ارزیابی عوامل موثر بر تحقق رویکرد شهر آرام؛ محدوده مورد مطالعه: مهرشهر کرج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

2 استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

3 استاد گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

بیان مسأله: رشد و توسعه سریع شهرها و عدم توجه به نیازهای روحی در ایجاد آرامش کافی برای ساکنان که به افول کیفیت زندگی انجامیده، مسئله­ای است که بیشتر شهرهای دنیا با آن روبرو هستند. برای برطرف کردن چالش‌های پیش­رو، دیدگاه­های متعددی در راستای دستیابی به پایداری تدوین شده است؛یکی از جدیدترین و موفق‌ترین رویکردها، جنبش «شهر آرام» است که از اکتبر سال 1999 آغاز شد.
هدف: هدف این مقاله بررسی خاستگاه، مفهوم، ویژگی­ها، الزامات و شاخص­های شهرآرام و ارزیابی عوامل مؤثر بر تحقق شهرآرام در مهرشهر کرج است.
روش:روش تحقیق، روش فراتحلیل براساس شاخص­های بومی­سازی شده و داده­های پرسش­نامه است. بدین ترتیب که بعد از شناسایی مؤلفه­ها و شاخص­های شهرآرام از متون متعبر خارجی و براساس وضعیت منطقه مورد مطالعه، همپوشانی شاخص­های نهایی بر اساس موضوع تحقیق و قابلیت سنجش این شاخص­ها در منطقه، صورت گرفته است.
یافته‌ها: براساس یافته­های روش دلفی، 36 شاخص در 6 دسته از مؤلفه­ها شامل: حفاظت از محیط زیست، زیرساخت­های سیاسی، کیفیت شهری، تولیدات محلی، مهمان­نوازی و دانش و معلومات به­منظور ارزیابی عوامل مؤثر بر تحقق شهرآرام در مهرشهر کرج استخراج گردید. در نتایج حاصل از بررسی عوامل مؤثر بر تحقق شهرآرام در مهرشهر کرج با استفاده از تحلیل عاملی، 5 دسته از عوامل نهایی مؤثر بر تحقق رویکرد شهر آرام در مهرشهر کرج به دست آمد که عامل اول 13.77 درصد از واریانس کل را تبیین می­کند و شامل 9 شاخص اصلی مؤثر بر تحقق رویکرد شهر آرام در مهرشهر کرج است.
نتیجه: شهر آرام به عنوان رویکردی جدید در مدیریت و برنامه­ریزی توسعه شهری و به عنوان جایگزینی برای رویکردهای پیشین برنامه‌ریزی شهری است. چرا که شهر آرام بر منابع محلی، اقتصاد خودکفا و نقاط قوت فرهنگی و تاریخی منحصربه‌فرد یک شهر تمرکز دارد. همچنین شهر آرام می­تواند به عنوان یک استراتژی برای دستیابی متقابل بین اهداف توسعه اقتصادی، زیست‌محیطی و عدالت اجتماعی مطرح شود.

تازه های تحقیق

شهر آرام پلت­فرم ایدئولوژیک برای یک شهر متمایز ایجاد می­کند و اصول مربوط به زندگی و کیفیت زندگی شهری را به کار می­گیرد؛ بنابراین اصول و الزامات شهر آرام یک مدل مناسب برنامه­ریزی و توسعه شهری است که به اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی پاسخ می­دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating the Factors Influential on the Realization of the Slow City Approach: Case Study of Mehrshahr (Karaj)

نویسندگان [English]

  • Kazem Esmaeili 1
  • Mohamma Reza Khatibi 2
  • Mohammad Reza Pourjafar 3
1 Ph.D. student of Urban Planning, Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
2 Assistant Professor of Department Urban planning, Faculty of Architecture and Urban planning, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
3 Professor of the Faculty of Arts and Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background: The rapid growth of cities and the lack of attention to the spiritual needs in creating a calm enough for residents that has led to a decline in quality of life is a problem that most cities in the world are facing. To overcome these challenges, several perspectives have been developed to achieve sustainable development; one of the latest and most successful approaches is the Slow City Movement, which began in October 1999.
Objectives: This paper examines the origin, concept, characteristics and indicators of the Slow city and assesses the factors affecting the realization of the Slow city in Mehrshahr.
Method: The research method is a meta-analysis based on indigenous indices and questionnaires. After identifying the indicators of the Slow city from foreign studies and according to the situation in the study area, the overlap of the indicators based on the research topic and the ability to measure these indicators in the region has been made.
Result: According to the Delphi method, 36 indicators in 6 categories of components include: environmental protection, political infrastructure, urban quality, local products, hospitality and knowledge and information were extracted in order to assess the factors affecting the realization of the Slow city of Mehrshahr. Factor analysis of affecting the realization of Slow city in Mehr Shahr by using factor analysis, 5 categories of final factors affecting the realization of Slow city approach in Mehrshahr were obtained which explains the first factor of 13.77% of total variance and includes 9 main indicators affecting the realization of Slow city approach in Mehrshahr.
Conclusion: Slow City is a new approach to urban development management and planning. Because the Slow City focuses on the local resources, the self-sufficient economy, and the unique cultural and historical strengths of a city. The Slow City can also be seen as a strategy for achieving a cross between economic development, environmental and social justice goals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Slow Movement
  • Slow City
  • Mehrshahr (Karaj)
خلیلی، احمد. (1390). درس­نامه روش­های کمی برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر تهران، ایران.
زبردست، اسفندیار. (1386). درس­نامه روش­های برنامه­ریزی شهری، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
شورت، جان رنی. (1987). مقدمه ای بر جغرافیای شهری. ترجمه محمد سلیمانی، احمد زنگانه و حمیدرضا تلخابی (1396)، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد خوارزمی، چاپ اول.
شورچه، محمود. (1395). جغرافیای شهری معاصر. تهران: پرهان نقش، چاپ اول.
صفایی مقدم، مسعود. (1388). بررسی و تحلیل نهضت آهستگی و آنچه برای نهضت فلسفه برای کودکان در اختیار دارد. فصلنامه فرهنگ، شماره 69، صص 82-59.
ضیاء، میلاد. (1394). ارتقاء توریسم آرام در جامعه محلی کندوان با رویکرد رام شهر. پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر محمود قلعه نوعی، رشته طراحی شهری، دانشگاه هنر اصفهان.
علی­نژاد، سحر. (1395). طراحی فضاهای شهری مادی های اصفهان با رویکرد شهر آرام؛ مورد مطالعه: فضای سبز خطی مادی فرشادی اصفهان (حد فاصل خیابان استانداری و خیابان نشاط). پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر محمود قلعه نوعی و دکتر سیروس شفقی، رشته شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان.
منصوریان، یزدان. (1392). نهضت آهستگی: بازگشتی به سنت‌های کهن. سخن، شماره ۱۲۳.
 
Beatley, T. (2004). Native to nowhere: Sustaining home and community in a global age. Washington, DC: Island Press.
Cittaslow. (2015). Cittaslow. Retrieved December 15, 2015, from http://www.cittaslow.stratos.it/.
Heike Mayer; Paul L. Knox. (2006). SLOW CITIES: SUSTAINABLE PLACES IN A FAST WORLD, Urban Affairs and Planning Program, Virginia Tech, Alexandria, VA 22314. JOURNAL OF URBAN AFFAIRS, Volume 28, Number 4, pages 321–334.
http://cittaslowpolska.com/international network-of-cittaslow-cities.
Imbroscio, D. (2003). Overcoming the neglect of economics in urban regime theory. Journal of Urban Affairs, 25(3), 271–284.
Keskin, E. B. (2010). Sustainable urban concept in concept in a different perspective slow cities (Cittaslow): Seferihisar Case, M.A. Thesis, Dumlupınar University.
Linda L. Lowry, Misoon Lee. (2011). CittaSlow, Slow Cities, Slow Food: Searching for a Model for the Development of Slow Tourism, Travel & Tourism Research Association, 42nd Annual Conference Proceedings: Seeing the Forest and the Trees – Big Picture Research in a Detail- Driven World, June 19-21, 2011.
Mayer, H. and Knox, L. P. (2009). Pace of Life and Quality of Life: The Slow City Charter, M.J. Sirgy at al. (eds.), Community Quality of Life Indicators: Best Cases III, Springer Science Business Media, B.V.
Mayer, Heike And. Knox, Paul L. (2006). Slow Cities: Sustainable Places in a Fast World, Journal of Urban Affairs, Volume 28, Number 4, pages 321–334.
Miele, M. (2008). Cittaslow: Producing Slowness Against the Fast Life, Space and Polity, Vol.12, No.1
Parkins W., Craig G. (2006). Slow living. Berg. Oxford, New York.
Petrini, C. (2001). Slow food: The case for taste. New York: Columbia University Press.
Rysz K. (2013). Spatial planning in Ruda Śląska. Master thesis, Univ. Econ. in Katowice, Katowice: 44-54.
Rysz, Kamil,. Mazurek, Kinga. (2015). Contemporary foundations of the theory of urban development – case study smart, slow and compact city theory, Environmental & Socio-economic Studies, 3, 4: 39-46.
Salami, Roozbeh. (2015). The Slow City Movement as an Alternative Approach to Sustainable Development: Assessments in Seferihisar, Turkey, Master of Science in Urban Design, Eastern Mediterranean University.
Sirgy, Joseph., Phillips, Rhonda., Rahtz, Don. (2009). Community Quality-of-Life Indicators: Best Cases III, Springer Science Business Media, B.V.