فضای جریان‌ها و فضای مکان‌ها، از تقابل تا تعامل: واکاوی تاثیر فناوری‌های جدید بر ویژگی‌های فضای شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استاد، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 پژوهشگر دکتری، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

پیشرفت قابلیت‌های فناوری‌های دیجیتال و برخط (آنلاین) که به عنوان فناوری‌های جدید شناخته می‌شوند، در طول در حدود نیم قرنی که از ظهورشان می‌گذرد موجب نزدیکی و پیوند فضای مجازی شکل گرفته توسط آنها با فضای کالبدی شهرها شده است. امروزه برای بسیاری تصور حضور در فضای شهری بدون دسترسی به نقشه‌های بهنگام در گوشی‌های هوشمند و مکانمندسازی خود در جهان ‌اطلاعات بسیار مشکل به نظر می‌رسد. محیط شهرها و فضاهای عمومی شهری اکنون متأثر از قابلیت‌ها و ویژگی‌های حاصل از دو فضایی شدن دیگرگونه درک، تجربه و ساخته می‌شوند و فهم جریان زندگی شهری و محتوای فضای شهری امروز تنها با شناخت این ویژگی‌های جدید امکان‌پذیر خواهد بود. مقاله حاضر در پویشی نظری به تشریح و تحلیل تحولات ارتباط فناوری با موضوعات مکانی و تاثیرات آن بر ویژگی‌های فضای شهری معاصر پرداخته است و شامل دو بخش اصلی می‌باشد. در بخش اول با رویکرد تحلیلی-تاریخی تحولات ارتباط فناوری با شهر و موضوعات مکانی از دهه 1970 تا به امروز تشریح شده‌اند. در بخش دوم با رویکردی تحلیلی-تطبیقی سه ویژگی کلیدی فضای شهری خوب شامل ادراک‌پذیری، جامعه‌پذیری و تنوع فعالیتی در بستر شهر دوفضایی معاصر بازتعریف شده‌اند. بر اساس یافته‌های پژوهش ادراک فضا دیگر نه فقط از طریق درگیری حسی با مکان، بلکه با دسترسی به لایه اطلاعاتی و آگاهی از داده‌ها، تاریخ و روایت‌های مربوط به مکان شکل می‌گیرد؛ تجربه اجتماعی در فضای شهری بیش از روابط چهره به چهره، حول موضوعات مشخص و با اتصال به شبکه‌های گسترده و موقت معنا می‌یابد؛ و فضاهای شهری نه مکان‌های مکث، بلکه محل شکل‌گیری گره‌های برخورد جریان‌های مادی و برخط شهری هستند. طراحی و مدیریت فضای شهری هیبریدی تنها با توجه به کیفیت‌های جدید می‌تواند بستر لازم برای جریان زندگی شهری دوفضایی را فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Space of the Flows and the Space of the Places, From Contrast to Interaction: Exploring the Effects of the New Technologies on the Characteristics of the Urban Space

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohsen Habibi 1
  • Saied Reza Ameli 2
  • Delaram Ashtari 3
1 Professor, ّDepartment of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Professor, Faculty of World Studies, University of Tehran, Tehran, Iran
3 PhD Candidate, Department of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The development of the capabilities of the digital and online technologies, known as new technologies, for nearly half a century since their emergence has brought together the virtual space formed by them to the physical space of the cities. Today, it is difficult to imagine being in urban space without access to up-to-date maps on the smartphones and the placement in the world of information. Now, the cities’ environment and the general urban spaces, influenced by the characteristics of the dual spacization are perceived, experienced and developed in another way. Also, understanding the flow of the urban life and the content of the urban space, today would be possible just by understanding these new characteristics. The present paper, which describes and analyzes the link between the new technologies and the spatial issues and the effects of this link on the characteristics of today's urban space, has been developed in two main sections. In the first section, the changes in the link between technology, urban and spatial issues from 1970s to the present have been explained with an analytical- historical viewpoint.  The implementation of the analytical-comparative approach in the second section provided an opportunity for redefining the three key characteristics of a good urban space, including “legibility”, “sociability”, and “the diversity of activities” in the context of a dual space city.  Findings showed that the perception of the space is formed not only through sensory involvement with location, but also with access to the information layer and awareness of data, the historical dimensions and the narratives related to the space. Social experience in the urban space makes sense more with link to the widespread, temporary networks on the specific issues than with the face-to-face relationships. Also, the urban spaces are places for developing nodes which are shaped in the intersection of the online digital flows and the offline physical activities, not places for pausing. So, today's design and management of the hybrid urban space, considering these new qualities could provide the necessary context for the flow of the dual space urban life.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dual Spacization
  • Space of Places
  • Space of Flows
  • Hybrid Urban Spaces
  • Information and Communication Technologies

مراجع

حبیبی، سیدمحسن. (1394) دگردیسی و پایایی شهر و مفهوم آن. صفه. شماره 68، 35-46.
عاملی، س. ر. (1384) دو فضایی شدن شهر: شهر مجازی ضرورت بنیادین برای کلان‌شهرهای ایران. فصلنامه انجمن فرهنگ و ارتباطات، شماره 2و 3، 117-134.
عاملی، سعیدرضا (1387). مطالعات شهر مجازی تهران: رویکردی تحلیلی به فضاهای عمومی (جلد اول و دوم) ، تهران: نشر آوای قلم.
عاملی، سعیدرضا شکرخواه، یونس، بیات. محمدمراد. (1391) تفکر آنالوگ مانع دو فضایی شدن بانک‌ها، تازه‌های اقتصاد، 137، 80-87.
عاملی، سعیدرضا. (1382) دو جهانی شدن‌ها و آینده‌ی جهان. کتاب ماه علوم اجتماعی، 70-69، 15-28.
عاملی، سعیدرضا. (1395). بازخوانی پارادایم دوفضایی شدن‌ها و آینده ی فرهنگ در جهان، ارائه شده در نخستین جلسه نشست کارگاهی کرسی یونسکو در فضای مجازی و فرهنگ: دو‌فضایی شدن جهان، قابل دسترسی در وبسایت: http://ucccdsw.ut.ac.ir
Antoniadis, P., & Apostol, I. (2014). The right(s) to the hybrid city and the role of DIY networking. The Journal of Community Informatics, 10(3).
Ascher, F. (1995). Métapolis ou l’avenir des villes (Metapolis, or the Future of Cities). Paris: Editions Odile Jacob.
Ascher, F. (2007). Multi-Mobility, Multispeed Cities: a challenge for architects, town planners and politicians. Rotterdam Architecture Biennial, 19(1), 23.
Atkinson, R. (1996). The rise of the information-age metropolis. The Futurist, July/August, 41–46.
Batty, M. (1990). Invisible cities. Environment and Planning B Planning and Design, 17(February), 127–130. https://doi.org/10.1068/b170127
Bennett, W. L., Wells, C., & Freelon, D. (2011). Communicating civic engagement: Contrasting models of citizenship in the youth web sphere. Journal of Communication, 61(5), 835–856. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.2011.01588.x
Butler, D. (2006). Virtual globes: The web-wide world. Nature Publishing Group.
Castells, M. (1989). The informational city: information technology, economic restructuring, and the urban-regional process. Blackwell.
Castells, M. (2004). Space of flows, space of places: Materials for a theory of urbanism in the information age. In The Cybercities reader (pp. 572–582). Routledge.
Castells, M. (2009). Communication Power. Oxford/New York: Oxford University Press.
Couclelis, H. (2007). Misses, near-misses and surprises in forecasting the informational city. In Societies and cities in the age of instant access (pp. 71–83). Springer.
de Lange, M., & de Waal, M. (2013). Owning the City: New media and citizen engagement in urban design. First Monday, 18(11), 1–12.
de Souza e Silva, A. (2006). From cyber to hybrid: Mobile technologies as interfaces of hybrid spaces. Space and Culture, 9.
Donath, J. S. (1997). Inhabiting the virtual city: The design of social environments for electronic communities. Massachusetts Institute of Technology.
Fathy, T. A. (1991). Telecity: Information Technology and Its Impact on City Form. Greenwood Publishing Group Inc.
Fishman, R. (1987). Bourgeois Utopias The Rise And Fall Of Suburbia. New York: Basic Books.
Gehl, J. (2006). Life between buildings : using public space. New York: Island Press.
Goffman, E. (1983). The interaction order: American Sociological Association, 1982 presidential address. American Sociological Review, 48(1), 1–17.
Goodchild, M. F. (2007). Citizens as sensors: the world of volunteered geography. GeoJournal, 69(4), 211–221.
Gordon, E. & de Souza e Silva, A. (2011). Net Locality. Blackwell Publishing Ltd. https://doi.org/10.1080/00343404.2011.630875
Graham, S. (2004). The Cybercities reader. The Routledge Urban Reader series. Psychology Press. https://doi.org/10.1007/s13398-014-0173-7.2
Habuchi, I. (2005). Accelerating reflexivity. Personal, Portable, Pedestrian: Mobile Phones in Japanese Life, 165–182.
Hall, E. T. (1966). The hidden dimension. Garden City, New York: Doubleday & Company.
Harder, C. (1998). Serving Maps on the Internet: geographic information on the world wide web. Environmental Systems Research Institute.
Hight, J. (2013). Narrative archaeology. In R. Buschauer & K. S. Willis (Eds.), Locative Media: Multidisciplinary Perspectives on Media and Locality. Transcript Verlag.
Jacabs, J. (1961). The death and life of great American cities. New York: Vintage.
Karakiza, M. (2015). The Impact of Social Media in the Public Sector. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 175(175), 384–392. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.1214
Lefebvre, H. (1991). The production of space (Vol. 142). Oxford Blackwell.
Lefebvre, H. (1996). The right to the city. Writings on Cities, 63181.
Lynch, K. (1960). The image of the city. MIT press.
Manovich, L. (2001). The language of new media. MIT press.
Massey, D. B. (2005). For Space. Sage.
Matsuda, M. (2005). Mobile communication and selective sociality. Personal, Portable, Pedestrian: Mobile Phones in Japanese Life, 123–142.
McCullough, M. (2004). Digital ground: Architecture, pervasive computing, and environmental knowing.
McQuire, S. (2017). Geomedia: Networked cities and the future of public space. John Wiley & Sons.
Miller, C. C. (2006). A beast in the field: The Google Maps mashup as GIS/2. Cartographica: The International Journal for Geographic Information and Geovisualization, 41(3), 187–199.
Mitchel, W. (1996). City of Bits: Spaces, Places and the Information. MIT Press.
Mitchel, W. (2000). E-topia. MIT Press.
O’Reilly, 9T. (2014). Design Patterns and Business Models for the Next Generation of Software. In International Conference on Strategic Innovative Marketing (p. 385). Retrieved from http://www.oreilly.com/pub/a/web2/archive/what-is-web-20.html
Oldenburg, R. (1989). The Third Place. New York: Marlowe & Company.
Paiola, M. (2008). Cultural Events as Potential Drivers of Urban Regeneration: An Empirical Illustration. Industry & Innovation, 15(5), 513–529. https://doi.org/10.1080/13662710802373916
Peterson, M. P. (1999). Trends in Internet Map Use–A Second Look. In Proceedings of the 19th International Cartographic Conference, Ottawa, Canada (pp. 571–580).
Simmel, G. (1997). The metropolis and mental life.
Spohrer, J. C. (1999). Information in places. IBM Systems Journal, 38(4), 602–628.
Toffler, A. (1981). The Third Wave. New York: Bantam books.
Townsend, A. M. (2000). Life in the Real-Time City: Mobile Telephones and Urban Metabolism. Journal of Urban Technology, 7(2), 85–104.
VanSchewick, B. (2012). Internet architecture and innovation. Architecture. MIT Press.
Varnelis, K., & Friedberg, A. (2008). Place: The networking of public space. In K. Varnelis (Ed.), Networked publics (pp. 15–42). MIT Press.
Whyte, W. H. (1980). The social life of small urban spaces.
Willis, K. S. (2017). Netspaces: Space and place in a networked world. Ashgate. https://doi.org/10.4324/9781315562902

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 دی 1348
  • تاریخ پذیرش: 11 دی 1348

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار