تحلیل نقش رویکردهای شهری در پاسخ به تغییرات اقلیم با تاکید بر شهرسازی بیوفیلیک، مورد‌ پژوهی: شهر تنکابن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

بیان مسئله: در قرن حاضر تغییر اقلیم به یکی از مهمترین چالش‌های جهانی تبدیل شده است که عمدتا ناشی از فعالیت‌های انسانی و همچنین عدم توجه به عواقب زیست‌محیطی آن می­باشد. پیامدهای منفی تغییرات اقلیمی در سطوح مختلف محلی تا بین­المللی باعث شده است تا در سال‌های اخیر اقدامات متعددی در پاسخ به این تغییرات در قالب کاهش یا انطباق اقلیمی صورت گیرد. در این راستا، برخی از رویکردهای شهری با بهره‌مندی از اصول خود به این چالش‌ها پاسخ داده‌اند که شهرسازی بیوفیلیک یکی از این رویکردها می‌باشد. شهر بیوفیلیک با بهره­مندی از عارضه­های طبیعی ضمن ارتقای کیفیت محیط زیست شهری می­تواند در پاسخ به چالش­های حاصل از تغییرات اقلیمی موثر واقع گردد.
هدف: تحقیق حاضر به بررسی ماهیت تغییرات اقلیم و مرور رویکردهای شهر فشرده، شهرسازی آبی، شهر کربن خنثی، شهر انرژی تجدیدپذیر و شهرسازی بیوفیلیک می­بپردازد و قابلیت‌های بیوفیلیکی شهر تنکابن (به عنوان نمونه موردی) را در پاسخ به تغییرات اقلیمی مورد سنجش قرار می­دهد.
روش: این تحقیق دارایروشی توصیفی و تحلیلی مبتنی بر مطالعات اسنادی، مشاهدات و پیمایش می­باشد. برای تحلیل نیز از تکنیک متاسوات استفاده می­شود.
یافته‌ها: در میان یازده قابلیت بیوفیلیکی پاسخگو به تغییرات اقلیم در شهر تنکابن دو قابلیت "حفاظت از فضای سبز و جنگل‌های شهری" و "برنامه‌های سبزسازی شهری" بیشترین تاثیر را در پاسخ به تغییرات اقلیمی به ویژه وقوع سیل دارند. همچنین اولویت دادن به توسعه زیست محیطی در طرح­های توسعه شهری در نواحی ساحلی همچون تنکابن می­تواند بسترهای لازم جهت غلبه بر چالش­های اقلیمی را فراهم سازد.
نتیجه ­گیری:  بهره‌مندی از قابلیت‌های رویکرد شهر بیوفیلیک می‌تواند در جهت مقابله با تغییرات اقلیمی در شهرهای ساحلی شمال ایران نظیر تنکابن، موثر باشد. قابلیت‌های بیوفیلیکی این شهرها به ویژه جنگل‌ها و فضای سبز شهری، نقش مهمی در کاهش پدیده گرمایش و بروز سیل دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Role of Urban Approaches in Response to Climate Changes with Emphasis on Biophilic Urbanism, A Case Study: Tonekabon City

نویسندگان [English]

  • Ladan Maleki 1
  • Hamid Majedi 2
  • Zahra sadaat Saeedeh Zarabadi 3
1 PhD Candidate of Urban Development, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Professor of Urban Development, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Associate Professor of Urban Development, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background: In current century, climate change has become one of the most important global challenges which is mostly due to the human activities and also the lack of paying attention to its environmental results. The negative consequences of climate change at different levels –from local to international- have caused various implementations in response to these changes in forms of climatic reduction and climatic adoption in recent years. In this regard, some urban approaches have responded to these challenges by using their principles that biophilic urbanism is one of them. Biophilic city can improve the quality of environment and also affects on responsing to the challenges of climate change by using the natural features.
Objectives: This research investigates the nature of climate changes and review the campact city, blue urbanism, carbon-nutral city, renewable city and biophilic urbanism approaches and measure the biophilic capabilities of Tonekabon city (as a case study) in response to climate changes.
Method:  This research has descriptive and analytical methods based on documental studies, observation and also survey. Meta- SWOT technique is  also used for analysis.
Result: Among eleven biophilic capabilities which response to the climate changes, two capabilities of  “green space and urban forests conservation” and “urban greening programmes” have the most effects on responsing to climatic changes particularly flood event in Tonekabon city. Also prioritizing the urban environmental development in urban development plans  in coastal areas such az Tonekabon can provide the necessary backgrounds in order to overcome climatic challenges.
Conclusion: Utilizing the capabilities of biophilic city approach could be effective on overcoming climate changes in coastal cities of north of Iran such az Tonekabon. The biophilic capabilities of these cities in particular urban  forests and  green spaces have a significant role in reduction of warming and flood.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climatic Changes
  • Urban Approaches
  • Biophilic Urbanism
  • Biophilic Capabilities
  • Flood Event

مراجع

بدری، سید علی، رضوانی، محمدرض،؛ ترابی، ذبیح­اله و ملکان، احمد. (1394). متاسوات، ابزاری استراتژیک برای گردشگری پایدار، (مورد مطالعه: روستای میغان). برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 13، 29- 50.
رحمانی، شیما، عزیزیان، اصغر و صمدی، امیر. (1398). تعیین درجه خطر سیل­خیزی حوضه­های آبریز استان مازندران با استفاده از یک روش توزیعی مبتنی بر GIS. هیدرولیک، 14(1)، 123-139.
رضایی، محمدرضا، خاوریان گرمسیر، امیررضا و چراغی، رامین. (1394). برنامه ریزی راهبردی فضایی شهرهای کوچک اندام با استفاده از مدل متاسوات، (مطالعه موردی: شهر تفت در استان یزد). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 3(4)، 468-486.
زیاری، کرامت الله، ضرغام فرد، مسلم و خادمی، امیرحسین. (1394). برنامه‌ریزی شهری با رویکرد بیوفیلیک (شهر طبیعت محور). تهران: آراد کتاب.
زیاری، کرامت الله، حسن­زاده، علی و زیاری، سمیه. (1395). بیوفیلیک در شهر- ادغام طبیعت در طراحی و برنامه‌ریزی شهری. تهران: آراد کتاب.
Agarwal, R., Grassl, W., & Pahl, J. (2012). Meta-SWOT: Introducing a New Strategic Planning Tool. Business Strategy, 33(2), 12-21.
Badri, S. A., Rezvani, M. R., Torabi, Z., & Malekan, A.  (2015). META- SWOT: Strategic Tools for Sustainable Tourism Planning (Case Study: Meyghan Village). Tourism Planning and Development, 4(13), 29-50. (In Persian)
Baldwin, R. F., Powell, R. B., & Kellert, S. R. (2011). Habitat as architecture: integrating conservation planning and human health. AMBIO, 40(3), 322–327.
Beatley, T. (2014). Blue Urbanism, Exploring Connections between Cities and Ocean. Washington, DC: Island Press.
Beatley, T., & Newman, P. (2013). Biophilic cities are sustainable, resilient cities. Sustainability, 5(8), 3328-3345.
Beatley, T. (2011). Biophilic Cities: Integrating Nature into Urban Design and Planning. Washington, DC: Island Press.
Bulkeley, H., & Betsill, M. M. (2013). Revisiting the urban politics of climate change. Environmental Politics, 22(1), 136-154.
Emilsson, T., & Sang, Å. O. (2017). Impacts of climate change on urban areas and nature-based solutions for adaptation. In Nature-Based Solutions to Climate Change Adaptation in Urban Areas (pp. 15-27). Springer, Cham.
Fischer, A. P. (2018). Pathways of adaptation to external stressors in coastal natural-resource dependent communities: implications for climate change. World Development, 108, 235-248.
HABITAT, U. (2011). Global Report on Human Settlements 2011: Cities and climate change. United Nations Human Settlements Program, Earthscan.
Kamal-Chaoui, L., & Robert, A. (2009). Competitive Cities and Climate Change. Paris: OECD Publishing.
Kammen, D. M., & Sunter, D. A. (2016). City-Integrated renewable energy for urban sustainability. Urban Planet, 352(6288), 922-928.
Kang, H., Chang, H., & Chung, M. G. (2015). Rapid land use change impacts on coastal ecosystem services: A South Korean case study. In Water Ecosystem Services: A Global Perspective (pp. 119-126). London: Cambridge University Press.
Kellert, S., & Yang, J. (2016). Biophilic urbanism: the potential to transform. Smart and Sustainable Built Environment, 5(1), 1-7.
Lennon, M., & Scott, M. (2016). Re-naturing the City. Planning Theory & Practice, 17(2), 270-276.
Littke, H., Yang, J., & Desha, C. (2016). Becoming biophilic: Challenges and opportunities for biophilic urbanism in urban planning policy. Smart and Sustainable Built Environment, 5(1), 15-24.
Major, D. C., Lehmann, M., & Fitton, J. (2018). Linking the management of climate change adaptation in small coastal towns and cities to the sustainable development goals. Ocean and Coastal Management, 163, 205-208.
Masih, J. (2010). Causes and consequences of global climate change. Applied Science Research, 2(2), 100-108.
Newman, P. (2014). Biophilic urbanism: a case study on Singapore. Australian Planner, 51(1), 47-65.
Rahman, M. I. U. (2013). Climate change: a theoretical review. Interdisciplinary Description of Complex Systems, 11(1), 1-13.
Rahmani, S., Azizian, A., & Samadi, A. (2019). Determining flood hazard level of mazandaran sub-basins using a gis-based distributed method. Journal of Hydraulics, 14(1), 123-139. (In Persian)
Reeve, A. C., Desha, C., Hargreaves, D., & Hargroves, K. (2015). Biophilic urbanism: bontributions to holistic urban greening for urban renewal. Smart and Sustainable Built Environment, 3(2), 215 – 233.
Rezaee, M. R., Khavarian Garmsir, A. R., Cheraqi, R. (2016). Strategic spatial planning of small size towns using Meta-SWOT Model (Case study: Taft City, Yazd Province). Geographical Urban Planning Research, 3(4), 467-486. (In Persian)
Solecki, W. (2012). Urban environmental challenges and climate change action in New York City. Environment and Urbanization, 24(2), 557-573.
Wamsler, C., & Lawson, N. (2012). Complementing institutional with localised strategies for climate change adaptation: a South-North Comparison. Disasters, 36(1), 28-53.
Wamsler, C., Brink, E., & Rivera, C. (2013). Planning for climate change in urban areas: From theory to practice. Journal of Cleaner Production, 50, 68-81.
Williams, K., Joynt, J. L., & Hopkins, D. (2010). Adapting to climate change in the compact city: The suburban challenge. Built Environment, 36(1), 105-115.
Yiannakou, A., & Salata, K. D. (2017). Adaptation to climate change through spatial planning in compact urban areas: A case study in the city of Thessaloniki. Sustainability, 9(2), 1-18.
Young, R. F. (2016). The biophilic city and the quest for paradise. Smart and Sustainable Built Environment, 5(1), 25- 46.
Zari, M. P. (2010). Biomimetic design for climate change adaptation and mitigation. Architectural Science Review, 53 (2), 172-183.
Ziari, K., Hasanzadeh, A., & Ziari, S. (2016). The Urban Biophilic, the Integration of Nature in Design and Urban Planning. Tehran: Arad Ketab. (In Persian)
Ziari, K., Zarghamfard, M., & Khadem, A. H. (2015). Urban Planning with Biophilic Approach. Tehran: Arad Ketab. (In Persian)
دانش شهرسازی
دوره 5، شماره 1
فروردین 1400
صفحه 147-163

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 شهریور 1398
  • تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1398
  • تاریخ پذیرش: 20 فروردین 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار