توسعه شهری و افت تراز آب در آبخوان‌ها؛ رویکرد طراحی شهری حساس به آب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت تهران ایران

2 استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

3 استاد دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت

چکیده

بیان مسئله: آب به‌عنوان پرحجم‌ترین کالای ورودی به شهرها و چرخه آبی به‌عنوان بخشی از طبیعت واقع در جغرافیای شهری، بیشترین تأثیر را از توسعه شهری در بین دیگر منابع طبیعی دریافت کردند. با توجه به رشد و توسعه شهرها و افزایش نیاز آبی متناسب با آن، افت کمی و کیفی منابع آبی شدت بیشتری گرفته است. از نتایج توسعه شهری غیرقابل نفوذ نمودن سطوح در مناطق شهری همزمان با برداشت بی‌رویه از آب زیرزمینی بخصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. این مساله منجر به مشکلاتی همانند فرونشست زمین شده است.
هدف: نظر به مشکلات عدیده مرتبط با مشکلات آب زیرزمینی در کشورهای خشک و نیمه‌خشک و اهمیت حفظ و کنترل این منابع حیاتی، هدف از این پژوهش استفاده از رویکرد مبتنی بر طراحی شهری حساس به آب برای کنترل افت تراز آبخوان در محدوده‌های شهری است.
روش: با استفاده از یک شبیه‌سازی فیزیکی-رفتاری در یک محیط شهری از ابزارهای مبتنی بر طراحی شهری حساس به آب همانند آسفالت نفوذپذیر، تالاب مصنوعی و سدهای لاستیکی برای تغذیه آبخوان در یک محدوده شهری و افزایش نفوذپذیری زمین استفاده خواهد شد. وضعیت کمی آبخوان کن در غرب تهران به‌عنوان مطالعه موردی مطالعه شده است.
یافته‌ها: توسعه فعلی شهر تهران و افت تراز آبخوان با شرایط فعلی مشکلات جدی را برای آبخوان ایجاد خواهد کرد. با توجه به برداشت‌های آب برای کاربری‌های متنوع در محدوده مطالعاتی غرب تهران و نفوذناپذیر شدن اراضی شهری، استفاده از ابزار طراحی شهری حساس به آب می‌تواند برای کنترل افت آبخوان در محدوده مطالعاتی مؤثر باشد.
نتیجه‌گیری: روش ارائه‌شده از منظر طراحی شهری حساس به آب در کنترل افت تراز آب زیرزمینی مؤثر است ولیکن با توجه به مصارف آبی در این محدوده و شرایط مرتبط با فرونشست زمین به دلیل افت تراز آبخوان، استفاده از رویکردهای غیرسازه‌ای در کنار رویکردهای سازه‌ای ضروری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Urban development and groundwater depletion; water-sensitive urban design approach

نویسندگان [English]

  • Hoda Sharifian 1
  • Mostafa Behzadfar 2
  • Mohsen Faizi 3
1 Urban Planning Ph.D. candidate at Iran University of Science and Technology
2 Professor of Urban Design, School of Architecture and Environmental Design,Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
3 Professor, Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background: Water is the largest resource entering the cities, and the water cycle as the central part of nature located in urban geography received the most impact from urbanization among other natural resources. Due to the growth and development of cities and the corresponding increase in water demand, besides Impenetrability of urban area, the quantitative and qualitative degradation of water resources has intensified. One of the most important problems caused by water shortage in urban areas, especially groundwater depletion, has caused problems such as land subsidence. Therefore, it is necessary to use an approach commensurate with urban development to deal with declining aquifers.
Objectives: Given the many problems associated with groundwater problems in arid and semi-arid countries and the importance of conserving these vital resources, the purpose of this study is to use an approach based on water-sensitive urban design to control aquifer declines in urban areas. In this research, an attempt has been made to use the water-sensitive urban design approach to reduce the effects of urban development and related problems, such as reducing the permeability of the land surface.
Method: Using a physical-behavioral simulation in an urban environment, tools based on water-sensitive urban design, such as permeable asphalt, wetlands, and rubber dams, will recharge the aquifer in an urban area and increase land permeability. The quantitative status of the aquifer in the west of Tehran has been studied as a case study.
Result: The current development of Tehran and the decline of the aquifer level with the current rate will create serious issues for the aquifer. Due to water extraction for various uses in the western part of Tehran and the impermeability of urban lands, the application of water-sensitive urban design tools can be effective to control aquifer decline in the study area.
Conclusion: The proposed method is effective in controlling groundwater depletion from the perspective of water-sensitive urban design, but due to the current water consumption in this area and conditions related to land subsidence, it is necessary to use non-structural approaches along with structural approaches.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water-sensitive urban design
  • Aquifer drop
  • Land subsidence
  • Physical-behavioral simulation