ارزیابی و امکان‌سنجی تحقق رویکرد شهر کم‌کربن در شهر ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

2 دانشیار، گروه شهرسازی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

10.22124/upk.2024.25538.1886

چکیده

بیان مسئله: انتشار زیاد دی‌اکسید کربن که بررسی ها نشان میدهد 75 درصد از این انتشارات را شهرها به خود اختصاص می‌دهند و تغییرات دمایی در ایران‌ باعث تشدید مخاطرات طبیعی مانند کمبود آب، بیابان‌زایی خواهد بود، هرچند که این تهدیدات امروز نیز احساس میشود، اما در آینده خطرناک‌تر خواهد بود، بنابراین برای نجات به اقدامات احتیاطی برای مقابله با این شرایط که احتمال وقوع آن در آینده نزدیک زیاد است نیاز داریم.
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی و امکان‌سنجی تحقق رویکرد شهر کم‌کربن در شهر اورمیه می‌باشد؛ هم‌چنین شناسایی عامل‌های تاثیرگذار در تحقق شهر کم‌کربن از اهداف خرد پژوهش حاضر می‌باشد.
روش: روش تحقیق پژوهش توصیفی–تحلیلی می‌باشد. در این پژوهش بعد از استخراج شاخص ها از روش تحلیل عاملی مهمترین شاخص‌های شهر کم‌کربن رتبه بندی شدند و برای سطح بندی معیارها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. اطلاعات نیز با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و با مطالعه منابع تخصصی، مفاهیم مرتبط با گرم شدن زمین و شهر کم کربن عامل های آن استخراج شده و پس از شناخت و ارزیابی با استفاده از اسناد و پرسشنامه و مشاهدات میدانی و مصاحبه با کارشناسان و سازمان‌های مربوطه، شهر اورمیه جهت امکان سنجی تحقق شهر کم‌کربن ارزیابی شده است.
یافته ها: نتایج بررسی وضعیت موجود نشان داد، در بین مؤلفه‌های شهر کم‌کربن، مؤلفه فرم شهری نامناسب‌ترین وضعیت را داشته است. از بین عامل-های تعیین‌کننده در تحقق شهر کم‌کربن عامل حمل و نقل (دسترسی) مهمترین عامل شناسایی شده توسط کارشناسان بود که حدود 33 درصد در تحقق شهر کم‌کربن مؤثر است.
نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان‌دهنده این است که با اصلاح شبکه شهری، توسعه پیاده‌راه‌ها، حذف پارکینگ‌ها و ترویج استفاده از وسایل نقلیه پاک و کم مصرف می‌توان به استانداردهای شهر کم‌کربن نزدیک شد و اثرات مخرب گازهای گلخانه‌ای را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation and Feasibility Study on the Implementation of Low Carbon City in Urmia

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Jabbarpour Mehrabad 1
  • Asghar Abedini 2
1 Ph.D student of Islamic Urbanism, Faculty of Architecture and Urbanism, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran
2 Associate Professor, Department of Urban Planning, Faculty of Architecture, Urban Planning and Art, Urmia University, Urmia, Iran
چکیده [English]

Background: Temperature changes in Iran and the increase in the emission of greenhouse gases in the cities and, as a result, the high emission of CO2 as a greenhouse gas will intensify the existing natural hazards such as water shortage and desertification, although these threats are still felt today, but it will be dangerous in the future, so it depends on taking precautionary measures to deal with this situation.
Objectives: The main goal of the current research is to evaluate and feasibility of realizing the low-carbon city approach in Urmia city.
Method: The research method is descriptive-analytical research. After extracting the indicators from the factor analysis method, the most important criteria and indicators of the low-carbon city were ranked, and then SPSS software was used to level the criteria. The information is also extracted by using library studies and by studying specialized resources, concepts related to global warming and the low carbon city and after knowing and evaluating the desired research with The use of documents, questionnaires, field observations and interviews with relevant experts and organizations, the city of Urmia has been evaluated for the realization and feasibility of a low-carbon city.
Result: The results of examining the current situation showed that among the components of the low carbon city, the urban form component had the most inappropriate situation. Among the determining factors in the realization of a low-carbon city, the factor of transportation was the most important factor identified by experts, which is about 33% effective in the realization of a low-carbon city.
Conclusion: This factor shows that by improving the urban network, developing sidewalks, removing parking lots and promoting the use of clean and low-energy vehicles, it is possible to approach the standards of the low-carbon city and reduce the harmful effects of greenhouse gases. Finally, it is concluded that in order to improve the unfavorable situation of Urmia city, the factors identified in achieving a low carbon city should be considered by the planners, officials, architects and urban planners. At least it came close to the low carbon city realization standards.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation
  • Low-Carbon City
  • Sustainable Development
  • Climate Change
  • Urmia City
آقاعمو، راضیه السادات. (1392). ارائه راهکار و سیاست‌های مناسبی برای تحقق شهر کم‌کربن نمونه موردی: شهر ری، تهران، پایان‌نامه منتشر شده کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر، تهران، دانشکده معماری و شهرسازی، گروه برنامه‌ریزی شهری.
بحرینی، سید حسین و مکنون، رضا. (1380). توسعه شهری پایدار: از فکر تا عمل، محیط شناسی، 27 (27)، 41-60. https://dorl.net/dor/20.1001.1.10258620.1380.27.27.6.4.
پیوند، ندا (1397)، امکان سنجی راهبرد زیست‌محیطی شهر کربن صفر (مطالعه موردی: شهر کرد)، پایان‌نامه منتشرشده کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری.
رامیار، رضا. (1397). اصول راهبردی طراحی ساختارهای محیطی شهری جهت تطبیق با تغییرات اقلیمی (در مقیاس های خرد)، پایان‌نامه منتشر شده دکتری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، گروه معماری.
روار، بهزاد. (1395). مطالعه پتانسیل اقلیمی آلودگی هوای شهر اورمیه، پایان‌نامه منتشرشده کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، دانشکده علوم جغرافیایی، گروه آب و هواشناسی.
 شیخی، سعیده؛ حبیب، فرشته و حبیب، فرح. (1401). تدوین مدل مفهومی و ارزیابانه شهرهای کم‌کربن، نشریه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 24(8)، 61-75. https://doi.org/10.30495/jest.2023.68388.5713.
غنی کله لو، مینا. (1396). امکان سنجی تحقق رویکرد شهر کم‌کربن در شرایط ایران و ارائه برنامه (نمونه موردی: شهر جدید صدرا)، پایان‌نامه منتشر شده کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران پردیس هنرهای زیبا، دانشکده شهرسازی، گروه برنامه‌ریزی شهری.
فرمند، مریم. (1393). طراحی محله شهری با رویکرد کم‌کربن و بدون کربن (نمونه موردی: منطقه 22 تهران)، پایان‌نامه منتشر شده کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، دانشکده هنر و معماری، گروه طراحی شهری.
لطفی، سهند؛ شعله، مهسا؛ فرمند، مریم؛ فتاحی، کاوه. (1395). تدوین معیارهای طراحی شهری برای محله‌های بدون کربن، فصلنامه علمی پژوهشی نقش جهان، 2 (1-6)،80-92. http://dorl.net/dor/20.1001.1.23224991.1395.6.1.6.4.
محمدی ده چشمه، مصطفی؛ قائدی، سهراب و پیوند، ندا. (1399). امکان سنجی ‌راهبرد ‌زیست محیطی ‌شهر‌کربن ‌صفر‌ در ‌شهرکرد، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 79 (3)، 41-60. https://doi.org/10.22108/gep.2020.122584.1291.
محمودی، وحید و ماجد، وحید. (1391). برنامه‌ریزی توسعه پایدار شهری با رویکرد برنامه‌ریزی هسته‌ای (پیشنهادی برای برنامه‌ریزی توسعه پایدار شهری تهران)، فصلنامه علمی راهبرد، 21 (3)، 43-72. https://dorl.net/dor/20.1001.1.10283102.1391.21.3.2.8.
مرادی، آذر؛ چاره‌جو، فرزین. (1400)، برنامه‌ریزی راهبردی توسعه پایدار با رویکردی ویژه بر شهر کم‌کربن (مطالعه موردی: شهر سنندج)، فصلنامه علمی پژوهشی برنامه‌ریزی شهری، 12(46)، 111-129. https://doi.org/10.30495/jupm.2021.4063.
مهندسان مشاور معماری و شهرسازی طرح و آمایش. (1389). طرح تجدید نظر طرح جامع اورمیه، اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجان غربی.
مهندسان مشاور معماری و شهرسازی طرح و آمایش. (1394). طرح تفصیلی اورمیه، اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجان غربی.
 موسوی‌سروینه باغی، الهه سادات. (1393). تدوین راهنمای طراحی شهری جهت توسعه شهری سالم با رویکرد کاهش کربن نمونه موردی سمنان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده هنر و معماری، گروه طراحی شهری.
References
Abbass, K., Qasim, M., Song, H., Murshed, M., Mahmood, H., Younis, I. (2022). A review of the global climate change impacts, adaptation, and sustainable mitigation measures, Environmental Science and Pollution Research (2022) 29:42539–42559.  https://doi.org/10.1007/s11356-022-19718-6.
American Institute of Architects. (2011). Low –Carbon Communities: An Analysis of the State of Low-Carbon Community Design; American Institute of Architects (AIA).
Chavez, A., & Ramaswami, A. (2013). Articulating a trans-boundary infrastructure supply chain greenhouse gas emission footprint for cities: Mathematical relationships and policy relevance. Energy Policy, 54, 376- 384. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2012.10.037.
Cheng, D., Xue, Q., Hubacek, K., Fan, J., Shan, Y., Zhou, Y., Coffman, D., Managi, S., Zhang, X. (2022). Inclusive wealth index measuring sustainable development potentials for Chinese cities, Global environmental change, Elsevier, 72. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2021.102417.
Cheng, J., Yi, J., Dai, Sh., Xiong, Y. (2019). Can low carbon city construction facilitate green growth? Evidence from China’s pilot low-carbon city initiative, Journal of cleaner production, Elsevier, 231, 1158-1170. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.05.327.
Condon, P. M., (2012). Seven rules for sustainable communities: design strategies for the post carbon world. Island Press.
Dai Qing, Z., & Matsouka,Y. (2013). Low carbon society scenario towards 2030 guangzho a win-win strategy for climate change and sustainable development of regional economy, energy strategy research center, Guangzhou institute, energy research institute, national development and reform commission graduate school of engineering, Kyoto university, 1-22.
Department for Environment, Food and Rural Affairs. (2007).
Fawzy, S., Osman, A., Doran, J., Rooney, D. (2020). Strategies for mitigation of climate change: a review, Evironmental Chemistry Letters, 18, 2069-2094. http://dx.doi.org/10.1007/s10311-020-01059-w.
Gorski, J., Yantovsky, E. (2010). Zero emissions future city, Clean Energy Systems and Experiences, October 2010, 165-178. http://dx.doi.org/10.5772/10079.
Ipcc. (2013). CLIMATE CHANGE 2013 The Physical Science Basis.
Leppänen, S., Saikkonen, L., Ollikainen, M. (2014). Impact of Climate Change on cereal grain production in Russia: Mimeo. in AgriculturalGoods and Bads: Essays on Agriculture and Environmental Externalities.
Li, W., Yi, P. (2020). Assessment of city sustainable-coupling coordinate development among economy, society and environment, Journal of Cleaner production, Elsevier, 152. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.120453.
Liu, Z., Yu, J., Zhang, D. (2011). Study on Low-Carbon Building Ecological City Construction in Harmonious Beibu Gulf Culture. Procedia Environmental Sciences, 10, 1881- 1886. http://dx.doi.org/10.1016/j.proenv.2011.09.294.
Onder, S., & Dursun, S. (2011). Global Climate Changes and Effects on Urban Climate of Urban Green Spaces, Int. J. of Thermal & Environmental Engineering Volume 3, No. 1 (2011) 37-41. http://dx.doi.org/10.5383/ijtee.03.01.006.
Tan, S., Yang, J., Yan, J., Lee, Ch., Hashim, H., Chen, B. (2016). A holistic low carbon city indicator framework for sustainable development, Applied Energy. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2016.03.041.
WCED. (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future, Oxford Univ. Press (1987), ISBN: 0-19-282080-X.
Wei, T. (2011). Building Low-carbon Cities Through Local Land Use Planning: Towards an Appropriate Urban Urban Development Model for Sustainability, A thesis, Presented to the Faculty of The Graduate College at the University of Nebraska, University of Nebraska – Lincoln.
Wentong, Z., & Hu, Y. (2010). Planning Strategy and Practice of Lowcarbon City Construction, Development in Wuhan, China,43th ISOCARP Congress 2010.
 Wenyao, Y. (2010). Practice and Innovation of Low-carbon Concept in the Planning of Hongqiao Business District, the impact of spatial planning, urban design and built form on urban sustainability, 46th ISOCARP Congress.
Yang, J. (2013). Strategies for Low-Carbon Green Growth and Urban Management in Korea, Journal of Urban Management, 1, 85–101. https://doi.org/10.1016/S2226-5856(18)30066-9.
Yeng, S. (2009). A tale of two low carbon cities, 45th ISOCARP Congress 2009.