from global perspectives. Soffeh,
11(33), 14-27. (In Persian)
Dobson, A. (1990). Green poliical Thought (M. Solasi, Trans.). Tehran: Agah publications. (In
Persian)
Fei, J., Wang, Y., Yang, Y., Chen, S., & Zhi, Q. (2016). Towards eco-city: the role of green innovation.
Energy Procedia, 104, 165-170.
Ghorbani, R., Jafari, F., Maboudi, M. T., Hosseinabadi, S., Gharavi, M., Javadzadeh Aghdam, H.,
Zafari, D., Farrokhi, M., Naushad, S., & Ghasemi, M. (2014). An overview on new patterns of urban
planning. Tabriz: Farozesh Publications. (In Persian)
Guattari, F. (2000). The three ecologies (P. Sutton, Trans.). London: Athlone.
Hall, T. (2005). Urban geograghy (3rd ed.). London: Routledge.
Hataminezhad, H., & Omranzadeh, B. (2010). Survey, evaluation and suggestion of urban green
spaces per capita: a case study of Mashhad metropolis. Geography, 8(25), 67-85. (In Persian)
Haughton, G., & Hunter, C. (1994). Sustainable Cities. London: Jessica Kingsley Publishers.
Home and Communities Academy. (2003). Eco town report: Learning from Europe on eco-towns.
Kabiri Dehkordi, N., & Massoud, M. (2013). Presenting and categorizing ecological principles and
criteria based on the Four Cs strategy in order to achieve urban sustainable development; Case study:
the historic district of Shahrekord. The 1st architecture and sustainable urban spaces conference,
Mashhad. (In Persian)
Leman, E., & Cox, J. E. (1991). Sustainable urban developement: Struategic considerations for
urbanizing nations. Ekistics, 58(348/349),

216-224.
Lijuan, L., Bo, Z., & Shanyong, L. (2011). Quantitative study of eco-city in Northwest China.
Procedia engineering, 21, 345-353.
Moosa Kazemi Mohammadi, S. M. (2000). Evaluation of Sustainable Development on Urban
Development, Case Study; Qom City [Doctoral dissertation, Tarbiat Modarres University]. (In
Persian) 

Oke, S. A. (2004). On the environmental pollution problem: a review. Journal of Environmental
Engineering and Landscape Management, 12(3), 108-113.
Rapoport, E., & Vernay, ABH. (2011). Defining the eco-city: a discursive approach. In H. Wamelink,
R. Geraedts, & L. Volker (Eds.), Management and Innovation for a Sustainable Built Enviroment (pp.
1-15). Amsterdam, Netherlands: CIB.
Saad, M. M., Ibrahim, M. A., & El Sayad, Z. M. (2017). Eco-city as approach for sustainable
development. American Academic Scientific Research Journal for Engineering, Technology, and
Sciences, 28(1), 54-74.
Wong, T. C., & Yuen, B. (2011). Eco-City planning: Policies, practice and design. Springer.
Yip, S. C. (2008). Planning for eco-cities in China: Visions, approaches and challenges. In 44th
International Society of City and Regional Planners (ISOCARO) Congress (pp. 1-12). 

 

حاتمینژاد، حسین و عمران زاده، بهزاد. ) 1389(. بررسی، ارزیابی و پیشنهاد سرانه فضای سبز شهری: نمونه موردی کالن شهر مشهد. جغرافیا،
.85-67 ،)25(8
دابسون، اندرو . )1990(. فلسفه و اندیشه سیاسی سبزها. ترجمه محسن ثالثی. ) 1377(. تهران: انتشارات آگاه.
عابدی، زهرا؛ احمدیان، مجید؛ پناهی، مصطفی و سلطانی خمسه، پریسا. )1395(. ارائه راهبردهای مناسب ردپای اکولوژی ک در جهت توسعه
پایدار شهری. دومین کنگره بین المللی علوم زمین و توسعه شهری، تبریز.
عزیزی، محمد مهدی. ) 1380(. توسعه پایدار شهری، برداشت و تحلیلی از دیدگاه های جهانی. نشریه صفه، 11) 33(، .27-14
قربانی، رسول؛ جعفری، فیروز؛ معبودی، محمدتقی؛ حسین آبادی، سعید؛ غراو ی، محمد؛ جوادزاده اقدم، هادی؛ ظفری، داریوش؛ فرخی، مینا؛
نوشاد، سمیه و قاسمی، معصومه. )1393( . نگرشی بر الگوهای نوین آمایش شهری. تبریز: انتشارات فروزش.
کبیری دهکردی، نیما و مسعود، محمد. )1392(. ارائه و دسته بندی اصول و ضوابط اکولوژیکی بر اساس استراتژی Cs Four در جهت
دستیابی به شهرسازی پایدار؛ نمونه مورد ی: بافت قدیم شهر شهرکرد. اولین کنفرانس ملی معماری و فضاهای شهری پایدار، مشهد.
موسی کاظمی محمدی، سید مهدی. )1378(. ارزیابی توسعه پایدار در توسعه شهری، پژوهش موردی شهر قم. رساله دکتری منتشرنشده.
دانشگاه تربیت مدرس.
Abedi, Z., Ahmadian, M., Panahi, M., & Soltani Khamse, P. (2016). Providing appropriate ecological
footprint strategies for urban sustainable development. The 2nd International Congress on Earth
Sciences and Urban Development, Tabriz. (In Persian)
Amin Nayeri, B., Zali, N., & Motavaf, S. H. (2019). Identification of regional development drivers by scenario Planning. International Journal of Urban Management and Energy Sustainability1(2), 67-80.

Azizi, M. M. (2001). Urban Sustainable development, an analysis from global perspectives. Soffeh,
11(33), 14-27. (In Persian)
Dobson, A. (1990). Green poliical Thought (M. Solasi, Trans.). Tehran: Agah publications. (In
Persian)
Fei, J., Wang, Y., Yang, Y., Chen, S., & Zhi, Q. (2016). Towards eco-city: the role of green innovation.
Energy Procedia, 104, 165-170.
Ghorbani, R., Jafari, F., Maboudi, M. T., Hosseinabadi, S., Gharavi, M., Javadzadeh Aghdam, H.,
Zafari, D., Farrokhi, M., Naushad, S., & Ghasemi, M. (2014). An overview on new patterns of urban
planning. Tabriz: Farozesh Publications. (In Persian)
Guattari, F. (2000). The three ecologies (P. Sutton, Trans.). London: Athlone.
Hall, T. (2005). Urban geograghy (3rd ed.). London: Routledge.
Hataminezhad, H., & Omranzadeh, B. (2010). Survey, evaluation and suggestion of urban green
spaces per capita: a case study of Mashhad metropolis. Geography, 8(25), 67-85. (In Persian)
Haughton, G., & Hunter, C. (1994). Sustainable Cities. London: Jessica Kingsley Publishers.
Home and Communities Academy. (2003). Eco town report: Learning from Europe on eco-towns.
Kabiri Dehkordi, N., & Massoud, M. (2013). Presenting and categorizing ecological principles and
criteria based on the Four Cs strategy in order to achieve urban sustainable development; Case study:
the historic district of Shahrekord. The 1st architecture and sustainable urban spaces conference,
Mashhad. (In Persian)
Leman, E., & Cox, J. E. (1991). Sustainable urban developement: Struategic considerations for
urbanizing nations. Ekistics, 58(348/349),
216-224.
Lijuan, L., Bo, Z., & Shanyong, L. (2011). Quantitative study of eco-city in Northwest China.
Procedia engineering, 21, 345-353.
Moosa Kazemi Mohammadi, S. M. (2000). Evaluation of Sustainable Development on Urban
Development, Case Study; Qom City [Doctoral dissertation, Tarbiat Modarres University]. (In
Persian) 
Oke, S. A. (2004). On the environmental pollution problem: a review. Journal of Environmental
Engineering and Landscape Management, 12(3), 108-113.
Rapoport, E., & Vernay, ABH. (2011). Defining the eco-city: a discursive approach. In H. Wamelink,
R. Geraedts, & L. Volker (Eds.), Management and Innovation for a Sustainable Built Enviroment (pp.
1-15). Amsterdam, Netherlands: CIB.
Saad, M. M., Ibrahim, M. A., & El Sayad, Z. M. (2017). Eco-city as approach for sustainable
development. American Academic Scientific Research Journal for Engineering, Technology, and
Sciences, 28(1), 54-74.
Wong, T. C., & Yuen, B. (2011). Eco-City planning: Policies, practice and design. Springer.
Yip, S. C. (2008). Planning for eco-cities in China: Visions, approaches and challenges. In 44th
International Society of City and Regional Planners (ISOCARO) Congress (pp. 1-12).