بررسی تطبیقی ارزش حال انواع استراتژیهای سرمایه گذاری در شبکه حمل و نقل کشور (نمونه موردی آزادراه‌های بین شهری ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، اهواز، ایران

2 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، اهواز، ایران

چکیده

بیان مسئله: با توجه به اهمیت آزادراه‌ها در اتصال سکونتگاه ­های شهری و نقش آن‌ها به عنوان زیرساخت اصلی حمل‌ونقل جاده‌ای کشور در توسعه شهرک‌ها، مدل سازی جدید مبتنی بر ریسک برای تصمیم‌گیری بهینه در مورد انتخاب استراتژی ساخت و بهره‌برداری - وانت از آزادراه‌ها در داخل شهرک‌ها کشور ارائه شده است. حداکثر کردن ارزش فعلی خالص سود برای جامعه عمومی تابع هدف اصلی است.
هدف: حداکثر کردن ارزش فعلی خالص سود برای جامعه عمومی تابع هدف اصلی است.
روش: در اینجا ارزش فعلی خالص پروژه‌های آزادراه با توجه به جریان درآمد و هزینه‌های پروژه به عنوان معیاری برای انتخاب استراتژی دولتی-خصوصی یا سنتی تعیین می‌شود. عوامل موثر بر مدل شامل طول و تعداد خطوط آزادراه، مدت زمان مشارکت بخش خصوصی، کشش تقاضا، سقف حجم ترافیک، نرخ تورم سالانه، حجم ترافیک سالانه و ساعات اوج مصرف برای محورهای موازی، درصد اجتناب از عوارض، نرخ عوارض سالانه. نرخ بهره بدون ریسک سالانه، نرخ تنزیل سالانه بخش دولتی و خصوصی، رشد اقتصادی و جمعیت سالانه کشور، رشد اقتصادی و جمعیت دو استانی که توسط آزادراه به هم متصل می‌شوند. میزان افزایش نرخ عوارض، وام‌ها و مالیات بخش خصوصی در نظر گرفته شده است. حجم تقاضا برای ترافیک در حین بهره‌برداری از آزادراه‌ها به عنوان یک عدم قطعیت و ریسک کاهش درآمد مربوطه از طریق سناریوی درخت احتمال در مدل پیشنهادی وارد شده و برای حل آن از الگوریتم ژنتیک استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج شبیه‌سازی برای مطالعه موردی 1 نشان می‌دهد که ساخت هر پنج آزادراه، استراتژی PPP بهتر است. برای مطالعه موردی 2، با توجه به احتمال وقوع و شدت تقاضای سناریوهای مختلف برای استفاده از آزادراه های مورد مطالعه، مقدار ارزش فعلی خالص برای ساخت و بهره‌برداری از پروژه آزادراه چه با استراتژی PPP و چه با استراتژی سنتی تغییر می‌کند.. در این تحقیق مشاهده می‌شود که به جز آزادراه قم – مرکزی، بقیه آزادراه‌های مورد مطالعه دارای ارزش خالص فعلی منفی برای استفاده از استراتژی سنتی هستند. ارزش فعلی خالص ساخت و بهره‌برداری از پروژه آزادراه قم – مرکزی با استراتژی سنتی نسبت به استراتژی دولتی – خصوصی ارزش مثبت تری دارد، بنابراین بهتر است. این پروژه به صورت سنتی ساخته شود. از نتایج شبیه‌سازی بر اساس اطلاعات موجود می‌توان دریافت که به دلیل زمان کوتاه ساخت و شروع سریع بهره برداری و کیفیت تعمیرات، نگهداری و تعمیرات، بهترین گزینه برای ساخت و بهره‌برداری تمامی آزادراه‌ها، استراتژی دولتی-خصوصی است. بهبود زیرا ارزش فعلی خالص پروژه آزادراه با استفاده از این استراتژی نسبت به تدارکات سنتی مثبت‌تر می‌شود. در این مقاله مدل احتمالی برای انتخاب یک استراتژی دولتی-خصوصی یا سنتی برای پنج آزادراه مذکور در داخل کشور با توجه به عدم قطعیت تقاضای ترافیک توسعه داده شده و نتایج شبیه‌سازی نشان می‌دهد که ارزش فعلی خالص یک پروژه آزادراهی تحت تأثیر قرار گرفته است. احتمال و شدت سناریوهای تقاضای ترافیک از سوی دیگر، مدت زمان مشارکت بخش خصوصی عامل بسیار مهمی است که می تواند تأثیر زیادی بر سود بخش خصوصی و انگیزه آن‌ها داشته باشد و افزایش این عامل می‌تواند موجب افزایش سود آن‌ها شود.
نتیجه­ گیری: نتایج شبیه‌سازی این واقعیت را ثابت می‌کند که ارزش فعلی خالص پروژه آزادراه تحت تأثیر مقادیر پیش‌بینی‌شده احتمال و شدت وقوع سناریوهای بهره‌برداری قرار می‌گیرد و از سوی دیگر، مدت زمان مشارکت عامل مهمی است که می‌تواند تاثیر زیادی بر سود داشته باشد. بخش خصوصی و انگیزه مشارکت آن‌ها باید موثر باشد و افزایش این مدت حداکثر سود را برای بخش خصوصی به همراه خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Analysis of Net Present Value of Investment Strategies in Transportation Network (Case Study: Iran’s Freeways)

نویسندگان [English]

  • Samaneh Hasan pour 1
  • Hassan Farazmand 2
  • seyed morteza afghah 2
  • seyed aziz arman 2
1 Ph.D Candidate, Shahid Chamran University of Ahvaz, Faculty of Economics and Social Sciences, Ahvaz, Iran
2 Professor, Department of Economic, , Shahid Chamran University of Ahvaz, Faculty of Economics and Social Sciences, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Considering the importance of freeways in connecting urban settlements and their role as the country's main road transportation infrastructure in the development of settlements, a new risk-based modeling for optimal decision-making about the choice of construction and operation strategy - Pickup from freeways inside the country is provided. Maximizing the net present value of the profit for the general society is the function of the main goal. Here, the net present value of freeway projects is determined according to the project's income flow and costs as a criterion for choosing a public-private or traditional strategy. The freeway factors affecting the model include the length and number of freeway lanes, duration of private sector participation, elasticity of demand, traffic volume ceiling, annual inflation rate, annual traffic volume and peak hours for parallel axes, toll avoidance percentage, annual toll rate, interest rate Without annual risk, the annual discount rate of the public and private sectors, the economic growth and the annual population of the country, the economic growth and the population of the two provinces that are connected by the freeway. The amount of increase in duty rates, loans and private sector taxes are considered. The volume of demand for traffic during the operation of freeways as an uncertainty and the corresponding risk of income reduction is entered in the proposed model through the probability tree scenario and the genetic algorithm is used to solve it. In order to validate the proposed model, numerical studies are carried out on Khoramabad-PulZal, Qom-Markazi, PulZal-Andimeshk, Ahvaz-Bandar Imam and Isfahan West freeways in the presence and absence of uncertainty in traffic demand forecast. The results of the simulation prove the fact that the net present value of a freeway project is affected by the predicted values of the probability and intensity of the occurrence of exploitation scenarios, and on the other hand, the duration of participation is an important factor that can greatly affect the profit. The private sector and their motivation to participate should be effective and the increase of this period of time will bring maximum benefits for the private sector.

کلیدواژه‌ها [English]

  • freeway
  • public-private partnership strategy
  • traditional procurement
  • net present value of project benefit
  • uncertainty and risk
احمدی، موسی و موسوی، سید محسن. (1393). مشارکت عمومی ـ خصوصی مبانی نظری و مطالعات موردی. تهران: انتشارات امام صادق. چاپ دوم.
پیران، حمیدرضا، سعیده زرآبادی، زهرا سادات، زیاری، یوسفعلی و ماجدی، حمید. (1398). تبیین شاخص‌های حمل و نقل پایدار شهری با بهره‌گیری از معادلات ساختاری (مورد پژوهی: خطوط 1 و 2 متروی تهران)، فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 9(34)، 538-521.
تقی‌زاده، کتایون، نورزایی، عصمت الله و قارونی جعفری، کبری. (1390). شناسایی مهمترین چالش‌های سیستم‌های اجرای حال حاضر در ایران. ششمین کنفرانس مدیریت پروژه، تهران.
جلیلی صدرآباد، سمانه، پرهیزگار، شقایق .(1401). تحلیل اثرات ایجاد بزرگراه‌های درون شهری بر شهر با استفاده از رویکرد آینده‌نگاری، معماری و شهرسازی ایران،13(2)،442-421.
خزایی، مصطفی‌.(1397). تحلیل شاخص­های و ارزیابی حمل‌ونقل پایدار شهری. جغرافیا و روابط انسانی. 1(3). 424-436.
رسولی، سید حسن. قرنجیک، عبدالرشید و عبدالغفار. (1394). بررسی و ارزیابی حمل‌ونقل شهری بر توسعه پایدار شهری. استانبول-ترکیه: دومین کنفرانس بین‌الملی برای پژوهش­های نوین در عمران، معماری و شهرسازی.
زال­نژاد، کاوه و علی­پور، یوسف. (1399). تحلیل اثرات احداث آزادراه تهران-شمال بر روستاهای پیرامونی. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 1(31). 150-168.
عطارزاده، مقداد و شاکری، اقبال. (1387). ارایه یک مدل برای پروژه‌های BOT آزادراهی ایران. چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه. 21-1 .
فرزین، ایمان. (1400). یکپارچگی در برنامه­ریزی شهری و حمل‌ونقل. شهرسازی ایران. 4 (6). 97-108.
فنی، زهره، احمدی، توحید و رضویان، محمدتقی. (1396). راهبردهای توسعه پایدار حمل‌ونقل شهری با استفاده از تحلیل شبکه (مطالعه موردی: ساختار مدیریت حمل‌ونقل کلانشهر تبریز). نشریه علمی – پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی. 21(59). 221-242.
محمدپور، صابر و امیری، سارا .(1399). تدوین و ارزیابی راهبردهای توسعه یکپارچه الگوهای حمل‌و‌نقل در راستای پایداری، با بکارگیری فرآیند تحلیل شبکه‌ای (مطالعه موردی: استان کرمان)، دانش شهرسازی،4(2)،143-115.
مولائی قلیچی، محمد، زیاری، کرامت الله، نصرتی هشی، مرتضی و کاردگر، راضیه .(1397). اولویت‌بندی فضایی توسعه حمل‌ونقل جاده‌ای در استان‌های ایران با تأکید بر مدل تصمیمگیری WASPAS دانش شهرسازی،1(2)، 89-71.
نسترن، مهین، نوری، محمدجواد و ریخته‌گران، فریناز .(1397). تبیین و ارزیابی معیارهای آسایش و آرامش در حمل‌ونقل همگانی درون شهری، مورد مطالعه: خط 28 اتوبوس‌رانی کلان‌شهر اصفهان، دانش شهرسازی، 1(2)، 121-105.
نیکوفرجام، محمد .(1391). بررسی جنبه‌های مشارکت عمومی ـ خصوصی (PPP) در بخش حمل‌ونقل در ایران. مجموعه مقالات همایش ملی: مشارکت عمومی و خصوصی در توسعه زیرساخت‌ها. تهران: موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی. چاپ اول.