بازاندیشی در مدل‌سازی شهری: یک رویکرد نظری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 مربی، گروه شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

3 استاد، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

بیان مسئله: شهرسازی همچون دیگر علوم، در گذر زمان تحت تاثیر جریان‌های فکری مختلف قرار گرفته است. از بازاندیشی در مدل‌سازی شهری تحت تاثیر جایگزینی جریان‌های فکری، می‌توان به عنوان خلا در مطالعات مدل‌سازی شهری حاضر نام برد. اما به طور همزمان، بازاندیشی در خصوص مفهوم مدل و مدل‌سازی در حوزه علوم طبیعی به‌دفعات صورت پذیرفته است. این موضوع ضرورت بازاندیشی در مدل‌سازی شهری را تأکید می‌کند.
هدف: هدف از این پژوهش، بررسی و بیان دیدگاه‌های متأخر در تفکر مدل‌سازی در علوم طبیعی و در ادامه بسط آن به مدل‌سازی شهری، به‌منظور بازاندیشی در آن است.
روش:  در این پژوهش از شیوه اسنادی در بررسی سیر تاریخی تفکر مدل‌سازی بهره گرفته شده است. سؤال اصلی تحقیق آن است که رابطه مدل-تئوری در علوم طبیعی چگونه تعریف شده است و چگونه می‌توان آن رابطه را بر مدل‌سازی شهری بسط داد.
یافته ­ها: یافته‌های پژوهش نشانگر آن است که نگاه به مدل به‌عنوان واسطه‌گر میان پدیده و تئوری، طیفی جامع از کارکردها را برای مدل متصور است که غفلت از آن‌ها مدل را ناقص می‌نماید. درنهایت، تعریفی نوین از مدل‌سازی شهری ارائه شده است که در آن مدل ابزاری در خدمت تئوری نیست، بلکه ماهیتی نیمه‌مستقل و واسطه‌گر است که در جایگاهی برابر با تئوری می‌تواند موجب تضعیف یا تقویت تئوری شود. علاوه بر آن مشخص شد که مدل برای استفاده از تمام ظرفیت کارکردی خود نیازمند تئوری‌های پشتیبان قوی و شناخت درست از پدیده تحت بررسی است.
نتیجه ­گیری: نتایج این مطالعه مدل‌سازی را یک تخصص معرفی می‌کند و نه یک مهارت ابزاری.

تازه های تحقیق

  • مدل ابزاری در خدمت تئوری نیست بلکه رابطی میان تئوری و پدیده است.
  • دوره مصرف مدل فاقد تئوری، منقضی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Rethinking Over Urban Modeling: A Theoretical View

نویسندگان [English]

  • Farshad Nourian 1
  • Meisam Alipour 2
  • Esfandiar Zebardast 3
1 Associate Professor, School of Urban Planning, Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Lecturer, Urban Planning Department, Faculty of Art, University of Bojnord, Bojnurd, Iran
3 Professor, School of Urban Planning, Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background: Urban Planning like other sciences has been affected of the different thinking streams. Rethinking over urban modeling based on theoretical view is the gap in contemporary urban studies. More than half a century has passed since the first use of models in urban planning. Simultaneously, rethinking on modeling concept has been made in natural sciences which is why urban modeling needs to take this necessity into account. Through a historical analysis in the first section, the primary aim is to inform the reader about a debate on model-theory interaction. This debate concludes that without supportive theories, models are meaningless.
Objectives: This paper focuses on the field of urban planning to figure out how the composition of Theory-Model has been shaped over the past decades.
Methodology: This paper is a documentary research in Macro scale which stays away from applied researches.
Results: This study offers some advices on how to make the model application successful, constructive and, above all, theoretically oriented more than it had been within the urban planning discipline and practice in the past. Also, through systematic literature review covering Deutsch’ work in 1951 until today, the paper theoretically studied urban modeling and periodically classified them.
Conclusion: Based on the critical review, we found that a new definition of urban models is needed to tie them to theories and phenomena. Furthermore, models are not tools in serve of theories anymore. In addition, papers’ results introduce urban modeling as an expertise rather than an instrumental skill.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban modeling
  • Phenomenon
  • Theory
  • Model
  • Interaction

مراجع

امید، مسعود. (1374). فلسفه علم چیست؟ کیهان اندیشه، 64 (11)، 165-174.
بوچانی، محمدحسین. (1383). «عدالت اجتماعی و شهر»، بابی تازه در مطالعات جغرافیایی. کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، 86، 104-106.
جعفرنژاد، احمد. (1368). تئوری و تئوری سازی. علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، 1 (1)، 128-135.
صادقی فسایی، سهیلا و عرفان منش، ایمان. (1394). مبانی روش شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی؛ مورد مطالعه: تأثیرات مدرن شدن بر خانواده ایرانی. راهبرد فرهنگ، 8 (29)، 61-91.
فلاحیان، ناهید. (1378). عدالت اجتماعی و شهر. کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، 20، 14-17.
 
Abukhater, A. (2009). Rethinking planning theory and practice: a glimmer of light for prospects of integrated planning to combat complex urban realities. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 2 (11), 64-79.
Achinstein, P. (1968). Concepts of science: a philosophical analysis. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Alonso, W. (1971). Beyond the inter-disciplinary approach to planning. Journal of the American Institute of Planners, 37 (3), 169-173.
Anas, A. (1982). Residential Location Markets and Urban Transportation. Economic Theory, Econometrics and Policy Analysis With Discrete Choice Models.
Bailer-Jones, D. (2004). Review: Making truth: Metaphor in science. The British Journal for the Philosophy of Science, 55 (4), 811-815.
Bailer-Jones, D. M. (1999). Tracing the Development of Models in the Philosophy of Science. In L. Magnani, N.J. Nersessian, & P. Thagard (Eds.), Model-based reasoning in scientific discovery (pp. 23-40). Boston, MA: Springer.
Bailer-Jones, D. M. (2002). Scientists' thoughts on scientific models. Perspectives on Science, 10 (3), 275-301.
Bailer-Jones, D. M. (2003). When scientific models represent. International Studies in the Philosophy of Science,17 (1), 59-74.
Bailer-Jones, D. M. (2009). Scientific models in philosophy of science. Pittsburgh, Pa: University of Pittsburgh Pre.
Batty, M. (1976). Urban modelling. Cambridge: Cambridge University Press Cambridge.
Batty, M. (1979). Progress, success, and failure in urban modelling. Environment and planning A, 11 (8), 863-878.
Batty, M. (2009). Urban modeling. International Encyclopedia of Human Geography. Oxford, UK: Elsevier.
Batty, M. (2013). The new science of cities. London, England: The MIT Press.
Batty, M. (2017). Science in Planning: Theory, Methods and Models. In T. W. Sanchez (Ed.), Planning Research and Knowledge (pp. 241-254). London, England: Routledge.
Bhushan, N., & Rosenfeld, S. (1995). Metaphorical models in chemistry. Journal of Chemical Education, 72 (7), 578.
Binder, G. (2012). Theory (izing)/practice: The model of recursive cultural adaptation. Planning Theory, 11 (3), 221-241.
Boochani, M. (2004). Social Justic and City. Month’s book of History and Geography, 86, 104-106 (in Persian)
Boyce, D. E. (1984). Urban transportation network-equilibrium and design models: recent achievements and future prospects. Environment and planning A, 16 (11), 1445-1474.
Bradie, M. (1998). Models and metaphors in science: the metaphorical turn. Protosociology,12, 305-318.
Fainstein, S. S., & DeFilippis, J. (2015). Readings in planning theory. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Flyvbjerg, B. (2001). Making social science matter: Why social inquiry fails and how it can succeed again.Cambridge: Cambridge university press.
Foot, D. (2017). Operational urban models: an introduction. London, England:Routledge.
Fallahiyan, N. (1999). Social Justic and City. Month’s book of History and Geography, 20, 14-17. (in Persian)
Friedmann, J. (2008). The uses of planning theory a bibliographic essay. Journal of Planning Education and Research, 28 (2), 247-257.
Jafarnejhad, A. (1989). Theory and Theorizing. Human Sciences Univesity of Azzahra, 1 (1), 128-135. (in Persian)
Harris, B. (1965). New tools for planning. Journal of the American Institute of Planners, 31 (2), 90-95.
Harris, B. (1988). The emerging unity of science and humanism in planning. Journal of the American Planning Association, 54 (4), 521-524.
Harris, B. (1994). The Real Issues Concerning Lee's “Requiem”. Journal of the American Planning Association, 60 (1), 31-34.
Harvey, D. (2010). Social justice and the city (Vol. 1). Ga: University of Georgia Press.
Helly, W. (1975). Urban systems models. Waltham, Mass: Academic Press.
Hesse, M. (1966). Models and analogies in science. Notre Dame, Ind: University of Norte Dame Press.
Hutten, E. H. (1954). The role of models in physics. The British Journal for the Philosophy of Science, 4 (16), 284-301.
Klosterman, R. E. (1994a). An introduction to the literature on large-scale urban models. Journal of the American Planning Association, 60 (1), 41-44.
Klosterman, R. E. (1994b). Large-scale urban models retrospect and prospect. Journal of the American Planning Association, 60 (1), 3-6.
Kuhn, T. S. (1974). Second thoughts on paradigms. The structure of scientific theories, 2, 459-482.
Lee Jr, D. B. (1973). Requiem for large-scale models. Journal of the American Institute of Planners, 39 (3), 163-178.
Magnani, L., & Nersessian, N. J. (2002). Model-based reasoning: science, technology, values. Berlin: Springer Science & Business Media.
McFadden, D. (1974). The measurement of urban travel demand. Journal of public economics, 3 (4), 303-328.
Merton, R. K. (1967). On theoretical sociology: five essays, old and new. New York: Free Press.
Morgan, M. S., & Morrison, M. (1999). Models as mediators: Perspectives on natural and social science (Vol. 52), Cambridge: Cambridge University Press.
Nersessian, N. J. (1999). Model-based reasoning in conceptual change. In L. Magnani, N.J. Nersessian, & P. Thagard (Eds.), Model-based reasoning in scientific discovery (pp. 5-22). Boston, MA: Springer.
Omid, M. (1995). What is Philosophy of Science? Keyhan e Andishe, 64 (11), 165-174. (in Persian)
Pack, H., & Pack, J. R. (1977). The Resurrection of the urban development model. Policy Analysis, 3 (3), 407-427.
Paton, R. C. (1992). Towards a metaphorical biology. Biology and Philosophy,7 (3), 279-294.
Paulley, N. J., & Webster, F. V. (1991). Overview of an international study to compare models and evaluate land‐use and transport policies. Transport Reviews, 11 (3), 197-222.
Putman, S. H. (1979). Urban residential location models (Vol. 13). Netherlands: Springer.
Roy, A. (2011). Urbanisms, worlding practices and the theory of planning. Planning Theory, 10 (1), 6-15.
Sadeghi Fasaee, S., & Erfan Manesh, I. (2015). Introduction to methodologhy of Socumentary research in Social sciences; case study: effect of modernization on Iranian Family. Culture Strategy, 8 (29), 61-91. (in Persian)
Sayer, R. (1979). Understanding urban models versus understanding cities. Environment and planning A, 11 (8), 853-862.
Sayer, R. A. (1976). A critique of urban modelling: from regional science to urban and regional political economy. Progress in Planning, 6, 187-254.
Sutton, R. I., & Staw, B. M. (1995). What theory is not. Administrative science quarterly, 40 (3), 371-384.
 
 
دانش شهرسازی
دوره 4، شماره 4
دی 1399
صفحه 1-18

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 دی 1398
  • تاریخ بازنگری: 06 اردیبهشت 1399
  • تاریخ پذیرش: 10 خرداد 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار