تحلیلی بر جایگاه سرمایه های اجتماعی در بازآفرینی بافت فرسوده تاریخی محله امامزاده یحیی با بکارگیری معادلات ساختاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده عمران، معماری و هنر، علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه شهرسازی دانشکده هنر و معماری ، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده عمران، معماری و هنر، علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

چکیده

یکی از مشکلات اساسی در فرایند بازآفرینی بافتهای فرسوده شهرهای امروز، عدم توجه به اعمال مفهوم سرمایه اجتماعی بعنوان یکی از پتانسیلهای محله است.اهمیت سرمایة اجتماعی در فرآیند بازآفرینی از آن جهت محسوس است که مداخله در بافتهای فرسوده در بیشتر موارد در ظرف مکانی محله انجام میشود، اما این عنصر معمولا مغفول باقی میماند.هدف این پژوهش تدوین چارچوبی است که علاوه بر معرفی شاخص های سرمایه اجتماعی دخیل در بازآفرینی بافتهای فرسوده و سنجه های مرتبط، آنها را در موقعیت بومی ایران و محله تاریخی امامزاده یحیی مورد سنجش قرار دهد.روش تحقیق مقاله حاضر، روش کمی و با استفاده از راهبردهای استدلال منطقی، تطبیقی و همبستگی است. نوع پژوهش از لحاظ روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای و میدانی (پیمایشی) است و از مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل برای تحلیل اطلاعات استفاده شده است.پس از تکمیل مطالعات نظری با استفاده از مشاهده مستقیم و مصاحبه، کارائی سنجه‌ها در محله امامزاده یحیی به کمک سوالات پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته است.یافته های تحقیق حاکی از آن است که شاخصهای اعتماد و هنجارها و ارزشهای اجتماعی به عنوان متغیرهای وابسته مشارکت،در بازآفرینی این محله موثر و انسجام اجتماعی بلاتاثیر بوده و سرمایه اجتماعی در محله امامزاده یحیی با شدت تاثیر0.93بر بازآفرینی موثر است.در انتها پیشنهاداتی در جهت ارتقاء تحقق اهداف بازآفرینی بوسیله سرمایه اجتماعی بیان شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Position of the Social Capital in the Regeneration of the Historically Worn-Out Fabrics of Imāmzāde Yahyā Neighborhood, Using the Structural Equations

نویسندگان [English]

  • Maral Ahmadi 1
  • Alireza Andalib 2
  • Hamid Majedi 3
  • Zahra Sadat Saeedeh Zarabadi 4
1 Phd Student/Depatment of Urban Planing/ Faculty of Art and Architecture / Science and Research Branch /Islamic Azad Univercity/ Tehran/Iran
2 Associate Professor, Department of Urban Planning, Faculty of Civil, Architecture and ‎Art, science and research branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Associate Professor,Depatment of Urban Planing, Faculty of Art and Architecture , Science and Research Branch ,Islamic Azad Univercity, Tehran, Iran
4 Associate Professor, Depatment of Urban Planing, Faculty of Art and Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad Univercity, Tehran, Iran
چکیده [English]

One of the fundamental problems in the process of regeneration of the worn-out fabrics of today's cities is the lack of attention to the application of the concept of the social capital as one of the potentials of the neighborhood. The importance of the social capital in the process of regeneration is tangible, because the interventions in the worn-out fabrics is most often carried out in the spatial  context of the neighborhood, but this element is usually neglected. The purpose of this researchwas to develop a framework that not only introduces the social capital indicators involved in the regeneration of the worn-out fabrics and the related measures, but also assesses them in the Iranian native situation and the historical Emāmzādeh yahyā neighborhood. It was a quantitative study, using the strategies such as the logical, comparative and correlational reasoning. According to the research method, it was a descriptive-analytic study, and according to the data collection procedure, it was a library and field work (survey). To analyze the data, structural equation modeling and LISREL software were used. After completing the theoretical studies using the direct observation and interviews, the efficiency of the measures in Emāmzādeh yahyā neighborhood was examined using the items of the questionnaire. Findings indicated that the indicators of trust, norms and social values as the dependent variables of the participation were effective in the regeneration of this neighborhood, the social solidarity was not influential, and the social capital in Emāmzādeh yahyā was effective on the regeneration with a correlation coefficient of 0.93.Finally, there was some suggestions to improve the realization of the goals of the regeneration by the social capital.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Regeneration
  • Social Capital
  • Participation
  • Trust
  • Social Solidarity
بوردیو، پیر. (1983۰). نظریه کنش دلایل عملی و انتخاب عقلانی. ترجمه مرتضی مردیها. تهران: انتشارات نقش و نگار.
پاتنام، رابرت. (۱988). دموکراسی و سنت های مدنی. ترجمه محمد تقی دلفروز. تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور.
پوراحمد، احمد، حبیبی، کیومرث، کشاورز، مهناز. (1389). سیر تحول بازآفرینی شهری به عنوان رویکردی نو در بافت های فرسوده شهری. مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 1(1)، 73-92.
پیران، پرویز (۱۳۹۲). مبانی مفهومی و نظری سرمایه اجتماعی. تهران: نشر علم.
فوکویاما، فرانسیس. (2001). سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی. ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان. تهران: نشر شیرازه.
فیلد، جان. (2003). سرمایه اجتماعی. ترجمه ی جلال متقی. تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
قاسمی، وحید، فائقی، سحر، و امیر، آرمین. (1392). سنجش سرمایه اجتماعی و سطح بندی آن در طبقات مختلف مناطق 41 گانه شهر اصفهان در سال 91-1390. مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 5(3)، 7-30.
کلمن، جیمز. (1990). بنیادهای نظریه اجتماعی. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.
مومنی، منصور؛ و فعال قیومی، علی. (۱۳۹۶). تحلیل آماری با استفاده از  SPSS. تهران: انتشارات کتاب نو.
Boix, C., and Posner, D. (1998). Social capital: the politics behind, ECPR Newsletter Special Feature on Social Capital and Trust, 13-19.
Burns, D., & Tylor, M. (1988). Mutual Aid and Self Help. Polity Press, Bristol.
Dekker, S. (2005). Voortgang Actieprogramma Herstructurering (Progress in the Action Programme Urban Restructuring). Letter to the Second Chamber of Parliament, DGW/ SR2005019562, The Hague: Ministry of Housing, Spatial Planning and the Environment.
Dekker, K., & Bolt, G. (2005). Social cohesion in post-war estates in the Netherlands: Differences between socioeconomic and ethnic groups. Urban studies42(13), 2447-2470.
Flint, J., & Kearns, A. (2006). Housing, neighbourhood renewal and social capital: the case of registered social landlords in Scotland. European Journal of Housing Policy6(1), 31-54.
Forrest, R., & Kearns, A. (2001). Social cohesion, social capital and the neighbourhood. Urban studies38(12), 2125-2143.
Grote, L.; Wang, D. (2009). Research Methodsin Architecture. Translated by A. Ainifer, Tehran University Press, Tehran. [in Persian].
Hibbitt, K., Jones, P., & Meegan, R. (2001). Tackling social exclusion: the role of social capital in urban regeneration on Merseyside—from mistrust to trust?. European Planning Studies9(2), 141-161.
Kearns, A. (2004). Social Capital, Regeneration and Urban Policy, Centre for Neighbourhood Research Paper 25, http://www.neighbourhoodcentre.org.uk.
Leadbeater, C. (1997). Civic Spirit: The Big Idea for a New Political Era, Demos/New Statesman, London.
Lelieveldt, H. (2004). Helping citizens help themselves: Neighborhood improvement programs and the impact of social networks, trust, and norms on neighborhood-oriented forms of participation. Urban affairs review39(5), 531-551.
Meegan, R., & Mitchell, A. (2001). 'It's not community round here, it's neighbourhood': neighbourhood change and cohesion in urban regeneration policies. Urban studies38(12), 2167-2194.
Middleton, A., Murie, A., & Groves, R. (2005). Social capital and neighbourhoods that work. Urban Studies42(10), 1711-1738.
Ministry of VROM (1997). Nota Stedelijke Vernieuwing (Policy Memorandum Urban Renewal). Ministry of Housing, Spatial Planning and the Environment, The Hague.
Ministry of VROM. (2000). Mensen-Wensen-Wonen. Wonen in de 21ste Eeuw [What people want, where people live. Housing in the 21st century].
Priemus, H. (2004). Housing and new urban renewal: current policies in the Netherlands. European Journal of housing policy4(2), 229-246.
Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. Simon and schuster.
Temkin, K., & Rohe, W. M. (1998). Social capital and neighborhood stability: An empirical investigation. Housing Policy Debate9(1), 61-88.
Uitermark, J. (2003). 'Social mixing'and the management of disadvantaged neighbourhoods: The Dutch policy of urban restructuring revisited. Urban Studies40(3), 531-549.