برساخت داوری‌های برنامه‌ریزان در رهیافت فرهنگِ برنامه‌ریزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدرس گروه شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

چکیده

با توجه به لزوم مطالعه رابطه بین برنامه­ریزی فضایی و بسترهای فرهنگی، هدف این مقاله ارائه چارچوبی نظری و انگاشتی برای تحلیل نظام­مند از کاربست­های برنامه­ریزی مرتبط با بستر اجتماعی و فرهنگی می­باشد. درک رابطه بین برنامه­ریزی فضایی به­عنوان ابزار عملکردی سیاست قلمرویی و بستر فرهنگی شامل الگوهای اقتصادی-اجتماعی و هنجارها، ارزش­ها، سنت­ها و نگرش­های فرهنگی مرتبط بواسطه معرفی انگاشت فرهنگ برنامه­ریزی امکان­پذیر است. فرهنگ برنامه­ریزی به مثابه یک سیستم فرهنگی، تصمیم­ها و داوری­های برنامه­ریزان متاثر از چارچوب­های فردی و جمعی مشترکی است که برنامه­ریزان بواسطه آن، بَستر برنامه­ریزی را درک می­کنند. به سخن دیگر، فرهنگ برنامه­ریزی به پیش زمینه فکری و ارزش های به اشتراک گذاشته شده عاملان درگیر در تمامی مراحل فرایند برنامه­ریزی (تنظیم دستورکار، تصمیم سازی و اجرا) اشاره دارد که بر رفتار و عمل آن­ها تاثیر گذار است. برنامه­ریزان در فرایند کار روزانه خود به داوری متفاوتی دست می­­یازند آن­ها مشکل برنامه­ریزی را تعریف کرده، اهداف کلان و خرد برنامه­ریزی را تدوین نموده و به اجرای ابزارهای مشخص برای توسعه فضاها، همسایگی­ها، شهرها و مناطق مطلوب و مناسب می­پردازند. آن­ها همواره جهان را از دید دریچه­های فرهنگی درک می­کنند که متشکل از نگرش­ها، ارزش­ها، قواعد، استانداردها و باورهای انباشته یافته و رسوب کرده مشترک فرد برنامه­ریز و نهادهای برنامه­ریزی است. به منظور درک و قیاس کاربست­ها و داوری­های برنامه­ریزی، چارچوب انگاشتی متشکل از ابعاد چارچوب­های شناختی برنامه­ریزان، کنش­گران و تعاملات آن­ها، محیط نهادی و سیستم برنامه­ریزی و محیط اجتماعی معرفی شده است که بر برنامه­ریزی و داوری­های برنامه­ریزان تاثیر گذار است. هدف اصلی چنین بازجُستی، اجتناب از اِنگاشت­پردازی تقلیل­گرایانه از سیستم برنامه­ریزی و مُنفعل دانستن برنامه­ریزان از تفسیر و بازتفسیر قواعد و هنجارها در قالب انگیزه­های فردی و جمعی می­باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Construction of the Planners’ Judgments in the Planning Culture Approach

نویسنده [English]

  • Pooyā Joodi Gollar
Architecture and Urbanism faculty, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Considering the importance of studying the relations between spatial planning and cultural contexts, the aim of this paper was to provide a theoretical and conceptual framework for a systematic analysis of planning practices related to a cultural and social context. Understanding the relationships between the spatial planning as an operative instrument of the territorial policy and the cultural context—including the specific socioeconomic patterns and the related cultural norms, values, traditions, and attitudes—is possible by introducing the concept of ‘the planning culture’. Through perception of the planning culture as a cultural system, decisions and judgements of the planners are influenced by both the individual and collectively shared cognitive frameworks, through which planners perceive the planning context. In other words, planning culture refers to the mental predispositions and the shared values of those involved at all stages of the planning processes (agenda setting, decision making and implementation) which could influence their behavior and action. Planners make different judgements in their daily work process – they define the planning problem, they formulate goals and objectives and imple­ment certain instruments to develop good or desirable places, neighbourhoods, cities or regions. They always perceive the world through a ‘cultural lens’ which consists of the commonly shared accumulated attitudes, values, rules, standards and beliefs of both the individual planners and the planning institutions. To understand and compare the planning practices and judgements, the conceptual framework – consisting of the dimensions such as the cognitive frameworks of the individual planners; actors and their interactions; the institutional context and the planning system and the social context has been introduced. These dimensions could influence the planning and planners’ judgements. The goal of such investigation has been to avoid the reductionist conceptualization of the spatial planning and considering the planners as those who are so passive that could not interpret and re-interpret the rules and norms in the framework of their individual and collective motivations.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • Planning Culture
  • Spatial Planning
  • judgements of planners
  • Cultural Context
آبرام، س .(1392). فرهنگ و برنامه­ریزی، مترجم: محمد خانی، تهران: تیسا.
برگر، پ و لوکمان، ت. (1394). ساخت اجتماعی واقعیت: رساله­ای در جامعه­شناسی شناخت، مترجم: فریبرز مجیدی. تهران: شرکت و انتشارات علمی و فرهنگی.
هیلیر، ج. (1394). سایه­های قدرت- حکایت دوراندیشی برنامه­ریزی کاربری اراضی. مترجم: ک. پولادی، تهران: جامعه مهندسین مشاور ایران.
Abram, S. (2000). Planning the public: some comments on empirical problems for planning theory. Journal of Planning Education and Research, 19, 351—7.
Bolan, R. (1971). The Social Relations of the Planner. Journal of the American Institute of Planners, 37(6), 386-396. doi:10.1080/01944367108977388
Commission of the European Communities – CEC (1997) The EU Compendium of Spatial Planning Systems and Policies, Regional Development Studies, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg.
Booth, P. (1993). The cultural dimension in compara­tive research: Making sense of devel-opment control in France. European Planning Studies, 1(2), 217–229. doi:10.1080/09654319308720210
Davoudi, S. (2015). Planning as practice of knowing. Planning Theory, 1-16.
Dear, M. (2000). The Postmodern Urban Condition. Oxford: Blackwell
De Vries, J. (2015). Planning and Culture Unfolded: The Cases of Flanders and the Netherlands. European Planning Studies, 1-19. doi:10.1080/09654313.2015.1018406
Ernste, H. (2012). Framing Cultures of Spatial Planning. Planning Practice and Research, 27(1), 87-101. doi:10.1080/02697459.2012.661194
Faludi, A. (2005). The Netherlands:A Culture with a Soft Spot for Planning. In B. Sanyal, Comparative Planning culture (pp. 285-308). London: Routledge.
Friedmann, J. (2005). Planning Cultures in Transition. In B. Sanyal, Comparative Planning Cultures (pp. 29-44.). London: Routledge
Furst, D. (2009). Planning Cultures En Route To A Better Comprehension Of Planning Process? In j. knieling, & F. othengrafen, Planning culture in europe:decoding cultural phenomena in urban and regional planning. Farnham: Ashgate.
Getimis, P. (2012). Comparing Spatial Planning Systems and Planning Cultures in Europe. The Need for a Multi-scalar Approach. Planning Practice and Research, 27(1), 25–40. doi:10.1080/02697459.2012.659520
Gullestrup, H. (2006). Cultural analysis: Towards cross-cultural understanding. Aalborg, Denmark: Aalborg University Press.
Harris, M. (1999) Theories of Culture in Postmodern Times, Sage Publications, London.
Healey, P. (1997). An institutionalist approach to spatial planning. In P. Healey, A. Khakee, A. Motte, & B. Needham, Making Strategic Spatial Plans (pp. 20-35). London: UCL Press.
Hofstede, G. (2001). Culture’s consequences: Com­paring values, behaviors, institutions, and organiza­tions across nations (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Holden, N. (2002). Cross-cultural management: A knowledge management perspective. Harlow, UK: Pearson Education.
Innes, J.E. and J. Gruber (2001) Planning Styles in Conflict at the San Francisco Bay Area’s Metropolitan Transportation Commission, Working Paper 09/2001, Institute of Urban and Regional Development, University of California, Berkeley.
Keller, D., Koch, M., & Selle, K. (1996). ‘Either/or’ and ‘and’: first impressions of a journey into the planning cultures of four countries. Planning Perspectives, 11, 41–54. doi:10.1080/026654396364925
Knieling , J., & Othengrafen, F. (2015). Planning Culture—A Concept to Explain the Evolution of Planning Policies and Processes in Europe? European Planning Studies, 1-17. doi:10.1080/09654313.2015.1018404
Knieling, J., & Othengrafen, F. (2009). Planning Cultures in Europe. Decoding Cultural Phenomena in Urban and Regional Planning. Farnham: Ashgate.
Ligget, H and Perry, D.C. (1995). Spatial Practices: An Introduction, in: Ligges, H. and Perry, D.C. (eds) Spatial Practices: Critical Explorations in Social Spatial Theory, Thousand Oaks, CA, Sage Publications, 1-12.
Neuman, M. (2007). How we use planning: Planning cultures and images of future. In L. D. Hopkins , & M. A. Zapata, engaging the future Forecasts, Scenarios, Plans, and Projects (pp. 155-174). Cambridge: MA: Lincoln Institute of Land Policy.
Newman, P. and A. Thornley (1996) Urban Planning in Europe. International Competition, National Systems, and Planning Projects, Routledge, New York.
Othengrafen, F. (2014). The Concept of Planning Culture: Analysing How Planners Construct Practical Judgements in a Culturised Context. E-planning Research, 1, 1-17. doi:10:4018/ijepr.2014040101
Reimer, M., & Blotevogel, H. (2012). Comparing Spatial Planning Practice in Europe: A Plea for Cultural Sensitization. Planning Practice and Research, 27(1), 7-24. doi:10.1080/02697459.2012.659517
Sanyal, B. (2005). Comparative Planning culture . New York: Routledge.
Steinhauer, C. (2011). International Knowledge Transfer - Analysis of Planning Cultures. REAL CORP, (pp. 483-493). Essen.
Schön, D. A., & Rein, M. (1994). Frame reflection. Towards the resolution of intractable policy contro­versies. New York, NY: Basic Books.
Schein, E. H. (2004). Organizational culture and leadership (3rd ed.). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Trompenaars, F., & Hampden-Turner, C. (2005). Riding the waves of culture: understanding cultural diversity in business (2nd ed.). London, UK: Nicholas Brealey Publishing.
Vettoretto, L. (2009). Planning cultures in Italy: Reformism, laissez-faire and contemporary trends. In J. Knieling, & F. Othengrafen (Eds.), Planning cultures in Europe: Decoding cultural phenomena in urban and regional planning (pp. 189–204). Farnham, UK: Ashgate.
Watson, V. (2002). Do we learn from plan­ning practice? The contribution of the practice movement to planning theory. Journal of Plan­ning Education and Research, 22(2), 178–187. doi:10.1177/0739456X02238446
Young, G. (2008). Reshaping planning with culture. Aldershot: UK: Ashgate.