تحلیلی بر سیر تاریخی و تحول مفهوم تصویر شهر از خوانایی تا برندشهر با تأکید بر سه دورهی مدرنیسم، پست مدرنیسم و جهانی شدن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری، رشته شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران،ایران

2 دانشیار شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

چکیده

بیان مسأله: تصویر شهر از جمله مفاهیم مهم در محیط شهری است که مبنای هر گونه تصمیم، اقدام و واکنش عاطفی افراد می باشد این مفهوم بازنمایی عینی و ذهنی محیط شهر، احساسات و نگرش نسبت به آن و همچنین تصویر برند شده از شهر در ذهن مخاطبان را در بر میگیرد و در دوره های مختلف به واسطه پیشرفت علمی و شرایط اقتصادی، اجتماعی از زاویه خاصی نگریسته شده است.
هدف: هدف این پژوهش بررسی تطبیقی سیر تکامل مفهوم تصویر شهر در سه دوره مدرن، پست مدرن و جهانی شدن با تشریح اقتضائات آنها و نگرش نسبت به شهر می باشد.
روش:پژوهش حاضر یک مطالعه­ی کیفی است که به صورت توصیفی- تحلیلی به انجام رسیده است.
یافته‌ها: بررسی ها نشان داد که مفهوم تصویر شهر در طی سه دوره­ی مذکور تغییر و تحولاتی یافته است به طوری که در دوره­ی مدرنیسم، و تحت تاثیر تفکرات این جنبش از جمله دستکاری مدرن فضا و توجه بیش از حد به ماشین و بتن موضوعاتی شبیه خوانایی و نمایانی با تاکید بر فاکتورهای کالبدی، در دوره­ی پست مدرن، تصویر ارزیابانه از محیط شهری با نگاه پدیدارشناسانه در پی استخراج معنای محیطی و احساسات ناشی از آن بر اساس تجربه زیسته افراد بود، با شروع عصر ارتباطات و جهانی شدن و رقابت­پذیر شدن شهرها، استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات به خصوص ابزارهای دیجیتال تصویر شهر با تکنولوژی عجین شده است.
نتیجه ­گیری: تصویر شهر در حال حاضر نسبت به مفهوم اولیه خود در دوره مدرن که برگرفته از مسایل کالبدی بوده تا حدودی فاصله گرفته و مولفه­ای مهم در بازاریابی و برندسازی در تلفیق با فناوری ارتباطات و اطلاعات تلقی می گردد.

تازه های تحقیق

  • احساسات و نگرش نسبت به یک شهر، وفاداری به آن و تصمیم برای رفتن به یک مقصد برگرفته از تصویری است که از آن مکان در ذهن مخاطب شکل می گیرد.
  • تصویر شهر به عنوان برند آن تداعی کننده ارزشها و دارایی های مادی و معنوی شهر است که در عصر حاضر نقش مهمی در توسعه اقتصادی، افزایش سرمایه اجتماعی و مدیریت مکان دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Historical and Transformation of the City Image from Image ability to Urban Brand, with an Emphasis on Three Periods of Modernism, Postmodernism and Globalization

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Moradi 1
  • Mehran Alalhesabi 2
1 PhD in Urban planning, Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
2 Associate professor, Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background: Urban concepts and spatial changes in urban environments have been developed in parallel with economic, political and social changes, as well as changes in the approaches to scientific knowledge. The concept of city image is also one of the city-related concepts. Image is shaped and developed in the interaction between man and the environment Along with the changing economic, political, social and scientific developments this concept has also changed.
Objectives: The three modern, postmodern, and globalized periods, according to the circumstances and conditions of that period, have focused on the image of the city from a particular angle. Therefore, the aim of this research is to examine the process of evolution of the concept of city image during the three periods of modernism, postmodernism and, ultimately, the era of technology and information and globalization.
Method: This research has been done as a descriptive-analytical theoretical-practical study.
Result: By analyzing the resources, it became clear that the image of the city during the three periods mentioned has been changed so that in the period of modernism, the image presented by Lynch and his followers focused on subjects like environment perception and city imagery, and visually emphasizing on the physical factors of the environment.  In the postmodern period, the image of the urban environment, which sought to extract the perceived meaning of the environment and its emotions, was followed. With the start of the era of communication and globalization and the competitiveness of cities to attract capital, tourists and visitors to the image of the city were considered an important component in marketing and branding.
Conclusion: The image of the city is now somewhat distant from its original concept in the modern era, which is derived from physical issues, and is considered an important component in marketing and branding in combination with communication and information technology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • urban image
  • modernism
  • post modernism
  • globalization
  • urban branding
اسدی، درنا، رفیعیان، مجتبی، (1397). بررسی عوامل موثر بر بازآفرینی محلات تاریخی با تأکید بر رویکرد برندسازی شهری (نمونه موردی محله سنگ سیاه شیراز). مطالعات محیطی هفت حصار، 24(6) ، 5-14
آهنی، سمیه، کاکاوند، الهام، زارعی، فاطمه، پور محمدی، محمدرضا. (1397). بررسی کیفیت محیط شهری با تأکید بر ادراکات ذهنی شهروندان مورد مطالعاتی، شهر تبریز. آرمانشهر، 23، 283-293
بی نیاز، فاطمه، حنایی، تکتم، (1395). بازشناسی عناصر موثر بر خوانایی در ادراک بزرگسالان(مطالعه موردی بلوار امامیه مشهد). مطالعات شهری، 23، 17-28
پارسی پور، حسن، ضیا توانا، محمد حسن. (1392). پست مدرنیسم و شهر با تاکید بر الگوها و طرح­های برنامه­ریزی شهری، پژوهش و برنامه ریزی شهری، 4(16)، 57-67
پاکزاد، جهانشاه، بزرگ، حمیده. (1395). الفبای روانشاسی محیط برای طراحان. تهران: آرمان شهر.
جمالی، فیروز، حیدری چیانه، رحیم. (1388). بحثی درباره شهرسازی پست مدرن. نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، 43، 109-80.
جمالی، فیروز، ملکی، سعید. (1384). جستاری بر مکاتب مدرنیسم و پست مدرنیسم در معماری و شهرسازی. مسکنوانقلاب، 109. 5-21
حاتمی نژاد، حسین؛ جانبابانژاد، محمد حسین. (1389). پست مدرنیسم در شهرسازی. نشریه طلاعات جغرافیایی (سپهر)، 76، 66-61.
حاتمی­نژاد، حسین، فرجی ملایی، امین. (1392). نئولیبرالیسم و تاثیر آن بر فضای شهری (مطالعه موردی: شهرهای انگلستان). اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، 85، 24-18.
حاجی آبادی همدانی، آذین، ماجدی، حمید، جهانشاهلو، لعلا. (1396). معیارهای موثر بر شکلگیری تصویر ذهنی زنان از فضای شهری مطلوب. مطالعات شهری، 28، 3-13
خانیکی، هادی، (1392). جهانی شدن و ارتباطات، زمین ها و چشم اندازهای نظری، مطالعات راهبردی جهانی شدن، 10(4)، 7-33
دهبانی پور، رضا، خرم پور، یاسین. (1395). بررسی مولفه های پست مدرنیسم و عوامل مرتبط با آن (مطالعه موردی؛ جوانان شهر یزد). مطالعات توسعه اجتماعی-فرهنگی، 4(4)، 53-77
رابرتسون، رونالد. (1380). جهانی شدن، تئوری های اجتماعی و فرهنگ جهانی، ترجمه کمال پولادی، تهران: نشر ثالث و مرکز بین المللی گفتگوی تمدن ها
رضایی، رحیم, عباسی، محمد. (1389). اثرات جهانی شدن بر ماهیت، ساختار و عملکرد شهرها. آمایش سرزمین, 2(2)، 187-164.
رفیعیان مجتبی, فرجام رسول. (1390). تاثیر فرآیند جهانی شدن بر ساختار شبکه شهری جهان. ژئوپلیتیک، 7(2)، 145-105.
شکوهی بیدهندی، محمد صالح. (1389). محیط شهری سرشار از معنی: بازنگری کوین لینچ در برنامه ریزی سیمای شهر. مجله منظر، 7، 54-57.
صابری، عطیه سادات. (1391). شهرهای مدرن، پست مدرن، الکترونیک و دیدگاه انتقادی جغرافیدان. اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، 83، 96-94.
عاملی، سید رضا. (1384). دو فضایی شدن شهر: شهر مجازی ضرورت بنیادین برای کلان شهرهای ایران. مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 1(2و3)، 117-134
علومی، ابراهیم. (1398). جهانی شدن، مهاجرت‌های بین‌المللی و زبان‌ها. فصلنامه سیاست، 1(49)، 165-147.
علی الحسابی، مهران، چربگو، نصیبه، رضازاده، راضیه. (1396). ارایه مدل مفهومی معنای مکان و شاخص‌های تداوم آن (تحلیل پدیدارشناسانه تفسیری تجربیات زیسته افراد. باغ نظر، 14 (52)، 17-26.
فلاحت، محمدصادق، نوحی، سمیرا (1391). ماهیت نشانه ها و نقش آن در ارتقای حس مکان فضای معماری. هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 17 (1)، 17-25
فیروزی، محمدعلی، سجادیان، ناهید، علیزاده، هادی. (1389). تحلیل و ارزیابی ویژگی های شهرسازی در دوران پست مدرنیسم. فصلنامه جغرافیایی چشم انداز زاگرس، 6 (2)، 95-73.
قاراخانی، علیرضا، قاسمی نژاد، ماریه و باقری، آزاده (1395). تحلیل مدرنیسم و مدرنیته. کنفرانس بین المللی عمران، معماری، مدیریت شهری و محیط زیست در هزاره سوم، رشت.
قلمبر دزفولی، مریم. (1393). نگاهی به آرمانشهرهای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیر آن بر جنبه های شهرسازی. دو ماه نامه شهرنگار، 68-96، 32-42
قلی پور، آرین، ایوبی اردکان، محمد، پیدایش، الهه. (1390). بررسی عوامل موثر در شکل گیری تصویر شهر در راستای برندسازی موثر شهری، هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 45، 39-48.
کاشی، حسین، بنیادی، ناصر. (1392). تبیین مدل هویت مکان-حس مکان و بررسی عناصر و ابعاد مختلف آن نمونه موردی: پیاده راه شهر ری. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 18 (3)، 43-52
کرسول، جان دبلیو. (2009). طرح پژوهش رویکردهای کمی، کیفی و ترکیبی. ترجمه علیرضا شکیبامنش و مریم دانای طوس، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد علامه طباطبایی.
گوتدینر، مارک، باد، لسلی. (1390). مفاهیم اساسی در مطالعات شهری. ترجمه عبدالرضا ادهمی، تهران: انتشارات بهمن برنا
محمودی بختیاری، بهروز، ربانی، رویا. (1395). بازنمایی خوانایی شهرهای شمال در آثار اکبر رادی (مطالعه موردی دو نمایشنامه روزنه آبی و پلکان). نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 22(3)، 83-90
مرادی، غلامرضا، علی الحسابی، مهران. (1398). تبیین مدل تصویر ذهنی ارزیابانه در ادراک محیط (مورد پژوهی شهر بوشهر). تحقیقات جغرافیایی، 34(2)، 1-15
مرتهب، رامتین. (1395). معماری مدیا، رهیافت نوین طراحی هوشمند، پویا و پایدار. کنفرانس بین المللی معماری، شهرسازی، عمران  و هنر، تهران، 1-11
نوابخش، مهرداد، ملکی نظام آباد، رسول، معصومی، محمد تقی. (1388). رویکردی نوین به نمودهای جهانی شدن در کلانشهرهای کشورهای جنوب. هویت شهر، 3(5)، 110-99.
نوروز برازجانی, ویدا, امامی کوپائی, سمانه, صافیان, محمد جواد (1397). پدیدارشناسی، پاسخی به مسأله روش در فهم چیستی معماری (پیشامدرن سنتی). باغ نظر، 15(65)، 13-24
نوریان، فرشاد، میکائیلی، مهدی. (1397). مدل­سازی تصویر شهر جهت مشخص شدن اولویت های برندسازی شهری مطالعه موردی: شهر ارومیه. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 23(1)، 40-31.
واترز، ماکلوم (1379). جهانی شدن، ترجمه اسماعیل مردانی و سیاوش مرندی، تهران، نشر سازمان مدیریت صنعتی.
Ahani, S., Kakavand, E., Zarei, F., Pourmohammadi, M. (2018). Evaluating the Quality of City Environment by Emphasizing on Subjective Perceptions of Citizens, Case Study: Tabriz. Armanshahr Architecture & Urban Development, 11(23), 283-293. (in Persian)
Alalhesabi, M., Charbgoo, N., Rezazadeh, R. (2017). Presenting a Conceptual Model for Place Meaning and Continuity Indexes (Interpretative Phenomenological Analysis of Lived Experiences). Journal of Bagh- E Nazar, 14(52), 17-26. (in Persian)
Al-Ghamdi, S. A., & Al-Harigi, F. (2015). Rethinking image of the city in the information age. Procedia Computer Science65, 734-743.
Ameli, R. (2005). The spatialization of the city; the virtual city is a fundamental necessity for the metropolises of Iran. Jcsc, 1(2, 3), 117-134 (in Persian)
Asadi, D., Rafiyan, M. (2018). Investigating Effective Factors on Historical Neighborhoods Regeneration with Emphasis on Urban Branding Approach (Case Study: Sang-siah Neighborhood in Shiraz).Haft Shahr, 6 (24), 5-14(in Persian)
Ashorth, G. Voogd, H. (1990). Selling the City, Belhaven, London.
biniaz, F., hanaee, T. (2017). Recognition of factors affecting the readability of adult's perception, Case Study: Emamie Blvd-Mashhad. , 6(23), 17-28. (In persian)
Castillo-Villar, F. R. (2018). City branding and the theory of social representation. Bitacora Urbano Territorial28(1), 33-38.
Creswell, J. (2009). Research Design: Qualitative, Quantitative, And Mixed Methods Approaches, 3rd Ed, (translated by Shakibamanesh and Danaye toos,). Tabatabaei University: Tehran
Dehbanipor, R., Khorampour Y. (2016). Examination of postmodernism and its related factors Youth study in Yazd. scds. 4 (4), 53-77 (in Persian)
Fakaye, P.C. & Crompton, J.L. (1991) Image differences between prospective, first-time and repeat visitors to the lower Rio Grande valley. Journal of Travel Research, 30 (2), 10-16.
Falahat, M., Noohi, S. (2012). The Nature of Signs and Their Role in Enhancement of Sense of Place in Architectural Spaces. Honar-Ha-Ye-Ziba: Memary Va Shahrsazi, 17(1), 17-26 (in Persian)
Firozi, M., Sajadian, N., Alizadeh, H. (2010). Analysis and evaluation of urban planning features during postmodernism. IAUB, 6(2), 73-95 (IN PERSIAN)
Ghalambardezfoli, M. (2014). Take on utopias based on information technology and its impact on urban planning aspects. Shahrnegar, 68-96, 42-32 (in persian)
Gharhakhani, A., Ghaseminejad, M., Bagheri, A. (2016). Analysis of Modernism and Modernity. International Conference on Civil Engineering, Architecture and Urban Management, Rasht.
Gholipour, A., Abuee Ardakan, M., Peydayesh, E. (2011). A Study of Key Factors Affecting the Formation of Internal City Image along with Effective Urban Branding. Honar-Ha-Ye-Ziba: Memary Va Shahrsazi, 3(45), 39-48. (In persain)
Gold, J.R. and Ward, S.V. (1994). Place Promotion: The Use of Publicity and Marketing to Sell Towns and Regions (Book Review). Town Planning Review, 66(3), 329–343.
Harvey, D. (1989). The Condition of Post Modernism.1989, Basil Blackwell.
Hataminejad, H., Faraji, A. (2013). Neoliberalism and its impact on urban space. Scientific- Research Quarterly of Geographical Data (SEPEHR), 85, 18-24. (in Persian)
Hataminejad, H., Janbabanejad, M. (2011). Post Modernism in Urbanization. Scientific- Research Quarterly of Geographical Data (SEPEHR), 76, 61-66. (In Persian)
Hospers, G. (2010). Lynch's the Image of the City after 50 Years” City Marketing Lessons from an Urban Planning Classic. European Planning Studies, 18(12), 2073-2081.
Hospers, G. J. (2009). Lynch, Urry and city marketing: Taking advantage of the city as a built and graphic image. Place Branding and Public Diplomacy5(3), 226-233.
Imani, F., & Tabaeian, M. (2012). Recreating mental image with the aid of cognitive maps and its role in environmental perception. Procedia-Social and Behavioral Sciences32, 53-62.
Jamali, F., Heidari, R. (2009). Discussion about postmodern urbanism. Journal of the Faculty of Literature of Tabriz University, 44(180-181), 79-124. (in Persian)
Jamali, F., Maleki, S. (2005). A study of the schools of modernism and postmodernism in architecture and urban planning. Journal of Housing and Rural Environment, 110, (in Persian)
Jansson, J., & Power, D. (2006). The image of the city: Urban branding as constructed capabilities in Nordic city Regions. Nordic Council of Ministers.
Kaplan, R., & Kaplan, S. (1989). The experience of nature: A psychological perspective. CUP Archive.
Kashi, H., Bonyadi, N. (2013). Stating the Model of Identity of Place-Sense of Place and Surveying its Constituents Case Study: Pedestrian Passage of Shahre Rey. Honar-Ha-Ye-Ziba: Memary Va Shahrsazi, 18(3), 43-52. (In Persian)
Kavaratzis, M. (2004). From city marketing to city branding: Towards a theoretical framework for developing city brands. Place branding1(1), 58-73.
Kavaratzis, M. (2005). Place branding: A review of trends and conceptual models. The marketing review5(4), 329-342.
khaniki, H. (2014). Globalization and Communications, Theoretical Backgrounds and Perspectives. Strategic Studies of Public Policy, 4(13), 6-33. (in Persian)
Li, J. J., Ali, F., & Kim, W. G. (2015). Reexamination of the role of destination image in tourism: an updated literature review. E-review of Tourism Research12, 3-4, 191-209.
Luque-Martinez, T., Del Barrio-García, S., Ibanez-Zapata, J. A., & Molina, M. Á. R. (2007). Modeling a city’s image: The case of Granada. Cities24(5), 335-352.
Mahmoodi-Bakhtiari, B., Rabbani, R. (2017). Manifestation of Legibility of the Northern Iranian Cities in the Works of Akbar Radi: A Case Study of the Plays the Blue Opening, Death in the autumn, and Staircase. Honar-Ha-Ye-Ziba: Memary Va Shahrsazi, 22(3), 83-90. (in Persian)
Martinez. S. (2007). Postmodern Vs. modernism and city position. Journal of Technological Forecasting & Social Change, 74, 9-23.
Martins, M. (2015). The tourist imagery, the destination image and the brand image. Journal of Tourism and Hospitality Management3(2), 1-14.
Mohammadi, A., Maroofi, S. (2018). Evaluation of urban branding strategies in Iranian cities. International Journal of Human Capital in Urban Management, 3(2), 153-166.
Moradi G, Alalhesabi M. (2019). Evaluative Image Model in Perception of the Environment; Case Study of Bushehr City, Iran. GEORES, 34 (2), 269-280 (in Persian)
Mortaheb, R. (2016). Media architecture, a new approach to smart, dynamic and sustainable design, International Conference on Architecture and urban planning, Civil Engineering and art, Tehran. (In Persian)
Nasar, J. (1997). Evaluative Image of the City, Sage Publications.
Navabakhsh, M., Maleki nezamabad, R., Masomi, M. (2009). A new approach to globalization in metropolitan areas of southern countries. Hoviateshahr, 3(5), 99-110 (in Persian)
Nourian, F., Mikaeili, M. (2018). Modeling the city’s image in order to determine the priorities of city branding case study: Urmia City. Honar-Ha-Ye-Ziba: Memary Va Shahrsazi, 23(1), 31-40. (in Persian)
Nourouz borazjani, V., Emami Koupaei, S., Safian, M. (2018). Phenomenology: A Methodology for Understanding Traditional Architecture. Journal of Bagh- E Nazar, 15(65), 13-24. (In Persian)
Oloumi, E. (2019). Globalization, International Migrations and Languages. Political Quarterly, 49(1), 147-165. (in Persian)
Pakzad, j., Bozorg, H. (2016). The Introduction to Environmental Psychology for Designer (4th Ed.). Tehran: Armanshahr. (in Persian)
Parsipoor, H., Zieatavana, M. (2013). Postmodernism and city with emphasis on urban designing and planning patterns. Journal of Research and Urban Planning, 4(13), 57-76. (in Persian)
Pocock, D. & Hudson, R. (1978). Images of the Urban Environment. Macmillan, London responses, London, Routledge, UNESCAP.
Prilenska, V. (2012). City branding as a tool for urban regeneration: Towards a theoretical framework. Architecture and urban planning6, 12-16.
Rafiyan, M., Farjam, R. (2011). Globalization and its effect on world urban network structure. Geopolitics Quarterly, 7(22), 105-145. (in Persian)
Rezaii, R., Abbasi, M. (2010). Effects of globalization on the nature, structure and function of cities. Town and Country Planning, 2(2), 164-187 (in Persian)
Richards, G., & Wilson, J. (2004). The impact of cultural events on city image: Rotterdam, cultural capital of Europe 2001. Urban studies41(10), 1931-1951.
Riza, M., Doratli, N., & Fasli, M. (2012). City branding and identity. Procedia-Social and Behavioral Sciences35, 293-300.
Rizzi, P., & Dioli, I. (2010). From strategic planning to city branding: Some empirical evidence in Italy. PASOS. Revista de Turismo y Patrimonio Cultural8(3), 39-49.
Robertson, R. (2000). Globalization: Social Theory and Global Culture. (Translated by Poladi), Tehran: Sales (in Persian)
Saberi, A. (2012). Modern cities, postmodern, electronic, and critical views of geographers. Scientific- Research Quarterly of Geographical Data (SEPEHR), 21(83), 94-96. (In Persian)
Sarvari, H., & Majedi, H. (2012). The Role of Urban Design on the Branding of Urban Space. International Journal of Architecture and Urban Development2(2), 67-72.
Seamon, D. (2013). Lived bodies, place, and phenomenology: Implications for human rights and environmental justice. Journal of Human Rights and the Environment4(2), 143-166.
Shekohi Bidhendi, M. (2010). Urban environment, rich in meaning; review Kevin Lynch Landscape Planning. Manzar, 2 (7), 54-57 (in Persian)
Short .R (1998). The Human City. 2st end. Blackwell press. London.
Šiđanin, P. (2007). On Lynch's and post-Lynchians theories. Facta universitatis-series: Architecture and Civil Engineering5(1), 61-69.
Stern, E., & Krakover, S. (1993). The formation of a composite urban image. Geographical analysis25(2), 130-146.
Vaez, S., Burke, M., & Alizadeh, T. (2016, November). Urban Form and Wayfinding: Review of Cognitive and Spatial Knowledge for Individuals’ Navigation. In Australasian Transport Research Forum (ATRF), 38th, 2016, Melbourne, Victoria, Australia.
Warters, M. (2000). Globalization. (Translated by Mardani and Mardani,), Tehran: Industrial Management Institute. Yoon Jiyong, (2010). A Conceptual Model for City Branding Based on Semiotics.  A thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy, Department of Engineering and Design, Brunel University.